Η ΕΚΤ «σβήνει και γράφει» εφιαλτικά σενάρια για ύφεση, έκρηξη χρέους του Νότου, «μνημόνια» και πετρέλαιο στα 175 δολάρια

Σε ένα περιβάλλον ακραίας αβεβαιότητας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε δραστική αναθεώρηση των εκτιμήσεών της για την εξέλιξη του ρυθμού ανάπτυξης και του πληθωρισμού στην ευρωζώνη.

Το επικρατέστερο σενάριο είναι πως η αναθεώρηση αυτή δεν είναι η τελευταία και οι νέες ακραίες ασκήσεις προβλέψεων για την εξέλιξη των τιμών της ενέργειας προκαλούν σοκ και δέος. Στο βαθμό όπου «κοπούν» οι ενεργειακές γέφυρες της Ευρώπης με την Ρωσία, οι τιμές του πετρελαίου θα κάνουν άλμα κοντά στα 175 δολάρια το βαρέλι το 2023 και του φυσικού αερίου στα 250 ευρώ η μεγαβατώρα. Ο εφιάλτης μπορεί να έχει πολύ δρόμο ακόμα μπροστά του.

Στο νέο βασικό σενάριο της ΕΚΤ, το 2022 ο μέσος πληθωρισμός διαμορφώνεται στο 6,8% (7,1% προέβλεπε το ακραίο σενάριο του περασμένου Μάιου και 5,1% το βασικό) για να υποχωρήσει στο 3,5% το 2023 και στο 2,1% το 2024. Η οικονομία γλιτώνει την ύφεση, αλλά λαβώνεται καταλυτικά με την επέκταση στο 2,8% φέτος (από 3,7%) και στο 2,1% το 2023 και το 2024.

Στο δυσμενές σενάριο ο πληθωρισμός κάνει άλμα στο 8% φέτος και στο 6,4% το 2023 με την ανάπτυξη να συμπιέζεται σε 1,3% φέτος και του χρόνου η ευρωζώνη βουτάει στην ύφεση με -1,7%. Σε αυτό το σενάριο, ενσωματώνεται η παραδοχή πλήρους διακοπής των ρωσικών εξαγωγών ενέργειας στην ευρωζώνη ξεκινώντας από το τρίτο τρίμηνο του 2022, σημαντικά υψηλότερες τιμές στα εμπορεύματα, αποδυνάμωση του εμπορίου και σημαντικά προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες.

Εάν η διακοπή της ροής ρωσικής ενέργειας στην Ε.Ε μετουσιωθεί και σε ελλείψεις οι τιμές παίρνουν φωτιά. Το πετρέλαιο από περίπου 100 δολάρια στο βασικό σενάριο κάνει άλμα στα 175 δολάρια το 2023 και το φυσικό αέριο από περίπου 80 εκτοξεύεται σε σχεδόν 250 ευρώ η μεγαβατώρα. Σε αυτή την περίπτωση η ύφεση διευρύνεται κατά 0,1 μονάδα το 2023 και ο πληθωρισμός «ψηλώνει» κατά 0,5 μονάδες ακόμα.

Μπροστά σε αυτό το σκηνικό και με τον πληθωρισμό να έχει χτυπήσει ήδη 8,1% στην ευρωζώνη τον Μάιο, παρά την παρέμβαση Ντράγκι με την επισήμανση πως πρόκειται για πληθωρισμό κόστους με βασικό τροφοδότη την ενέργεια, το Δ.Σ της ΕΚΤ προανήγγειλε χθες αύξηση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, η οποία μπορεί να φτάσει και τις 50 μονάδες βάσης αν χρειαστεί, όπως προκύπτει από τα λεγόμενα της Κριστίν Λαγκάρντ.

Η προαναγγελία διπλής αύξησης, με διαβεβαιώσεις μάλιστα ότι η ΕΚΤ θα διασφαλίσει επάνοδο του πληθωρισμού στο 2% με όση αύξηση επιτοκίων απαιτείται από τις συνθήκες, έρχεται σύμφωνα με πληροφορίες σε απάντηση των ασφυκτικών πιέσεων των «γερακιών» για αύξηση επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα εδώ και τώρα. Οι αποφάσεις που ανακοινώθηκαν ήταν ομόφωνες σύμφωνα με την Λαγκάρντ.

Αν υποθέσουμε ότι στα επιτόκια βρέθηκε κοινός τόπος, «γεράκια» και «περιστέρια» αναμένεται να συγκρουστούν ίσως πολύ πιο έντονα τους επόμενους μήνες στο βαθμό όπου οι συνθήκες απαιτήσουν την ενεργοποίηση νέων εργαλείων για τη διασφάλιση της ομαλής μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής σε όλα τα μέλη της ευρωζώνης.

Οι ανακοινώσεις της ΕΚΤ χθες, οδήγησαν σε υψηλό οκταετίας τις αποδόσεις των ομολόγων της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, ενώ για τους ελληνικούς δεκαετείς τίτλους το φράγμα του 4% έσπασε με ευκολία. Καθώς η νομισματική πολιτική σφίγγει δραστικά, πολλοί αναλυτές φοβούνται πως μια νέα κρίση χρέους απειλεί να χτυπήσει την πόρτα της ευρωζώνης, βάζοντας σε πρώτο πλάνο την Ιταλία.

Η Κριστίν Λαγκάρντ διαβεβαίωσε πως για να αποφευχθεί κατακερματισμός της νομισματικής πολιτικής η ΕΚΤ θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και δεν θα διστάσει να δημιουργήσει νέα, αν χρειαστεί. Αυτά τα νέα «εργαλεία» ήδη οι χώρες του Βορρά πιέζουν να συνοδεύονται από αιρεσιμότητα, όρους και προϋποθέσεις, τις οποίες οι χώρες του Νότου προσπαθούν και θα συνεχίσουν να προσπαθούν να αποφύγουν, όπως ο… διάβολος το λιβάνι.

Οι μνήμες από τις πρόσφατες μνημονιακές περιπέτειες είναι ακόμα πολύ νωπές. Ελπίζουν οι χώρες του Νότου πως εξίσου νωπά είναι και τα διδάγματα από την κρίση.