Γραφείο Προϋπολογισμού: Η ανάπτυξη δεν έρχεται αυτόματα

Στην έκθεση καταγράφονται οι απόψεις για κρίσιμα θέματα της οικονομίας που εξέφρασε το Γραφείο Προυπολογισμου της Βουλής μέσω των εκθέσεων που δημοσίευσε κατά το 2016. Αυτές είναι εξής:

Μεταρρυθμίσεις

Η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, που έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να αποτραπεί η παγίωση μιας κατάστασης που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενες επιβαρύνσεις του ιδιωτικού τομέα, μείωση των εισοδημάτων στο δημόσιο τομέα, περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων, έξοδο επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες, έξοδο εκπαιδευμένων νέων σε αναζήτηση εργασίας και δυσλειτουργικές δομές.

Το δημόσιο χρέoς

Η μόνιμη λύση του προβλήματος βιωσιμότητας του χρέους θα εξάλειφε ένα σημαντικό παράγοντα αβεβαιότητας για το μέλλον της οικονομίας και της οικονομικής πολιτικής, που επηρεάζει τις επενδύσεις. ‘Αμεσα, επίσης, θα άνοιγε το δρόμο για τη συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, θα μείωνε τα επιτόκια δανεισμού και θα διευκόλυνε την επιστροφή στις αγορές, δηλαδή την απεξάρτηση της χώρας από τα Μνημόνια.

Την απασχόληση

Δεν έχουν γίνει κατανοητοί οι παράγοντες που θα επέφεραν αισθητή αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Η μείωση της ανεργίας μακροπρόθεσμα θα είναι αποτέλεσμα της οικονομικής μεγέθυνσης σε σταθερή βάσης και η μεγέθυνση αυτή, με δεδομένους τους περιορισμούς στην ΕΕ θα προκύψει κυρίως από τη δημιουργία σταθερού πλαισίου για ιδιωτικές επενδύσεις σε ευρεία κλίματα.

Το ασφαλιστικό

Οσο μετατίθενται οι αναγκαίες τομές, τόσο μεγαλώνει ο λογαριασμός που θα πρέπει να πληρωθεί για να γίνει βιώσιμο και περιορίζονται τα περιθώρια για δίκαιη κατανομή των βαρών της προσαρμογής του παρά τις δημοσιοποιούμενες καλές προθέσεις.

Δαπάνες

Υποστηρίζεται ότι απαιτούνται συστηματικότερες πολιτικές παρεμβάσεις στην πλευρά των δαπανών στο πλαίσιο μιας συνολικής επανεξέτασή της σύνθεσής τους, ώστε να επιτευχθούν κατά περίπτωση εξοικονομήσεις ή και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των δαπανών. Το κλειδί βέβαια για την υπέρβαση των φαύλων κύκλων είναι η ανάπτυξη και οι επενδύσεις.

Θεσμικό πλαίσιο

Το Θεσμικό πλαίσιο δεν έχει ακόμη σταθεροποιηθεί και αυτό σε συνδυασμό με την αμφιθυμία τμημάτων της κυβέρνησης, τη σκληρή στάση πάσης φύσης ομάδων συμφερόντων και τη διάχυτη απογοήτευση των πολιτικών, εμποδίζει την ανάπτυξη. Δεν θεραπεύονται αιτίες και συμπτώματα της θεσμικής αναιμίας, δηλαδή της αδυναμίας της χώρας σε πολλούς τομείς να καθιερώσει και να εφαρμόσει γενικής ισχύος και σταθερούς κανόνες του παιχνιδιού.

Φορολογικό

Μολονότι τυχόν μειώσεις δαπανών αντί αυξήσεων φόρων θα είχαν πιθανόν μικρότερη υφεσιακή επίπτωση, το σημαντικότερο είναι ότι οι αυξήσεις φόρων αποθαρρύνουν την εργασία και την επιχειρηματικότητα και επομένως θολώνουν τις προοπτικές ανάκαμψης. Με τις συνεχείς αυξήσεις φόρων πριονίζεται το κλαδί πάνω στο οποίο κάθεται η παραγωγή και η δημόσια οικονομία. Η αναστροφή των τάσεων από την πλευρά των εσόδων μπορεί να γίνει με την αποτελεσματικότερη περιστολή της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής και τη ριζική αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος.

Εργασιακές σχέσεις

Πολλές προτάσεις της, που άλλωστε δεν ήταν ομόφωνες θα βοηθήσουν την κυβέρνηση να απεγκλωβιστεί από τη λογική άκαμπτων κόκκινων γραμμών αλλά και θα πρέπει να εξετασθούν υπό το φως των προβλημάτων που έχουν επισημανθεί στο παρελθόν ιδίως αυτών που σχετίζονται ανάμεσα σε άλλα με τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για κήρυξη απεργίας, τις επιχειρησιακές συμβάσεις και την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας από τις επιχειρήσεις.

Ανάπτυξη

Η ανάπτυξη προϋποθέτει νέες επενδύσεις. Αυτές θα προέλθουν κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα, αφού ο δημόσιος έχει πλέον σαφή όρια. Οι ξένες επενδύσεις θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο.