Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου: Τέλη Αυγούστου οι αποφάσεις – Κόλλησε στην Τουρκία το καλώδιο για Κρήτη

Σε νέα τηλεδιάσκεψη μέχρι τα τέλη του Αυγούστου μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών (Κομισιόν, ΑΔΜΗΕ, αρμόδια υπουργεία Ελλάδας και Κύπρου) παραπέμφθηκαν οι αποφάσεις για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου.

Όπως ανέφερε ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου στο κρατικό ραδιόφωνο της χώρας, το επόμενο διάστημα αναμένεται απόφαση από την ΡΑΕΚ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου) στη βάση των νέων στοιχείων που κατέθεσε ενώπιον Αρχής η πλευρά του ΑΔΜΗΕ.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαναστασίου το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη, αφού ήδη έγιναν έρευνες βυθού στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, αλλά με το Κύπριο υπουργό να υπογραμμίζει πως αν καταδειχθεί ότι το έργο δεν είναι οικονομικά βιώσιμο, τότε δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο εγκαταλειφθεί.

Στην περίπτωση αυτή δε, ο υπ. Ενέργειας της Κύπρου ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να βρει άλλον Φορέα Υλοποίησης του έργου.

Η εμπλοκή της Τουρκίας

Το σκηνικό έντασης που έστησε η Τουρκία νότια της Κάσου, κατά την πρώτη φάση των ερευνών βυθού για τη διασύνδεση από το ιταλικό πλοίο «Ievoli Relume», δίνει ιδιαίτερη πολιτική διάσταση στο γεγονός ότι η Κύπρος – αντίθετα από την Ελλάδα – δεν δείχνει διατεθειμένη να αναλάβει το γεωπολιτικό ρίσκο για ένα έργο που θα αναβαθμίσει τη στρατηγική σημασία της θέσης της στη ΝΑ Μεσόγειο, αναγορεύοντάς την σε ενεργειακό κόμβο.

Επίσης, υπό το φως αυτών των πρόσφατων εξελίξεων, τυχόν «πάγωμα» της διασύνδεσης ντε φάκτο ενισχύει τον ρόλο ρυθμιστή που επιδιώκει να αποκτήσει η Άγκυρα, σε οποιοδήποτε διεθνές ενεργειακό έργο υλοποιείται στην περιοχή – παραβιάζοντας για αυτό τον σκοπό το Διεθνές Δίκαιο.

Σύμφωνα με πληροφορίες από κυπριακά ΜΜΕ, σε “αγκάθι” για την ολοκλήρωση του έργου εξελίσσεται το γεωπολιτικό ρίσκο που θέτει η Τουρκία και συγκεκριμένα η ανάληψη της ευθύνης αν το έργο διακοπεί λόγω ενεργειών της Άγκυρας.

Συγκεκριμένα, η κυπριακή κυβέρνηση φέρεται να μην έχει τοποθετηθεί ξεκάθαρα στον όρο του ΑΔΜΗΕ να μην υποστεί ο ίδιος οικονομική επιβάρυνση αν η διασύνδεση ακυρωθεί από τουρκικές παρεμβάσεις, την ώρα που το λεκτικό της ΡΑΕΚ αναφέρει σε περυσινή της απόφαση ότι “ενδέχεται” να επιτραπεί να ανακτηθούν από τον φορέα υλοποίησης οι δαπάνες που θα έχουν μέχρι τότε γίνει σε περίπτωση που το έργο διακοπεί, χωρίς να ευθύνεται η εταιρεία.

Όπως αναφέρει ο “Φιλελεύθερος Κύπρου”, εφόσον η κυπριακή κυβέρνηση δεσμευτεί ότι οι επενδυτές δεν πρόκειται να χάσουν λεφτά για την όποια γεωπολιτική εμπλοκή στο θέμα της διασύνδεσης, τότε η ΡΑΕΚ θεωρείται πολύ πιθανό ότι θα τροποποιήσει τη σχετική παράγραφο στη ρυθμιστική της απόφαση, αφαιρώντας το επίμαχο “ενδέχεται” και αντικαθιστώντας το με μια ξεκάθαρη δήλωση ότι ο φορέας υλοποίησης θα ανακτήσει όλα του τα έξοδα.

Αντίστοιχα, όμως, ο ΑΔΜΗΕ όπως και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναμένεται να δεχθούν να διατηρηθεί μία διατύπωση που παραχωρεί στη ΡΑΕΚ τη διακριτική ευχέρεια να μην επιτρέψει ανάκτηση δαπανών για τους επενδυτές.

Επαφές Ελλάδας – Ιταλίας – Τουρκίας

Μάλιστα, δημοσιεύματα ανέφεραν πως τον Σεπτέμβριο η ιταλική εταιρεία θα (επιχειρήσει να) διενεργήσει νέες έρευνες ανατολικά της Καρπάθου και φαίνεται να αναζωπυρώνεται η ανησυχία για πιθανές τουρκικές κινήσεις σε αντίδραση στις έρευνες αυτές.

Κάποιες πληροφορίες αναφέρουν πως έχουν γίνει παρασκηνιακές συνεννοήσεις μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας – Ιταλίας και Τουρκίας, ώστε οι έρευνες και οι μετρήσεις του ιταλικού πλοίου Ievoli Relume να προχωρήσουν κανονικά, νοουμένου ότι θα υπάρχει εκ των προτέρων ενημέρωση -και έγκριση προφανώς- των τουρκικών αρχών για τις κινήσεις και τις εργασίες του πλοίου, ακόμα και σε περιοχές που το ελληνικό κράτος δεν αναγνωρίζει επισήμως οποιοδήποτε δικαίωμα στην Τουρκία.

Συνεπώς, οι νέες εργασίες του Ievoli Relume στη θαλάσσια περιοχή Καρπάθου ίσως λειτουργήσουν ως μία ακόμα πρόβα για το τι μπορεί να ακολουθήσει όταν οι εργασίες θα εισέλθουν σε πιο ουσιαστικό τμήμα.

Από την άλλη, όμως, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Ενέργειας) και ΑΔΜΗΕ αξιώνουν όπως η απόφαση της ΡΑΕΚ (και) για το θέμα της οικονομικής εξασφάλισης του ΑΔΜΗΕ σε περίπτωση γεωπολιτικής εμπλοκής ληφθεί εντός Αυγούστου, συνεπώς πριν από το νέο τεστ στην Κάρπαθο.