Η πρόταση της ΕΕ για απεξάρτηση από τη Ρωσία “σφήνα” στη διαπραγμάτευση της ΔΕΠΑ με την Gazprom

Συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στη ΔΕΠΑ Εμπορίας και την Gazprom, αναφορικά με την σε ισχύ σύμβαση που έχουν υπογράψει οι δύο εταιρείες για την προμήθεια αερίου έως το 2026. Η διαδικασία έχει ξεκινήσει από τα τέλη του 2022 ωστόσο τώρα, διατυπώνεται μεγαλύτερη αισιοδοξία σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα, για την εύρεση λύσης.

Η ΔΕΠΑ διεκδικεί αρκετά βελτιωμένη τιμή για το 2024 και αναθεώρηση προς τα κάτω αναδρομικά της τιμής από την 1η/1/2023, εν αντιθέσει με τους Ρώσους που αξιώνουν αποζημιώσεις βάσει της ρήτρας «take or pay».  Με βάση την συγκεκριμένη φόρμουλα σύμβασης, η Gazprom ζητά αποζημίωση για την μη απορρόφηση ενός μικρού μέρους των συμφωνημένων ποσοτήτων, δηλαδή 17 TWh.

Χρειάζεται να σημειωθεί ότι η ελληνική πλευρά δεν αναγνωρίζει τις ρωσικές αιτιάσεις, υποστηρίζοντας ότι η μη απορρόφηση των συγκεκριμένων ποσοτήτων έγκειται σε «παραβίαση» της σύμβασης από την πλευρά της Gazprom και όχι σε υπαιτιότητα της ΔΕΠΑ.

Αναλυτικότερα, η σύμβαση προβλέπει την υποχρέωση της ρωσικής εταιρείας να προμηθεύει την ΔΕΠΑ σε τέτοια τιμή ώστε να έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ελληνική αγορά, δηλαδή στη χαμηλότερη τιμή έναντι άλλων συμβολαίων προμήθειας.

Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει εδώ και καιρό. Επί μήνες, τόσο το LNG, όσο και το αέριο που προμηθεύει η ρωσική εταιρεία σε τουλάχιστον έναν πελάτη της στην Ελλάδα, είχαν τιμές χαμηλότερες απ’ αυτές στις οποίες πωλούσε η Gazprom στη ΔΕΠΑ με αποτέλεσμα να αίρεται στη πράξη το όποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που οδήγησε εν τέλει στη μη απορρόφηση των ποσοτήτων που προαναφέρθηκαν.

Εν τω μεταξύ, η ΕΕ σχεδιάζει να θεσπίσει την δυνατότητα κάθε κράτους-μέλους να μπορεί να απαγορεύσει τις ρωσικές εταιρείες από το να αποκτούν δυναμικότητα σε αγωγούς και τερματικά. Η πρόταση θα μπορούσε να αποτελέσει βάση ώστε οι ευρωπαϊκοί ενεργειακοί όμιλοι να αποχωρήσουν από τα συμβόλαια με τη Gazprom δίχως να πληρώσουν αποζημιώσεις, όπως δήλωσε υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Τα κράτη-μέλη θα επιτρέπει να περιορίσουν μερικώς ή ολικώς την πρόσβαση των ρωσικών εταιρειών ώστε να προστατεύσουν τα ζωτικά ενεργειακά τους συμφέροντα, αναφέρεται στο κείμενο.

Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ σε συνέχεια και της συνολικότερης ευρωπαϊκής στρατηγικής, υπογραμμίζει την πρόθεση πλήρους απεξάρτησης από ρωσικό αέριο.