Η λύση για τις τράπεζες

Τα τελευταία 5 χρόνια γίνονται ακατάπαυστα αναφορές στα προβλήματα των Τραπεζών, στα κόκκινα δάνεια και στην οικονομική ύφεση. Παρόλα’ αυτά δεν έχουμε δει μέχρι σήμερα οποιαδήποτε ενέργεια στην κατεύθυνση σταδιακής επίλυσης των χρόνιων αυτών ζητημάτων.

Του Αλέξανδρου Μωραϊτάκη

Η συνέχιση της παρούσας απραξίας σκοτώνει τις υπερδανεισμένες επιχειρήσεις, και απομακρύνει τις υγιείς επιχειρήσεις. Η συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας και ο αυξανόμενος ρυθμός ανεργίας έχουν άμεση επίπτωση στην ανάσχεση της ανάπτυξης της οικονομίας.

Οι επιδεινούμενες μακροοικονομικές συνθήκες επιβάλλουν σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά στο παρελθόν, διατηρήσιμη (αειφόρο) και χτισμένη σε γερές βάσεις ανάπτυξη.

Η αντιμετώπιση του ζητήματος πρέπει να είναι ταχύτατη, καθώς μόνο έτσι θα γίνουν νέες επενδύσεις, θα βελτιωθεί η ρευστότητα και θα επιστρέψουμε στην ομαλότητα.

Δυστυχώς η πολιτική βούληση δεν έχει ακόμη φανεί. Πρέπει να αποδειχθεί και να συνδυαστεί από μια δέσμη ενεργειών και δράσεων σε πολλαπλά επίπεδα.

Οι Τράπεζες θα έπρεπε να αποτελούν μέρος της λύσης αλλά για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο αποτελεί προϋπόθεση η απόλυτη ανεξαρτητοποίηση τους από κομματικές και άλλες παρεμβάσεις. Οι χωρίς αξιοκρατία αποφάσεις της “αντικειμενικής” επιτροπής που διόρισε ο κ. Βαρουφάκης για τα απλά μέλη Δ.Σ. του Τ.Χ.Σ. είναι εμφανείς διότι  έχουν συγκρούσεις συμφερόντων.

Είναι ξεκάθαρο ότι η τοποθέτηση νέων κεφαλαίων στις Τράπεζες χωρίς την ταυτόχρονη δημιουργία προϋποθέσεων για την επιστροφή σε κερδοφορία, προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, αποκατάσταση της πίστης και χρηματοδότηση της οικονομίας είναι ενέργεια η οποία αποβαίνει εις βάρος και της εγχώριας αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Είναι εμφανές ότι η τοποθέτηση νέων κεφαλαίων στις Τράπεζες από τον ESM (ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης) θα πρέπει να θέσει ως προϋπόθεση την αλλαγή της προσέγγισης από τις Τράπεζες μέσω της εκμετάλλευσης μίας ευρείας γκάμας ευκαιριών που παραμένουν επί μακρόν ανεκμετάλλευτες. Ταυτόχρονα οι Τράπεζες επιβάλλεται να βελτιώσουν δραστικά τις εσωτερικές τους λειτουργίες και να αυξήσουν την αποδοτικότητα των υποδομών τους σε θέμα διαχείρισης του λειτουργικού κόστους και του κόστους κινδύνου με απώτερο στόχο την στροφή τους προς τμήματα πελατείας και αγορές όπου βάσει των διεθνών standards φαίνεται ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια κερδοφορίας.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί ότι οι δύσκολες συνθήκες που έχουν εμφανισθεί στην αγορά αποτελούν αντικείμενο λαϊκισμού και πολιτικής εκμετάλλευσης τροφοδοτώντας λανθασμένες αντιλήψεις οι οποίες δεν θεμελιώνονται σε πραγματικά δεδομένα. Ειδικότερα, λέγεται ευρέως ότι υπάρχει ένα γενικευμένο πρόβλημα υπερχρέωσης των ελληνικών νοικοκυριών.

Η πραγματικότητα είναι διαφορετική διότι βάσει στατιστικής έρευνας ο μισός ελληνικός πληθυσμός δεν έχει καμία δανειακή υποχρέωση σε Τράπεζες ενώ μόλις ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού μπορεί να χαρακτηρισθεί ότι έχει δανειστεί πάνω από τα όρια των οικονομικών του δυνατοτήτων!

Οι δε οικονομικές δυνατότητες προκύπτουν από τα επίσημα δηλωθέντα εισοδήματα και άρα επηρεάζουν σαφώς προς τα κάτω το ποσοστό των υπερδανεισμένων λόγω της γνωστής σε όλους μας φοροδιαφυγής σε ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού.

Να μην ξεχνούμε επίσης, πως οι τράπεζες έχουν και αυτές σημαντικό μέρος της ευθύνης για την ύπαρξη των NPLs. Ενδεικτικό αυτού του ισχυρισμού είναι ότι όπως προαναφέρθηκε το 50% του πληθυσμού δεν διαθέτει κανενός είδους δάνεια, ενώ ποσοστό λιγότερο από το 10% του ελληνικού πληθυσμού έχει επιβαρυνθεί το 40% των συνολικών υποχρεώσεων σε δάνεια!

Συνδυάζοντας αυτά τα στατιστικά στοιχεία με την εισοδηματική διαστρωμάτωση του πληθυσμού γίνεται αυτόματα κατανοητό ότι αυτό μόνο το μικρό ποσοστό του πληθυσμού μπορεί να χαρακτηρισθεί ότι έχει μετέλθει το όριο υπερχρέωσης γεγονός που αποτελεί το βασικότερο μέρος του προβλήματος αλλά και της λύσης εάν οι ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές την επιδιώξουν.

Τα παραπάνω συνιστούν επιτακτική ανάγκη την δημιουργία Ιδιωτικής και Ανεξάρτητης από κάθε είδους πολιτικές και άλλες παρεμβάσεις bad bank προκειμένου οι δανειολήπτες, η πλειοψηφία των οποίων έχει οφειλές σε διάφορες τράπεζες, να μπορούν να διαπραγματεύονται ενιαία με έναν φορέα, το σύνολο των οφειλών τους, το οποίο θα διευκολύνει σε σημαντικό βαθμό την εξεύρεση βιώσιμης λύσης σε σχέση με την σημερινή κατάσταση όπου πρέπει να διαπραγματευτούν και να συμφωνήσουν έως και με τέσσερις διαφορετικές τράπεζες και αρκετές φορές και με περισσότερες της μίας διεύθυνσης μέσα στην ίδια τράπεζα. Παράλληλα αυτό θα βοηθήσει στο να συρρικνωθεί το φαινόμενο των λεγόμενων “strategic defaulters”, εκείνων δηλαδή των οφειλετών που δεν πληρώνουν όχι γιατί δεν έχουν αλλά γιατί επιλέγουν να κερδίσουν επωφελούμενοι την κρίση σε βάρος των τραπεζών αλλά και των υγειών δανειοληπτών και επιχειρήσεων.

Τονίζουμε ότι η bad bank, θα πρέπει να έχει ιδιωτικά κεφαλαία  (ποσοστό άνω του 51%) και επιβάλλεται να διοικείται ανεξάρτητα και να στελεχωθεί με άτομα από την διεθνή αγορά με αποδεδειγμένη εμπειρία στο εξειδικευμένο αυτό αντικείμενο. Μεταξύ άλλων τα πλεονεκτήματα της bad bank είναι:

1. Η bad bank έχει αγοράσει τα δάνεια πχ στο 50, άρα μπορεί να τα πουλήσει στο 51, ή να κάνει κούρεμα 49% και να μην έχει κανένα πρόβλημα “ξεπουλήματος” (πράγματα που δύσκολα θα μπορεί να κάνει μια Τράπεζα).

2. Όντας κατά 51% ιδιωτική εταιρεία δεν θα μπορεί να υλοποιήσει και άρα να κατηγορηθεί για χαριστικές ρυθμίσεις, για κατασπατάληση δημοσίου χρήματος, κ.λπ.

3. Η συγκέντρωση των NPLs σε μία τράπεζα θα δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας και θα επιταχύνει τη διαδικασία των αποφάσεων.

4. Για τεχνικούς λόγους, η μεταφορά NPLs στην bad bank βελτιώνει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών και μειώνει το ποσό ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άρα πρόσθετης επιβάρυνσης του δημόσιου χρέους το οποίο πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος.

5. Θα περιορίσει το κόστος λειτουργίας των ήδη λειτουργουσών 6 bad banks με 11 δισ. περιουσία και με συνολικό κόστος νομικών υπηρεσιών 500 εκατ. ευρώ για το 2014!

αναδημοσίευση από το www.capital.gr

* Ο κ. Αλέξανδρος Μωραϊτάκης είναι Πρόεδρος της Nuntius ΑΧΕΠΕΥ, Μέλος Δ.Σ. ΣΜΕΧΑ, Πρ. Βουλευτής Α’ Αθήνας