Η γεωπολιτική σημασία της διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ εν αναμονή της επικείμενης NAVTEX

Με την πολυαναμενόμενη έκδοση NAVTEX για τη διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ, το έργο του Great Sea Interconnector εισέρχεται σε νέα φάση υλοποίησης ενισχύοντας το ρόλο της Ελλάδας και όχι μόνο στην ΝΑ Μεσόγειο.

Το Financial Report εξηγεί τι σημαίνει η επικείμενη NAVTEX και γεωπολιτικά το έργο αυτό για κάθε χώρα με βάση τις τελευταίες εξελίξεις.

Τι είναι η NAVTEX

Θέμα ωρών, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η έκδοση της NAVTEX που αιτήθηκε ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) προς το υπουργείο Εξωτερικών, και το οποίο διαβιβάστηκε στην Υδρογραφική υπηρεσία του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Η συγκεκριμένη NAVTEX πρόκειται να καθορίσει το χάρτη των ερευνών στο πλαίσιο του οποίου θα κινηθούν τα ερευνητικά σκάφη εντός της ελληνικής ΑΟΖ ανατολικά της Κάσου και ανοιχτά της Ρόδου.

Γενικότερα, η NAVTEX είναι μία διεθνής προσφερόμενη Υπηρεσία που σκοπό έχει τη διασπορά, στα πλοία εν πλω, ναυτιλιακών, μετεωρολογικών και κατεπειγούσης φύσεως πληροφοριών που αφορούν στις παράκτιες θαλάσσιες περιοχές. Οι πληροφορίες λαμβάνονται αυτόματα και εκτυπώνονται απ’ ευθείας με τηλετυπικό τρόπο. Εντάσσεται σε ένα διεθνώς συντονισμένο δίκτυο εκπομπών (Maritime Safety Information). Το MIS διαθέτει τρεις υπηρεσίες εκπομπής, μια εκ των οποίων είναι και η NAVTEX.

Το νέο κομμάτι της NAVTEX θα αφορά την πόντιση καλωδίου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου- Ισραήλ. Όπως διαμηνύει η ελληνική πλευρά, οι έρευνες δεν πρόκειται να αναβληθούν αλλά, αντιθέτως, πρόκειται να ξεκινήσουν άμεσα, με βάση και τον προγραμματισμό της αρμόδιας εταιρείας.

Η γεωπολιτική σημασία για την Ελλάδα

Η χώρα μας είναι εκείνη η οποία ξεκίνησε το εν λόγω έργο με πρωτοβουλία του ΑΔΜΗΕ. Συνδέοντας. Η Ελλάδα έχει ήδη διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην εξέλιξη του συγκεκριμένου έργου με τις συνεχείς διαβουλεύσεις αλλά και οι συναντήσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη, τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν πριν λίγο καιρό.

Πρακτικά, η χώρα μας ενισχύει με αυτή την τριμερή συνεργασία, τον ρόλο της στην ΝΑ Ευρώπη καθώς το έργο είναι ευρέως αποδεκτό από την ευρωπαϊκή κοινότητα και έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο της Κομισιόν για τα έργα κοινού ενδιαφέροντος και αφορά ένα άλλο μέλος της ΕΕ, την Κύπρο και το Ισραήλ, συνδεδεμένο μέλος με την ΕΕ, το οποίο δεν άλλαξε νομικά κατά την εν εξελίξει σύγκρουση στην περιοχή.

Επιπλέον, μέσω ενός άλλου κράτους μέλους της ΕΕ, της Κύπρου, η Ελλάδα βάζει μπροστά το σχέδιο της να γίνει εξαγωγέας πράσινης ενέργειας στην ανατολική Μεσόγειο αλλά και θέτει στο τραπέζι μια ισχυρή εναλλακτική πηγή ενεργειακής τροφοδοσίας για την Ευρώπη κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό σε μια εποχή που η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης βρίσκεται ήδη σε κρίσιμη φάση.

Επίσης, ενισχύεται η θέση της Ελλάδας απέναντι στην Τουρκία. Με την διασύνδεση στην ΝΑ Ευρώπη, ουσιαστικά, όχι μόνο αποκτά λόγο η Ελλάδα στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά έχει και πιο έντονη παρουσία στην θαλάσσια περιοχή εκεί. Πιο συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθούν έρευνες βυθού στη γραμμή Κάσου – Καρπάθου από το ερευνητικό σκάφος NG WORKER οι οποίες είχαν σταματήσει προ ολίγων μηνών εξαιτίας της αντίδρασης της Τουρκίας.

Ωστόσο, ήδη η Τουρκία απαντά στις εξελίξεις λέγοντας πως «τέτοια μονομερή τετελεσμένα γεγονότα σίγουρα δεν θα επιτραπούν», ενώ η τουρκική εφημερίδα Türkiye κάνει λόγο για μονομερή και «προκλητικά βήματα» της Ελλάδας ελλείψει «κοινής συναίνεσης» για τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Από την άλλη μεριά, η συνεργασία της Ελλάδας με το εμπόλεμο Ισραήλ μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω την αντίδραση της Τουρκίας τόσο απέναντι στο Ισραήλ όσο και στην Ελλάδα ώστε να αποτρέψει την ολοκλήρωση των ερευνών στο Αιγαίο. Δεν αποκλείεται, δηλαδή, να δούμε τους επόμενους μήνες παρόμοια με το παρελθόν αντίδραση από τουρκικά πλοία στο Αιγαίο στην περιοχή των ερευνών.

…για την Κύπρο

Η Κύπρος ενισχύει και αυτή τη θέση της στην ανατολική Μεσόγειο απέναντι στην Τουρκία, ενώ με το έργο αυτό εξασφαλίζει τις ειρηνικές σχέσεις της με έναν σημαντικό γείτονα στην περιοχή, το Ισραήλ.

Παράλληλα, βέβαια θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για τον μεσάζοντα του έργου αυτού, καθώς βρίσκεται γεωγραφικά στη μέση των άλλων δύο συμβαλλόμενων χωρών Ελλάδας-Ισραήλ και αξιοποιείται από την Ελλάδα ως ο διαμεσολαβητής για να συνδεθεί με την Ανατολή και την περιοχή νότια της Κύπρου.

Και ως μεσάζοντας, πάλι, είναι εξαιρετικά σημαντικό για την ίδια την Κύπρο το εν λόγω έργο, καθώς αναβαθμίζεται η θέση της σε στρατηγικά ενεργειακό παίκτη της ΝΑ Μεσογείου, και χωρίς να αποτελεί συνδετικό κρίκο της Ευρώπης με το Ισραήλ, το έργο αυτό πιθανόν δε θα υφίστανται.

Και για την Κύπρο, βέβαια δεν αποκλείεται να δούμε περαιτέρω αντιδράσεις της Τουρκίας με την έκδοση της NAVTEX και την έναρξη των ερευνών της εταιρίας Nexans, καθώς είναι γνωστές οι αξιώσεις που εγείρει η τουρκική πλευρά για την κυπριακή ΑΟΖ.

…και για  το Ισραήλ

Το Ισραήλ αναλαμβάνει, κυρίως, το ρόλο του κύριου εισαγωγέα πράσινης ενέργειας στην Μέση Ανατολή με το έργο αυτό. Δεν είναι μόνο αυτό το όφελος για το εμπόλεμο κράτος όμως.

Γεωπολιτικά, αποτελεί πύλη εισόδου της πράσινης ενέργειας στη Μέση Ανατολή και ο κύριος μεσάζοντας και διαπραγματευτής της περιοχής με την Ευρώπη. Παράλληλα, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, ενισχύει και τη διεθνή θέση της στο ενεργειακό παιχνίδι.

Μιλώντας για την αμερικανική στήριξη που λαμβάνει το Ισραήλ, η τελευταία εξέλιξη το επιβεβαιώνει. Πρόκειται για το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων με την ονομασία «Συνεργασία στην Αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας και για τη Θαλάσσια Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ ΗΠΑ – Ελλάδας – Ισραήλ του 2025». Την ίδια στιγμή,στη συνάντηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον Ντόναλντ Τραμπ τέθηκε στο τραπέζι η σκιώδης θερμής σύγκρουση του Ισραήλ με την Τουρκία καθώς το τελευταίο διάστημα, το Ισραήλ βομβαρδίζει βάσεις στη Συρία, όπου η Άγκυρα θέλει να αναπτύξει τουρκικά αμυντικά συστήματα, μεταξύ των οποίων και οι S-400. Έτσι, λοιπόν, η διεθνοποίηση της σύγκρουσης αυτής ανοίγει παράθυρο ευκαιρίας για την τριμερή συνεργασία Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ με τις ευλογίες των ΗΠΑ.