Γκουτέρες: Προτείνει παράταση θητείας της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο μέχρι τον Ιανουάριο του 2026

Tην παράταση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στη Κύπρο, UNFICYP έως τις 31 Ιανουαρίου 2026 συστήνει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στην έκθεσή του για την UNFICYP, που καλύπτει την περίοδο 13 Ιουνίου – 11 Δεκεμβρίου 2024, και ζητεί διεθνή υποστήριξη για τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, σύμφωνα με ανταπόκριση του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων από τη Νέα Υπόρκη.

«Χαιρετίζω τη δέσμευση που ανέλαβαν οι δύο Κύπριοι ηγέτες στις 15 Οκτωβρίου να διερευνήσουν τη δυνατότητα ανοίγματος νέων σημείων διέλευσης, η οποία οδήγησε τις δύο πλευρές να συζητήσουν το συγκεκριμένο θέμα υπό την αιγίδα του Ειδικού μου Αντιπροσώπου», αναφέρει.

«Το 2024 σηματοδότησε αρκετές ατυχείς επετείους στο νησί, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναφοράς. Λυπάμαι που, κατά την υπενθύμιση της τραγικής ιστορίας του νησιού, τα διχαστικά αφηγήματα στο νησί ήταν πιο δυνατά από τις φωνές ειρήνης», προσθέτει ο Γενικός Γραμματέας.

Ο Αντόνιο Γκουτέρες καλεί και τις δύο πλευρές να σταματήσουν τις παραβιάσεις, ζητεί να απομακρυνθούν τα μη εξουσιοδοτημένα συστήματα παρακολούθησης, χαιρετίζει την ένταξη των αιτούντων άσυλο στις διαδικασίες υποδοχής και εκφράζει τη λύπη του για «τις συνεχιζόμενες επαναπροωθήσεις».

Όσον αφορά τα Βαρώσια εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη προόδου στην αναστροφή των εξελίξεων στην περίκλειστη περιοχή.

«Εχω επανειλημμένα τονίσει τη σημασία της αποχής των μερών από μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις και να θέσουν σε κίνδυνο την επιστροφή στις συνομιλίες, καλώντας παράλληλα όλα τα μέρη να συμμετάσχουν σε διάλογο για την επίλυση των διαφορών τους», αναφέρει.

Ο κ. Γκουτέρες καταδικάζει τους περιορισμούς στην πρόσβαση της UNFICYP, ιδίως στο κοιμητήριο Waynes Keep στη νεκρή ζώνη από τον τουρκικό στρατό, τη συμμετοχή των νέων και της κοινωνίας των πολιτών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη πολιτικής στήριξης για ένα βιώσιμο αποτέλεσμα, ενώ ζήτησε αύξηση του διακοινοτικού εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης.

Στην έκθεση αναφέρεται, συγκεκριμένα, ότι «οι στρατιωτικές παραβιάσεις και από τις δύο πλευρές συνεχίστηκαν, με την εγκατάσταση μη εξουσιοδοτημένων συστημάτων παρακολούθησης στη νεκρή ζώνη και με τακτικές παρεμβάσεις από τις αστυνομικές αρχές». Ο Γενικός Γραμματέας αναφέρει ότι «παρά τις προκλήσεις αυτές, διοργάνωσε άτυπη συνάντηση τον Οκτώβριο του 2024, ενθαρρύνοντας τους ηγέτες των δύο πλευρών να συζητήσουν το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης».

Επιπλέον, 142 αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων 35 παιδιών, παρέμειναν αποκλεισμένοι στη νεκρή ζώνη λόγω «επαναπροωθήσεων από την Κυπριακή Δημοκρατία», με αποτέλεσμα την παροχή επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας σε συντονισμό με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Μέχρι τον Νοέμβριο, όλοι οι αιτούντες άσυλο μεταφέρθηκαν σε κέντρα υποδοχής.

Οι προσπάθειες μεσολάβησης για την αποκλιμάκωση των εντάσεων παρέμειναν συνεχείς, ιδιαίτερα στην περιοχή της Πύλας, όπου σημειώθηκαν καθημερινές εισβολές από την «τουρκοκυπριακή αστυνομία». Παρόλο που υπήρξε συμφωνία για βελτίωση ρυθμίσεων, δεν εφαρμόστηκε.

Στην έκθεση καταγράφονται συγκεκριμένα στοιχεία που αφορούν την υπό ανασκόπηση περίοδο. Σε ό,τι αφορά τις στρατιωτικές παραβιάσεις αναφέρεται ότι καταγράφηκαν 227 παραβιάσεις (118 από τις τουρκικές δυνάμεις και 109 από την Κυπριακή Εθνική Φρουρά), με έμφαση σε μη εξουσιοδοτημένα στρατιωτικά συστήματα.

Και οι δύο πλευρές ενίσχυσαν τα συστήματα παρακολούθησης με στρατιωτικά μέσα, με την Κυπριακή Δημοκρατία να εγκαθιστά 31 πύργους παρακολούθησης και τις τουρκικές δυνάμεις να προσθέτουν 49, προστίθεται.

Οι δύο πλευρές, αναφέρεται, προχώρησαν σε τακτικές προωθήσεις εντός της νεκρής ζώνης. Ένα σημαντικό περιστατικό σημειώθηκε όταν 30 Τούρκοι στρατιώτες πλησίασαν ένα προσωρινό καταυλισμό αιτούντων άσυλο, αλλά αποσύρθηκαν μετά από παρέμβαση της UNFICYP.