ΙΟΒΕ: Αύξηση των επενδυτικών δαπανών κατά 18% σχεδιάζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις το 2017

Κατά 18,8% προβλέπεται να αυξηθούν οι επενδυτικές δαπάνες των ελληνικών επιχειρήσεων το 2017, σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ, στην οποία τονίζεται όμως ότι η εκτίμηση αυτή είναι ισχυρή, αλλά αρκετά ηπιότερη σε σύγκριση με την πρώτη, αντίστοιχη εκτίμηση στην έρευνα Οκτωβρίου – Νοεμβρίου 2016 (35%).
Σε κλαδικό επίπεδο παρατηρούνται σημαντικές διαφορές τάσης μεταξύ των κλάδων. Η άνοδος εκπορεύεται από την αναμενόμενη διεύρυνση των επενδύσεων στα Τρόφιμα– Ποτά – Καπνός κατά 22,3%, καθώς και στα Χημικά (21,1%) και τα Μη Μεταλλικά Ορυκτά (24,3%).
Στον κλάδο Ένδυσης – Υπόδησης δεν αναμένεται μεταβολή των επενδυτικών δαπανών, ενώ στους υπόλοιπους κλάδους και συγκεκριμένα στην Κλωστοϋφαντουργία και τις λοιπές βιομηχανίες οι πρόσφατες εκτιμήσεις καταλήγουν σε μείωση της επενδυτικής δραστηριότητας το 2017 σε σχέση με το 2016 κατά 18% και 20% αντίστοιχα (Πίνακας 1).

Κατανομή των επενδύσεων με βάση το σκοπό τους

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας, οι ελληνικές βιομηχανίες το 2016 μετέβαλλαν ήπια τις βασικές προτεραιότητές τους στο επενδυτικό τους μείγμα έναντι του 2015.
Συγκεκριμένα, το 2016 το επενδυτικό μείγμα των επιχειρήσεων αποτελούταν πρωτίστως από δαπάνες για αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (39%) που ήταν η κύρια προτεραιότητα και το 2015, αλλά σε μεγαλύτερη απόσταση από τις υπόλοιπες (47%).
Έπονται σε σημασία οι επενδύσεις που αφορούν στην αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα, η οποία επίσης ήταν μικρότερη πέρυσι σε σχέση με το 2015 (18% από 20%).
Οι λοιποί σκοποί – όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ενίσχυση των συνθηκών ασφαλείας στην παραγωγική διαδικασία κλπ. παραμένουν τρίτοι κατά σειρά προτεραιότητας, αλλά ενισχυμένοι (17% από 12% το 2015).
Ακολουθούν οι δαπάνες για βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (13% από 11% το 2015) και εκείνες για τη διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (10% από 8% το 2015).
Τελευταία στη σχετική λίστα έρχεται η εισαγωγή νέων παραγωγικών μεθόδων (3% το 2016 και το 2015).
Οι επενδυτικές προτεραιότητες για το 2017 διαφοροποιούνται ελαφρώς σε σχέση με το 2016, βάσει των σχετικών προβλέψεων.
Κύρια προτεραιότητα παραμένουν οι δαπάνες για αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού, με ίδιο ποσοστό με το περυσινό (39%), ενώ ακολουθούν οι δαπάνες για δαπάνες για λοιπούς σκοπούς (16%), για αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα και διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (14% αμφότερα – Διάγραμμα 1).
Δεύτερη από το τέλος, μια θέση χαμηλότερα από ότι το 2016, βρίσκεται η δαπάνη για
βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (10%).
Τελευταία προτεραιότητα παραμένει σταθερά η εισαγωγή νέων μεθόδων παραγωγής (7%).

Παράγοντες που επηρεάζουν τις επενδύσεις

Σημαντική πληροφόρηση για τη διαδικασία της επενδυτικής απόφασης προσφέρουν και οι απόψεις των επιχειρήσεων για τους παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την επενδυτική τους δραστηριότητα.
Καταγράφονται έτσι οι πιθανοί λόγοι που ενδεχομένως ερμηνεύουν την απόφασή τους να αυξήσουν, να διατηρήσουν αμετάβλητες ή να μειώσουν τις αντίστοιχες δαπάνες τους.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τρέχουσας έρευνας, τόσο το 2016, όσο και το 2017, μόνο δύο από τους οκτώ εξεταζόμενους παράγοντες επιδρούν με θετικό τρόπο στην επενδυτική δραστηριότητα των βιομηχανικών επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, το 2016, με βάση τις τιμές του συντελεστή σημαντικότητας για τους εξεταζόμενους παράγοντες, προκύπτει ότι η συμβολή των τεχνολογικών εξελίξεων ήταν εξίσου σημαντική με την προσδοκώμενη ζήτηση για προϊόντα στις επενδυτικές αποφάσεις των επιχειρήσεων.
Οι δύο αυτοί παράγοντες προβλέπεται και για το 2017 να συνεχίσουν να ασκούν σημαντική επίδραση.
Συγκεκριμένα, πέρυσι και το τρέχον έτος, το 50% και 47% αντίστοιχα των ερωτηθέντων αποτιμά την επίδραση της ζήτησης ως θετική ή πολύ θετική.
Η συμβολή των τεχνολογικών εξελίξεων είναι ουσιαστικά ίδιας έντασης το 2016 και το 2017, με ένα 32% να την αποτιμά ως θετική ή πολύ θετική σε αμφότερα τα έτη (Διάγραμμα 2).
Όλοι οι υπόλοιποι ερευνώμενοι παράγοντες ασκούν κατά μέσο όρο αρνητική επιρροή στα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων το 2016, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο.
Η επίδρασή τους στην επενδυτική δραστηριότητα της βιομηχανίας προβλέπεται να είναι στην ίδια κατεύθυνση το 2017, με ένταση παραπλήσια με την περυσινή.
Ως λιγότερο αποτρεπτικοί των επενδύσεων παράγοντες κατά τα δύο εξεταζόμενα έτη αξιολογούνται από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις λόγοι που συνδέονται με τα κέρδη της επιχείρησης και την ευρύτερη οικονομική κατάσταση (άλλοι λόγοι).
Τα κίνητρα για επενδύσεις επίσης αποτιμώνται ως επί το πλείστον αρνητικά για την επενδυτική δραστηριότητα το 2016 και το 2017, στον ίδιο βαθμό και στα δύο έτη, από το ¼ των ερωτηθέντων.
Η διαθεσιμότητα και το κόστος κεφαλαίων ακολουθούν στη σχετική κατάταξη, με το ποσοστό που τα αξιολογεί αρνητικά να κυμαίνεται στο 44% το 2016 και στο 42% το 2017.
Έντονα αρνητική και ελαφρώς ισχυρότερη φέτος σε σχέση με πέρυσι εμφανίζεται η επίδραση της φορολογίας κερδών, με το 61% των ερωτηθέντων (από 59% το 2016) να θεωρεί το επίπεδο της φορολογίας αποτρεπτικό για επενδύσεις.
Την πλέον ισχυρή επίπτωση επί των επενδυτικών σχεδίων των βιομηχανικών επιχειρήσεων ασκεί σταθερά τα τελευταία έτη η οικονομική πολιτική στο σύνολό της, η οποία και κρίνεται από τις επιχειρήσεις ως το βασικότερο επενδυτικό αντικίνητρο.
Συγκεκριμένα, το 73% των ερωτώμενων κρίνει την επίδρασή της το 2017 ως αρνητική ή πολύ αρνητική, ποσοστό ουσιαστικά ίδιο με το αντίστοιχο το 2016 (Διάγραμμα 3).