Η Ελλάδα υπερφορολογεί τη μεταβίβαση οικογενειακών επιχειρήσεων

Ολοκληρώθηκε η παγκόσμια φορολογική έρευνα της KPMG για τις οικογενειακές επιχειρήσεις, η οποία παρουσιάζεται σήμερα – ανάμεσα σε άλλα θέματα- στο 2ο Family Business Forum που διοργανώνει η KPMG Ελλάδος.

Βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι, ενώ το φορολογικό καθεστώς διαφέρει από χώρα σε χώρα, κοινή φαίνεται να είναι η διάθεση των κρατών να υποστηρίζουν και να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη των οικογενειακών επιχειρήσεων, διατηρώντας χαμηλή τη φορολογική επιβάρυνση που αφορά στη μεταβίβαση του οργανισμού στην επόμενη γενιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα στοιχεία της KPMG δείχνουν ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς παράγουν το 70% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ και δημιουργούν θέσεις εργασίας για το 60% του εργατικού δυναμικού στη γηραιά ήπειρο. 

Η έρευνα αναλύει τη φορολογική επιβάρυνση επί της μεταβίβασης οικογενειακών επιχειρήσεων σε 42 χώρες, ανάμεσα τους και η Ελλάδα. Η χώρα μας φαίνεται να βρίσκεται μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με την υψηλότερη φορολογία στις μεταβιβάσεις οικογενειακών επιχειρήσεων (είτε λόγω θανάτου είτε λόγω δωρεάς), ενώ η ελληνική νομοθεσία δεν προβλέπει απαλλαγές από τον αναλογούντα φόρο και στις δύο αυτές περιπτώσεις.  Ωστόσο, προβλέπεται αφορολόγητο όριο και φορολογικές ελαφρύνσεις ανάλογα με το βαθμό συγγένειας των δύο εμπλεκόμενων μερών.  

Άλλα σημαντικά ευρήματα της έρευνας:

Το φορολογικό καθεστώς σε θέματα οικογενειακών επιχειρήσεων διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα (με φόρο που κυμαίνεται από ΕΥΡΩ 0 έως και πάνω από ΕΥΡΩ  4,5 εκατ. για τη μεταβίβαση επιχείρησης λόγω κληρονομιάς, και από ΕΥΡΩ 0 έως και πάνω από ΕΥΡΩ 5 εκατ. για τη μεταβίβαση λόγω δωρεάς, για μία επιχείρηση που αποτιμάται στα ΕΥΡΩ 10 εκατ.).

Η διαφορά στη φορολογική μεταχείριση της κληρονομιάς και της μεταβίβασης επιχείρησης όσο ο ιδιοκτήτης είναι εν ζωή, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη στάση της οικογένειας και τις αποφάσεις σχετικά με το ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να μεταβιβαστεί η οικογενειακή επιχείρηση.

Το γεγονός πως χώρες με καθεστώς υψηλότερης φορολογικής επιβάρυνσης συνορεύουν γεωγραφικά  με χώρες με καθεστώς χαμηλότερης φορολογικής επιβάρυνσης, δημιουργεί ένα ενδιαφέρον δίλημμα για τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων σε σχέση με τις δυνατότητες μετεγκατάστασης τους.

Η φορολογική επιβάρυνση μπορεί να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, καθώς εφαρμόζονται διάφορες ελαφρύνσεις και απαλλαγές, οι οποίες παρότι πολύπλοκες, είναι σημαντικές  Οι ιδιοκτήτες των οικογενειακών επιχειρήσεων θα πρέπει, πολύ πριν πάρουν οποιαδήποτε απόφαση, να εξετάζουν τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα της μεταβίβασης της οικογενειακής επιχείρησης, ώστε να είναι σίγουρο ότι κατανοούν και, κατά περίπτωση, πληρούν τις προϋποθέσεις για να επωφεληθούν από τις διαθέσιμες απαλλαγές και ελαφρύνσεις.  Στην Ελλάδα ωστόσο, η μεταβίβαση οικογενειακής επιχείρησης είτε εν ζωή είτε μετά θάνατον του ιδιοκτήτη έχει την ίδια φορολογική μεταχείριση.  

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας ο Αντιπρόεδρος και Επικεφαλής του Συμβουλευτικού κλάδου της KPMG, κ. Βαγγέλης Αποστολάκης τονίζει: “στην Ελλάδα η υψηλή φορολογία και κυρίως η αβεβαιότητα ως προς το φορολογικό καθεστώς καθώς και οι συνεχείς αλλαγές δημιουργούν κλίμα αυξημένης ανασφάλειας και ωθούν ένα μεγάλο αριθμό οικογενειακών επιχειρήσεων στη μεταφορά των εταιρειών σε άλλες γειτονικές και μη χώρες με ευνοϊκότερο περιβάλλον και φορολογική σταθερότητα”.