Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης το πρώτο τρίμηνο του 2018

Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε επίπεδο τριμήνου παρουσίασε ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το πρώτο τρίμηνο του 2018, από το 2008, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, το οποίο καταγράφει τις θετικές εξελίξεις που σημειώνονται σε βασικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Μεταξύ αυτών, στην αγορά εργασίας με την αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας και στα δημοσιονομικά μεγέθη με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2,423 δισ. ευρώ (το πρώτο τετράμηνο του έτους), ενώ πτώση καταγράφεται στις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.

Στην έκθεση, που έδωσε στη δημοσιότητα ο πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Παναγιώτης Κορλίρας, αποτυπώνεται, επίσης, η βελτίωση του οικονομικού κλίματος για δεύτερο συνεχόμενο μήνα τον Μάρτιο.

Ειδικότερα, στην έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, μεταξύ άλλων, επισημαίνονται τα ακόλουθα:

Tο ΑΕΠ εκτι?άται ότι αυξήθηκε κατά 2,3% το Α’ τρί?ηνο του 2018 έναντι του αντιστοίχου τρι?ήνου του 2017. Πρόκειται για τη ?εγαλύτερη ποσοστιαία ?εταβολή που ση?ειώνεται σε επίπεδο τρι?ήνου από το 2008. Παρά το γεγονός ότι το αντίστοιχο τρί?ηνο του 2017 είχε ση?ειωθεί ?ία εξαιρετικά ισχνή αύξηση -έτσι που η αφετηρία της σύγκρισης να είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή- αυτή η εξέλιξη είναι ανα?φίβολα θετική, πόσο ?άλλον που ενισχύεται η προσδοκία για συνολική αύξηση του ΑΕΠ κατά το 2018 περί το 2%. Η αύξηση οφείλεται κατά βάση στη βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου λόγω της ανόδου της αξίας των εξαγωγών και της κά?ψης των εισαγωγών σε σχέση ?ε το Α’ τρί?ηνο του 2017.

Η ?είωση της καθαρής αρνητικής συ?βολής του εξωτερικού το?έα της οικονο?ίας (από 2,2 δισ. σε 696 εκατ. ευρώ) είναι αυτή που οδήγησε στην αύξηση του ΑΕΠ. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 7,6% ενώ το ?εγαλύτερο ?έρος της αύξησης οφείλεται στις εξαγωγές αγαθών (+10,5%). Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ση?είωσαν ?είωση της τάξης του 2,8%. Αυτό το αποτέλεσ?α προέκυψε από την κά?ψη στις εισαγωγές αγαθών (κατά 6,1%) σε συνδυασ?ό ?ε την άνοδο της αξίας των εισαγό?ενων υπηρεσιών (κατά 13%). Μικρή συ?βολή στην αύξηση του ΑΕΠ είχε, επίσης, η αύξηση της δη?όσιας κατανάλωσης κατά 0,3%. Στον αντίποδα τώρα για ακό?α ένα τρί?ηνο η ιδιωτική κατανάλωση αδυνατεί να ωθήσει προς τα πάνω το ΑΕΠ και κατέγραψε ?είωση της τάξης του 0,4%. Οι επενδύσεις (ακαθάριστος σχη?ατισ?ός παγίου κεφαλαίου) ση?είωσαν ση?αντική κά?ψη κατά 10,4% που προήλθε αποκλειστικά από την κατηγορία «?εταφορικός εξοπλισ?ός και οπλικά συστή?ατα», η οποία, βέβαια, είχε καταγράψει πολύ ?εγάλη άνοδο το Α’ τρί?ηνο του 2017. Πάντως, σχεδόν όλες οι υπόλοιπες κατηγορίες επενδύσεων (?ηχανολογικός εξοπλισ?ός, εξοπλισ?ός πληροφορικής, οικοδο?ή, κατασκευές) κατέγραψαν αύξηση.

Η βελτίωση στην αγορά εργασίας συνεχίζεται κατά το Α’ τρί?ηνο του 2018. Συγκεκρι?ένα, το ποσοστό τής εποχικά διορθω?ένης ανεργίας δια?ορφώθηκε τον Μάρτιο του 2018 στο 20,1%, κατά ?ισή ποσοστιαία ?ονάδα χα?ηλότερα από τον προηγού?ενο ?ήνα και κατά δύο ποσοστιαίες ?ονάδες χα?ηλότερα από τον αντίστοιχο ?ήνα του 2017. Ο αριθ?ός των απασχολου?ένων ανήλθε σε 3.794.000, κατά 2% πάνω από τον Μάρτιο του 2017, ενώ ο αριθ?ός των ανέργων περιορίστηκε σε 956.000 ή κατά 9,6% σε σχέση ?ε τον αντίστοιχο ?ήνα του 2017. Κατά το πρώτο πεντά?ηνο του 2018, οι προσλήψεις εργαζο?ένων ?ε σχέση εξαρτη?ένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ανήλθαν σε 1.076.604 (εκ των οποίων οι ?ισές αφορούσαν πλήρη απασχόληση) και οι απολύσεις/αποχωρήσεις ανήλθαν σε 812.053. Το θετικό ισοζύγιο των ροών ?ισθωτής απασχόλησης δια?ορφώθηκε σε 264.551 νέες θέσεις εργασίας, βελτιω?ένο σε σχέση ?ε την αντίστοιχη περίοδο του 2017 κατά 49.247. Ειδικότερα, κατά τον ?ήνα Μάιο, το ισοζύγιο δια?ορφώθηκε σε 108.725 νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων 48.413 αφορούσαν τον κλάδο των καταλυ?άτων και 29.340 δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης, προφανώς λόγω της έναρξης της τουριστικής περιόδου.

Ο δείκτης οικονο?ικού κλί?ατος βελτιώθηκε για δεύτερο συνεχό?ενο ?ήνα (Απρίλιο-Μάιο) ?ετά την πτώση που ση?είωσε τον Μάρτιο στις 99,8 ?ονάδες και ανέκτησε το υψηλό επίπεδο του περασ?ένου Φεβρουαρίου (104,2). Αυτή η εξέλιξη οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του ισοζυγίου Επιχειρη?ατικών Προσδοκιών (ΕΠ) στις κατασκευές, το οποίο παρα?ένει, ωστόσο, αρκετά αρνητικό. Πάντως η ?ηνιαία βελτίωση τον Μάιο σε σχέση ?ε τον Απρίλιο είναι ?ικρότερη από την αντίστοιχη του Απριλίου, λόγω της οριακής επιδείνωσης του θετικού ισοζυγίου ΕΠ στο λιανικό ε?πόριο, καθώς και της επιδείνωσης του αρνητικού ισοζυγίου της καταναλωτικής ε?πιστοσύνης, σε συνδυασ?ό ?ε τη σταθεροποίηση του δείκτη ΕΠ στις υπηρεσίες σε θετικά επίπεδα, αλλά και τον ισοσκελισ?ό των ΕΠ στη βιο?ηχανία.

Τον Απρίλιο του 2018, οι ληξιπρόθεσ?ες υποχρεώσεις της Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) -συ?περιλα?βανο?ένων των εκκρε?ών επιστροφών φόρων- ανήλθαν σε 3.358 εκατ. ευρώ. Παρατηρείται οριακή, ?εν, ?είωση έναντι του προηγού?ενου ?ήνα (κατά 2%) ση?αντική, δε, σε ετήσια βάση (κατά 32%). Οι οργανισ?οί κοινωνικής ασφάλισης και τα νοσοκο?εία παρα?ένουν οι φορείς της ΓΚ ?ε τις υψηλότερες ληξιπρόθεσ?ες υποχρεώσεις. Ση?ειώνεται, ότι στις 14 Ιουνίου εγκρίθηκε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισ?ό Σταθερότητας (ESM) η εκτα?ίευση 1 δισ. ευρώ, τα οποία είχαν προβλεφθεί στο πρόγρα??α δανειακής στήριξης και πρόκειται να διοχετευθούν αποκλειστικά για την αποπληρω?ή των ληξιπρόθεσ?ων υποχρεώσεων της ΓΚ. Αυτή η εκτα?ίευση θα συ?βάλει στην πλήρη εκκαθάριση του αποθέ?ατος των ληξιπρόθεσ?ων υποχρεώσεων της ΓΚ, των εκκρε?ών επιστροφών φόρων και των εκκρε?ών αιτήσεων συνταξιοδότησης, ?έχρι το τέλος του προγρά??ατος προσαρ?ογής. Η εξέλιξη των ληξιπρόθεσ?ων απαιτήσεων του ελληνικού ?η?οσίου παρα?ένει αυξητική. Αυτό το γεγονός αποδίδεται στη συνεχή υστέρηση των εισπράξεων έναντι των νέων ληξιπρόθεσ?ων απαιτήσεων που ανακύπτουν, σε συνδυασ?ό ?ε τη σύνθεση του συσσωρευ?ένου ληξιπρόθεσ?ου υπολοίπου. Πάντως, η εικόνα της περιόδου Ιανουαρίου-Απριλίου 2018 είναι βελτιω?ένη σε σχέση ?ε τις αντίστοιχες περιόδους των ετών 2014-2017. Συγκεκρι?ένα, το τετρά?ηνο του τρέχοντος έτους οι εισπράξεις έναντι των ληξιπρόθεσ?ων οφειλών ανήλθαν σε 1.890 εκατ. ευρώ, περίπου κατά 18% υψηλότερα σε σχέση ?ε το 2017. Παράλληλα, το νέο ληξιπρόθεσ?ο χρέος που δη?ιουργήθηκε το τετρά?ηνο του τρέχοντος έτους έφτασε στα χα?ηλότερα επίπεδα των τελευταίων πέντε ετών. Τούτο αποδίδεται στη βελτιω?ένη απόδοση των ελέγχων που διενεργεί η φορολογική διοίκηση, αλλά και στη συνδρο?ή σειράς από άλλες ρυθ?ίσεις και ?έτρα που αφορούν σε επιστροφές φόρων, στην επίλυση φορολογικών διαφορών και στην αξιοποίηση αναγκαστικών ?έτρων είσπραξης. Την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2018, η ΓΚ ε?φάνισε τα?ειακό πρωτογενές πλεόνασ?α ύψους 2.423 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσ?ατος ύψους 2.650 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Αυτή η κά?ψη οφείλεται στο γεγονός ότι η αύξηση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ (+615 εκατ. ευρώ ή 2,9%) υπερέβη σε απόλυτο ύψος την αύξηση των εσόδων της ΓΚ (+388 εκατ. ευρώ ή 1,6%). Η αύξηση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚπροκλήθηκε, κυρίως, από την αύξηση των δαπανών για κοινωνικές παροχές (348 εκατ. ευρώ επιπλέον) και για α?οιβές προσωπικού (κατά 296 εκατ. ευρώ). Οι δαπάνες για κοινωνικές παροχές αυξήθηκαν λόγω: α) Της εντατικοποίησης των πληρω?ών του ΕΟΠΥΥ για παροχές ασθενείας, β) της επίσπευσης των πληρω?ών προς τους δικαιούχους του Κοινωνικού Εισοδή?ατος Αλληλεγγύης και γ) της αυξη?ένης δαπάνης για οικογενειακά επιδό?ατα. Η, δε, αύξηση των δαπανών για α?οιβές προσωπικού οφείλεται, κυρίως, στην αύξηση των καταβληθέντων από το κράτος εργοδοτικών εισφορών για τους δη?οσίους υπαλλήλους.

Η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ο?ολόγου ?ετά τη σταθερή αποκλι?άκωση που επιτεύχθηκε, κατά τη διάρκεια του 2017 και ?έχρι τον Φεβρουάριο του 2018, αυξήθηκε τον τελευταίο ?ήνα σε ένα εύρος τι?ών ?εταξύ 4% και 4,6%. Η κυβερνητική αστάθεια, κυρίως στην Ιταλία, αλλά και στην Ισπανία, όπως και οι εξαγγελίες επιβολής δασ?ών από τις ΗΠΑ, δη?ιούργησαν ανησυχία στις διεθνείς αγορές ο?ολόγων ?ε αποτέλεσ?α οι αποδόσεις των περιφερειακών οικονο?ιών της Ευρωζώνης να οδηγηθούν σε υψηλότερα επίπεδα. Αποτέλεσ?α αυτού είναι να συ?παρασυρθούν οι αποδόσεις των ελληνικών ο?ολόγων, τα οποία λόγω του υψηλού δη?οσίου χρέους προς ΑΕΠ διατηρούν υψηλή ευαισθησία στην αρνητική διεθνή συγκυρία. Η διακήρυξη ?ίας δεσ?ευτικής πολιτικής απόφασης από την πλευρά των δανειστών για το πλέγ?α και το χρονοδιάγρα??α των ?εσοπρόθεσ?ων ?έτρων που θα καθιστούν ?ακροχρόνια διαχειρίσι?ο το δη?όσιο χρέος, είναι, ?εταξύ άλλων, απαραίτητη για την ε?πέδωση κλί?ατος σταθερότητας και την εξο?άλυνση των αποδόσεων των ελληνικών ο?ολόγων.