Γιατί υπεραποδίδουν οι οικονομίες της νότιας Ευρώπης και η Ελλάδα

Τα πάνω κάτω έχουν έρθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια, όπου τα κακά «πρόβατα» της νότιας Ευρώπης έχουν υπερκεράσει τις ισχυρές οικονομίες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Αυτό αναδεικνύει δημοσίευμα των FT, το οποίο αναφέρει πως μετά και τους πρόσφατους κραδασμούς, η Ευρώπη πορεύεται με δύο ταχύτητες. Οι τέσσερις μεγαλύτερες οικονομίες της νότιας Ευρώπης έχουν ξεπεράσει τη Γερμανία κατά περίπου 5% σε όρους ΑΕΠ από το 2017, σύμφωνα με ανάλυση που διεξήχθη από την εταιρεία συμβούλων Capital Economics για τους Financial Times.

Η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα πρόσθεσαν συνολικά περισσότερα από 200 δισ. ευρώ ΑΕΠ τα τελευταία έξι χρόνια. Το ΑΕΠ της Γερμανίας έχει αυξηθεί κατά 85 δισ. ευρώ και η οικονομία της μόλις και μετά βίας αναπτύχθηκε μετά την πανδημία του κορωνοϊού το 2020, αφού η απότομη επιβράδυνση στον τεράστιο μεταποιητικό της τομέα επιδεινώθηκε από την άνοδο των τιμών της ενέργειας από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Αντίθετα, οι χώρες της νότιας Ευρώπης ενισχύθηκαν από την ανάκαμψη του τουρισμού μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας, καθώς και από τη χαμηλότερη έκθεσή τους στην ύφεση της μεταποίησης και την απώλεια φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου.

Η σχετική υπεραπόδοση των χωρών του Νότου φαίνεται ότι βοηθάει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να διατηρήσει μια ευρεία συναίνεση σχετικά με το χρονοδιάγραμμα πιθανών μειώσεων των επιτοκίων τον ερχόμενο Ιούνιο.

Η οικονομία δύο ταχυτήτων της ευρωζώνης συνέβαλε επίσης στη μείωση του χάσματος μεταξύ του κόστους δανεισμού των χωρών της νότιας Ευρώπης σε σύγκριση με τη Γερμανία. Η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων στην Ιταλία και τη Γερμανία υποχώρησε πρόσφατα στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2021.

Οι νότιες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας και της Ισπανίας, της τρίτης και της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης αντίστοιχα, αναμένεται να συνεχίσουν να έχουν καλύτερες επιδόσεις εφέτος, καθώς συνεχίζουν να αναπτύσσονται σταθερά, ενώ η Γερμανία και άλλες βόρειες οικονομίες όπως η Αυστρία και η Ολλανδία παραμένουν καθηλωμένες σε τέλμα.

Μια πρόσφατη μελέτη της ολλανδικής τράπεζας ING διαπίστωσε ότι η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γαλλία και η Ολλανδία έχασαν την ανταγωνιστικότητα του κόστους εργασίας λόγω της ταχείας αύξησης των μισθών τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ενώ αυτό είχε βελτιωθεί στην Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα και την Ιρλανδία ως αποτέλεσμα της παραγωγικότητας. βελτιώσεις. Η γερμανική ανταγωνιστικότητα εργασίας ήταν σταθερή.

Ένας άλλος παράγοντας είναι το ταμείο ανάκαμψης των 800 δισ. ευρώ της ΕΕ , του οποίου ο συνδυασμός επιχορηγήσεων και φθηνών δανείων σε αντάλλαγμα με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη έχει ωφελήσει κυρίως τις χώρες του Νότου, όπως είναι η Ιταλία και η Ισπανία που είναι οι δύο μεγαλύτεροι δικαιούχοι του ταμείου.

Να σημειωθεί ότι το Ταμείο Ανάκαμψης συγκροτήθηκε με αυτόν τον τρόπο και η κατανομή των κεφαλαίων έγινε ακριβώς για να μειωθεί η ψαλίδα των ασθενέστερων οικονομιών με τις ισχυρότερες οικονομλίες της Ε.Ε.

Ο Γιάννης Στουρνάρας, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ελλάδας, δήλωσε στους FT ότι μεγάλο μέρος της πρόσφατης υπεραπόδοσης των νότιων χωρών οφείλεται στην «προσαρμογή του επιχειρηματικού μοντέλου της Γερμανίας στη νέα πραγματικότητα» της ακριβότερης ενέργειας και των χαμηλότερων εξαγωγών στην Κίνα, αλλά πρόσθεσε: «Δεν νομίζω ότι αυτό είναι μόνιμο».

Ένας άλλος παράγοντας που επιβαρύνει τη γερμανική ανάπτυξη ήταν η απότομη αυστηροποίηση της δημοσιονομικής πολιτικής για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της κυβέρνησης κοντά στο 2% πέρυσι, προκειμένου να συμμορφωθεί με την επιστροφή του περιοριστικού κανόνα του χρέους της χώρας.

Αντίθετα, οι νότιες χώρες έχουν διατηρήσει μια πιο υποστηρικτική δημοσιονομική στάση, με το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ιταλίας να αυξάνεται στο 7,2% πέρυσι.

Η Ιταλία σχεδιάζει να περιορίσει τις δαπάνες για να τηρήσει τους πρόσφατα αποκατασταμένους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι η υπεραπόδοσή της αναμένεται να εξασθενίσει.