Η μοιραία Γερμανία, πάλι…

Η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom προειδοποιεί τους Ευρωπαίους πελάτες της για απότομη και δραματική αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου το χειμώνα. Θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 60%, πάνω από 4.000 δολάρια τα 1.000 κυβικά μέτρα. Ο λόγος, σύμφωνα με την Gasprom, η παραγωγή φυσικού αερίου και οι εξαγωγές συρρικνώνονται συνεχώς λόγω των κυρώσεων της Δύσης για τον πόλεμο της Ουκρανίας.

Αυτός είναι ο πρόλογος ενός χειμερινού δράματος που θα ζήσουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες. Ή μήπως μιας φαρσοκωμωδίας; 

Οι σκελετοί του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην ντουλάπα της ΕΕ άρχισαν να γίνονται όλο και πιο ορατοί. Κάνουν ενοχλητικό θόρυβο. Ιδιαίτερα στη Γερμανία, την ατμομηχανή της Ευρώπης.

Ο άξονας με τη Μόσχα, που ήταν από την εποχή του Μπίσμαρκ το έμβλημα της τευτονικής «Ostpolitik» και πυλώνας της αυτονομίας του Βερολίνου από την Ουάσιγκτον, θεωρείται πλέον η χειρότερη κληρονομιά της εποχής Μέρκελ. Η καγκελάριος κατηγορείται ότι παρέδωσε τη Γερμανία (και επομένως την Ευρώπη) στην ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία. Με τον  πρώην καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ να εκπροσωπεί το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα αυτής της συγχώνευσης συμφερόντων μεταξύ Μόσχας και Βερολίνου.

Η βεβιασμένη απομάκρυνση από την ενεργειακή εξάρτηση από το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε απλά την αδυναμία και τη μυωπία των ευρωπαϊκών χωρών που με τα χρόνια δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν δίκτυα ικανά να ενισχύσουν την ενεργειακή αυτονομία της ΕΕ, προβλέπουν την πιθανότητα αποκλεισμού από διεθνείς προμηθευτές.

Αυτοί οι κίνδυνοι δεν είναι κατεξοχήν γερμανικό ζήτημα, αλλά θέμα που απασχολεί ολόκληρη την Ευρώπη. Γιατί ό,τι γίνεται στο Βερολίνο, που εξακολουθεί να εκπροσωπεί την κύρια οικονομία της ηπείρου, έχει σημαντικό αντίκτυπο στις τύχες όλων των χωρών που συνδέονται με την οικονομία του. Και είναι σαφές ότι το να επηρεάζεις την οικονομική μοίρα μεταφράζεται άμεσα σε επηρεασμό του πολιτικού πεπρωμένου των υπολοίπων 26 χωρών της ΕΕ.

Η Ευρώπη αναδύεται δυστυχώς από αυτόν τον πόλεμο στην Ουκρανία ως ένα μεγάλο πολιτικό και οικονομικό θύμα. Οποιοσδήποτε διάλογος για τη στρατηγική αυτονομία και την κοινή άμυνα έχει εγκαταλειφθεί μπροστά σε μια Ατλαντική Συμμαχία που κατευθύνει όλα τα στρατηγικά ζητήματα. Και με τις Ηνωμένες Πολιτείες να χτυπούν τα τύμπανα και η Ευρώπη να χορεύει στο ρυθμό που υπαγορεύει η άλλη ακτή του Ατλαντικού.

Ο περιβόητος Γαλλογερμανικός άξονας-  ακρογωνιαίος  λίθος της ΕΕ επί δεκάδες χρόνια, αποδείχθηκε ανύπαρκτος σε ότι αφορά την ανάγκης για μια ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία ή για διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για την αποφυγή του πολέμου ή των πιο καταστροφικών συνεπειών του. Και η μιλιταριστική στροφή στη Γερμανία και την υπόλοιπη ΕΕ μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, προκαλεί απλώς περισσότερο φόβο.

Η «φυσιολογική» επέκταση της ΕΕ – γεωγραφικά και γεωπολιτικά – ήταν η ένταξη της Ρωσίας, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Πολεμήθηκε λυσσαλέα – πρωτίστως πέραν του Ατλαντικού – και δεν έγινε. Η ιστορική ευκαιρία αλλαγής του παγκόσμιου status quo χάθηκε.

Και φτάσαμε στο σήμερα με τον πόλεμο στην αυλή της ΕΕ.

Και το πιο ειρωνικό: Η διπλωματία -ιδιαίτερα για μια πιθανή μεσολάβηση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας- έχει αποκλειστεί εντελώς από τους διαδρόμους των κύριων ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Έχει αφεθεί μάλιστα σε τρίτες χώρες, πρωτίστως στην Τουρκία του Ερντογάν, να μεσολαβεί για την εξεύρεση λύσης. Είναι δυνατόν να είναι αυτό σήμερα το Ευρωπαϊκό όραμα;

Και οι ευρωπαίοι ηγέτες; «Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, να περιμένουν, ίσως, κάποιο θάμα», που έγραψε και ο Κώστας Βάρναλης…