Η Uber προειδοποιεί την Ε.Ε. για τις εργασιακές σχέσεις στις πλατφόρμες: Θα βάλουμε μαζικά λουκέτα

Προειδοποιήσεις με παραλήπτες τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέστειλε η Uber διά στόματος ανώτατου στελέχους της, υποστηρίζοντας ότι οι προτάσεις των Βρυξελλών για αλλαγή του καθεστώτος απασχόλησης των εργαζομένων της θα την αναγκάσουν να κλείσει τα παραρτήματά της σε εκατοντάδες πόλεις στη Γηραιά Ήπειρο και παράλληλα να αυξήσει τις τιμές έως και 40%.

Σε συνέντευξή της στους Financial Times, η Αναμπέλ Ντίαζ, επικεφαλής του τμήματος κινητικότητας της Uber στην Ευρώπη, ανέφερε ότι πρέπει οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που συζητούν αυτή την εβδομάδα την Οδηγία για τις Πλατφόρμες Εργασίας (Platform Work Directive) της Ε.Ε., να εγκρίνουν τους κανόνες λαμβάνοντας υπόψη την επιθυμία των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων για ευέλικτη σχέση εργασίας.

Τα σχόλια του στελέχους της εταιρείας δεν ήρθαν τυχαία αυτή την εβδομάδα, καθώς είναι η εβδομάδα στην οποία τα κύρια θεσμικά όργανα της Ε.Ε. -η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Υπουργών- έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για το τελικό κείμενο του νέου νόμου που αποσκοπεί στη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών για τους εργαζόμενους στην αποκαλούμενη «οικονομία της πλατφόρμας» (gig economy: απασχόληση σε διαδικτυακές πλατφόρμες στις οποίες οι εργαζόμενοι δεν είναι ούτε πλήρους, ούτε μερικής απασχόλησης παρά εργάζονται δίχως συμβατικές υποχρεώσεις αναφορικά με τα ωράρια).

«Αν οι Βρυξέλλες αναγκάσουν την Uber να επαναπροσδιορίσει την εργασιακή της σχέση με τους οδηγούς και τους διανομείς σε όλη την Ε.Ε., μπορεί να δούμε μια μείωση 50% με 70% στις ευκαιρίες εργασίας. Κάτι τέτοιο, θα είχε ως αποτέλεσμα η Uber να σταματήσει να λειτουργεί σε εκατοντάδες από τις 3.000 πόλεις που εξυπηρετεί σήμερα σε ολόκληρη την Ε.Ε.», όπως τονίζει.

Μάλιστα όπως προσθέτει, αν εγκριθεί ο νέος νόμος που θα δίνει πλήρη εργασιακά δικαιώματα στους οδηγούς, θα αναγκασθεί επίσης η εταιρεία να αυξήσει τις τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές. «Θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών έως και 40% για τους καταναλωτές στις μεγάλες πόλεις -σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής- και με λιγότερους οδηγούς, οι επιβάτες μπορεί να έχουν σημαντικά μεγαλύτερους χρόνους αναμονής».

Νέο «status quo»

Ο νέος νόμος είναι πολύ πιθανό να ανατρέψει τα ισχύοντα δεδομένα στην Ευρώπη, όπου η πλειονότητα των εργαζομένων στις πλατφόρμες θεωρείται ότι είναι αυτοαπασχολούμενοι, που σημαίνει ότι δεν έχουν πρόσβαση σε εργασιακά δικαιώματα και παροχές, όπως άδεια πατρότητας και ελάχιστο κατώτατο μισθό.

Μάλιστα η Ντίαζ έκανε λόγο για συνέπειες από την προτεινόμενη νομοθεσία της Ε.Ε., η οποία θα παρέχει σε εκείνους που απασχολούνται στις ψηφιακές πλατφόρμες -όπως οι οδηγοί στις υπηρεσίες διαμοιρασμού μετακινήσεων και στις υπηρεσίες διανομής γευμάτων- τα δικαιώματα των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης.

Για την ίδια, η Uber είναι «ειλικρινά προσηλωμένη στο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο», όμως τόνισε ότι παρόμοιες αποφάσεις που χαρακτηρίζουν τους οδηγούς ως εργαζόμενους στην Ισπανία και τη Γενεύη έχουν οδηγήσει σε «καταστροφικές» απώλειες θέσεων εργασίας.

«Προκειμένου να διαχειριστεί το κόστος της απασχόλησης, η Uber θα αναγκαστεί να συμπυκνώσει τις ώρες με λιγότερους εργαζόμενους. Οι οδηγοί και οι κούριερ θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση για έναν ρόλο -αν είναι διαθέσιμος-, να εμφανίζονται για τις βάρδιες σε συγκεκριμένες ώρες και μέρη, να αποδέχονται κάθε διαδρομή που λαμβάνουν και να συμφωνούν να μην εργάζονται σε άλλες εφαρμογές».

Η κερδοφορία δεν κινδυνεύει

Από την άλλη όμως, το στέλεχος της Uber υποστήριξε ότι οι αλλαγές στη νομοθεσία δεν θα πλήξουν την κερδοφορία της στην Ευρώπη. «Είναι κάτι που δεν αφορά τα κέρδη της Uber. Έχουμε ήδη αποδείξει την ικανότητά μας να αναπτυσσόμαστε σε μέρη όπως η Γερμανία και η Ισπανία χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο απασχόλησης με τρίτους».

Στη Γερμανία, η Uber συνάπτει συμβάσεις με εταιρείες διαχείρισης στόλου οχημάτων, οι οποίες απασχολούν τους οδηγούς της προκειμένου να λειτουργεί σύμφωνα με τους εγχώριους και κατά τόπους κανόνες. Απόρροια αυτής της συνθήκης, οι τιμές της είναι υψηλότερες στη Γερμανία και η υπηρεσία είναι διαθέσιμη μόνο στις μεγάλες πόλεις όπου η ζήτηση είναι μεγαλύτερη.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μετά από δικαστική απόφαση το 2021, η Uber λειτουργεί βάσει ενός διαφορετικού μοντέλου: οι οδηγοί της χαρακτηρίζονται ως «εργαζόμενοι», γεγονός που τους δίνει το δικαίωμα σε παροχές όπως επίδομα αδείας και άδεια ασθενείας. Εντούτοις, η εργασιακή αυτή σχέση δεν είναι ίδια με το καθεστώς της πλήρους απασχόλησης.

Παρά τις προειδοποιήσεις της Uber και των ανταγωνιστών της -όπως η Bolt- σχετικά με τους προτεινόμενους κανόνες για τους gig workers, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντιδρούν στην πίεση όπως χαρακτηρίζουν τις αντιδράσεις των εν λόγω εταιρειών.

Κατά την παρουσίαση της ευρωπαϊκής πρότασης, ο Επίτροπος για την απασχόληση και τα κοινωνικά δικαιώματα Νικολά Σμιτ είχε δηλώσει: «Πρόκειται για τη θέσπιση σαφών κριτηρίων και την εξέταση των γεγονότων. Εάν μια πλατφόρμα είναι στην πραγματικότητα εργοδότης, τότε οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτήν δικαιούνται τα ίδια δικαιώματα και την ίδια προστασία με τους εργαζόμενους στον “εκτός σύνδεσης” κόσμο».