Η διαχείριση του ορυκτού πλούτου και το θεσμικό πλαίσιο εποπτείας της αγοράς, στο επίκεντρο της συνεδρίασης του ΚΥΣΟΙΠ

Συνεδρίασε σήμερα το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ), υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, και ενέκρινε την εισήγηση του υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας για την ολοκληρωμένη και βιώσιμη διαχείριση των Ορυκτών Πρώτων Υλών, καθώς και την εισήγηση των υπουργείων Οικονομίας & Ανάπτυξης για το σχέδιο δράσης του θεσμικού πλαισίου εποπτείας των οικονομικών δραστηριοτήτων και της αγοράς.

Στη συνεδρίαση αναπτύχθηκε γόνιμος διάλογος για τον ανεκμετάλλευτο ορυκτό πλούτο που διαθέτει η χώρα και για τους τρόπους αξιοποίησής του, προκειμένου να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης και επισημάνθηκε ότι η Ελλάδα διαθέτει σημαντικό ορυκτό πλούτο, τόσο σε ποιότητα όσο και σε ποσότητα, ενώ σε ορισμένα ορυκτά (βωξίτης, περλίτης, μπεντονίτης, λατερίτης, λευκόλιθος, κ.ά.) κατέχει υψηλή θέση στην παγκόσμια κατάταξη.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, «στόχος του στρατηγικού σχεδιασμού είναι μεσοπρόθεσμα να διπλασιαστεί η συμμετοχή του εξορυκτικού κλάδου στο ΑΕΠ σε συνθήκες διασφάλισης της περιβαλλοντικής προστασίας και της κοινωνικής συνοχής και να μεγιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία σε εγχώριο επίπεδο, μέσω της δυναμικής της κάθετης εκμετάλλευσης». 

Σε ό,τι αφορά την εποπτεία της αγοράς, κωδικοποιείται δέσμη χρονικά προσδιορισμένων πιλοτικών δράσεων, σε συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες (π.χ. τρόφιμα) ή σε οριζόντιες δράσεις εποπτείας (ενιαία φύλλα ελέγχου), με απώτερο στόχο την απρόσκοπτη, διαφανή και επικαιροποιημένη λειτουργία του θεσμικού πλαισίου.

Το ΚΥΣΟΙΠ ενέκρινε το στρατηγικό σχεδιασμό για την αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων Υλών με υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων, ώστε να εξασφαλίζει τις ανάγκες κοινωνίας και οικονομίας για ορυκτά, ενώ αντιμετωπίζει τις συνέπειες από την εξόρυξη και επεξεργασία των ορυκτών στους ανθρώπους και το περιβάλλον, συμβάλλοντας στη δημιουργία όρων δίκαιης ανάπτυξης. Οι δράσεις αυτές είναι:

Α) Σύνταξη και θέσπιση «Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες (ΟΠΥ)»

Β) Εκσυγχρονισμός της Λατομικής και Μεταλλευτικής Νομοθεσίας

Γ) Έλεγχος – Αξιολόγηση και Ανάδειξη του κλάδου της Εξορυκτικής Βιομηχανίας με θέσπιση νόμου- πλαισίου για την Εποπτεία των Οικονομικών Δραστηριοτήτων και την αναμόρφωση των Ελεγκτικών Μηχανισμών, τη Σύσταση Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης και Ελέγχου ΥΠΕΝ και τη Σύσταση Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών και Λατομικών Δραστηριοτήτων

Δ) Στήριξη της Έρευνας και της Εκπαίδευσης, με την Αναβάθμιση και Αξιοποίηση του ΙΓΜΕ και Συγκρότηση ειδικής ομάδας εργασίας με τη συμμετοχή των Υπουργείων Εργασίας και Παιδείας, καθώς και των φορέων της αγοράς για τη στοιχειοθέτηση προτάσεων και νομοθετικών πρωτοβουλιών με στόχο τη μεγαλύτερη σύνδεση της εκπαίδευσης και έρευνας στις σύγχρονες ανάγκες της εξορυκτικής βιομηχανίας

Επίσης, παρακολούθηση τάσεων ανάπτυξης στον τομέα των ΟΠΥ σύμφωνα με τις συστάσεις της ειδικής ομάδας εργασίας της ΕΕ σχετικά με τον προσδιορισμό των πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας (CRMs) και συμμετοχή στο Ερευνητικό Πρόγραμμα EURARE (European Rare Earths Project)

Ε) Επίτευξη της κοινωνικής συναίνεσης μέσω ενός μηχανισμού που θα προάγει το διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες και απόδοση στην κοινωνία, τμηματικά και σε ορατό χρόνο, των εξοφλημένων εκμεταλλεύσεων με τη δυνατότητα αξιοποίησής τους μέσα από ένα ευρύ φάσμα μεταγενέστερων χρήσεων

ΣΤ) Προώθηση Επενδύσεων, μέσω της Ένταξης ΟΠΥ στον Αναπτυξιακό Νόμο και της συνεργασίας με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για την εκπόνηση τεχνικο-οικονομικής μελέτης αξιολόγησης της βιωσιμότητας των εκμεταλλεύσεων στη βάση τόσο της εγχώριας όσο και της διεθνούς ζήτησης και προοπτικής τους.

Ακόμα, το ΚΥΣΟΙΠ έδωσε το «πράσινο φως» στο σχέδιο δράσης για την εφαρμογή ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου εποπτείας των οικονομικών δραστηριοτήτων και της αγοράς προϊόντων (άρθρα 125 επ. του ν.4512/2018), που περιλαμβάνει δέσμη ενεργειών, με καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης το Δεκέμβριο του 2019.

Οι μεταρρυθμίσεις συνοψίζονται στις ακόλουθες βασικές κατηγορίες:

1) Πιλοτική εφαρμογή του νόμου σε συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες ή κατηγορίες οικονομικών δραστηριοτήτων σε δύο στάδια 

2) Υλοποίηση οριζόντιων δράσεων, που αφορούν στην εκπλήρωση όλων των προβλεπόμενων στο νόμο προϋποθέσεων για την άσκηση του νέου πλαισίου εποπτείας και ελέγχων, όπως για παράδειγμα σχεδιασμός και ανάπτυξη μεθοδολογίας βάσει κριτηρίων κινδύνου, σχεδιασμός συστήματος διαχείρισης καταγγελιών, υιοθέτηση των προβλεπόμενων στο νόμο εργαλείων (φύλλα ελέγχου, κατευθυντήριες γραμμές, οδηγοί συμμόρφωσης κλπ.) 

3) Σταδιακή υλοποίηση του Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Ελέγχων, το οποίο συνιστά το Υποσύστημα Διαχείρισης Ελέγχων του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ-ΑΔΕ) του ν. 4442/2016

4) Έκδοση της προβλεπόμενης στο νόμο δευτερογενούς νομοθεσίας (άρθρο 173). 

5) Στελέχωση και λειτουργία της Διεύθυνσης συντονισμού και παρακολούθησης του κανονιστικού πλαισίου για το επιχειρηματικό περιβάλλον (άρθρο 133), στην Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης

6) Συγκρότηση της Ομάδας Διαχείρισης Έργου για την εποπτεία (Ο.Δ.Ε.), που προβλέπεται στο άρθρο 134 του νόμου και αποτελείται από τους Γενικούς Γραμματείς των εμπλεκόμενων υπουργείων, με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.