Γερμανοί: Ανοχύρωτοι μπροστά στους καύσωνες – Μόνο 1 στους 10 έχει κλιματιστικό!

Στη Γερμανία, τα ήπια καλοκαίρια αποτελούν παρελθόν. Σε περιοχές όπου παλαιότερα ευδοκιμούσαν τα πράσινα βοσκοτόπια, τα χωράφια είναι τώρα κίτρινα. Είδη τροπικών κουνουπιών που συνήθως απαντώνται στην Ασία έχουν εντοπιστεί στη Βαυαρία. Οι θερμοκρασίες του καλοκαιριού συχνά ξεπερνούν τους 30 βαθμούς Κελσίου (86 βαθμούς Φαρενάιτ), αναφέρει το Bloomberg.

Η Γερμανία δεν είναι προετοιμασμένη για τη ζέστη: Μόνο ένας στους δέκα Γερμανούς διαθέτει κλιματισμό – σε σύγκριση με σχεδόν το 90% των νοικοκυριών στις ΗΠΑ – και σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού είναι άνω των 60 ετών, γεγονός που τους θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο λόγω της ζέστης σε συνδυασμό με τα προβλήματα υγείας. Αυτή η «νέα κανονικότητα» έχει επίσης πιάσει τη χώρα απροετοίμαστη: Ενώ οι Γερμανοί πέρασαν μεγάλο μέρος του περασμένου έτους συζητώντας πώς να ζεστάνουν τα σπίτια τους το χειμώνα χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο, δόθηκε σχετικά λίγη προσοχή στο πώς οι άνθρωποι μπορούν να παραμείνουν σε δροσερές συνθήκες στο καλοκαίρι.

Η χώρα βιώνει ήδη μερικές από τις χειρότερες επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας. Περίπου 1.600 θάνατοι φέτος ήταν αποτέλεσμα της ζέστης, και το 2022 η Γερμανία ήταν τρίτη σε αριθμό θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία και την Ισπανία. Μετά από χρόνια ξηρασίας, πολλές περιοχές αγωνίζονται να εξασφαλίσουν ότι έχουν αρκετό νερό για να καλύψουν τις ανάγκες των νοικοκυριών, της βιομηχανίας και της γεωργίας. Στην πόλη του Ανόβερο της κεντρικής Γερμανίας, για παράδειγμα, οι κάτοικοι που ποτίζουν το γρασίδι τους τις ζεστές μέρες αυτό το καλοκαίρι θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμο 50.000 ευρώ- ποσό που θα κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος των διδάκτρων ενός έτους στο Χάρβαρντ.

Ενώ η υπερβολική ζέστη υποχώρησε κάπως στις αρχές Αυγούστου, περιοχές της Γερμανίας αναμένεται να γίνουν και πάλι θερμότερες τις επόμενες ημέρες. Και οι επιστήμονες προβλέπουν ότι τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα: Περί τα μέσα αυτού του αιώνα, το κλίμα της Φρανκφούρτης προβλέπεται να είναι παρόμοιο με την περιοχή γύρω από τη σημερινή Τουλούζη στη νότιο Γαλλία. Μέχρι το τέλος του αιώνα, το Βερολίνο θα μοιάζει με την κεντρική Ιταλία.

Μέρος του προβλήματος είναι ότι οι γερμανικές πόλεις δεν σχεδιάστηκαν για τη ζέστη. Οι κεντρικές πλατείες καλύπτονται συχνά από σκυρόδεμα, υπάρχουν συστάδες από τζάμια κτιρίων – όπως αυτά στην τραπεζική συνοικία της Φρανκφούρτης – τα κτήρια είναι χτισμένα πολύ κοντά μεταξύ τους και λίγα αστικά κέντρα έχουν δώσει προτεραιότητα στη φύτευση δέντρων.

Η κυβέρνηση τώρα τρέχει για να προλάβει τις εξελίξεις. Τον περασμένο μήνα, ψήφισε έναν νόμο για να καταστήσει τις υποδομές της πόλης πιο ανθεκτικές στη ζέστη, όσον αφορά το σχεδιασμό νέων κτιρίων και τη μετασκευή παλαιών. Ως μέρος αυτού, οι δήμοι πρέπει τώρα να αναλύσουν πώς μπορεί να τους επηρεάσει η κλιματική αλλαγή και να υπολογίσουν τον πιθανό οικονομικό αντίκτυπό της. Αλλά μέχρι στιγμής, οι λεπτομέρειες είναι ασαφείς για το πώς θα μπορούσαν να εφαρμοστούν τέτοια σχέδια.

«Το πρόβλημα με την κλιματική αλλαγή είναι απλώς ότι η πολιτική εστιάζει στις αντιδράσεις και ανταποκρίνεται μόνο σε ακραία γεγονότα», δήλωσε η Claudia Kemfert, επικεφαλής ενέργειας, μεταφορών και περιβάλλοντος στο think tank DIW Berlin. «Η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή δεν εξετάζεται σε ευρεία κλίμακα και δεν παίζει σχεδόν κανένα ρόλο στον αστικό σχεδιασμό».

Σε τοπικό επίπεδο, οι αξιωματούχοι των αστικών περιοχών εξετάζουν διάφορες στρατηγικές για να δροσίσουν τις πόλεις τους: αφαίρεση τσιμεντένιων επικαλύψεων στους πεζόδρομους, φύτευση περισσότερου πράσινου, δημιουργία πιο σκιερών περιοχών κάτω από τα κτίρια για να προφυλαχθούν οι άνθρωποι. Σε ορισμένα σημεία, οι σκούρες πέτρες του δρόμου έχουν ήδη αντικατασταθεί με ανοιχτότερου χρώματος, λιγότερο απορροφητικές στη θερμότητα που αντανακλούν την ηλιοφάνεια.

Ορισμένα μέρη δίνουν to καλό παράδειγμα. Στο Βερολίνο, η γειτονιά Rummelsburger Bucht είναι γεμάτη φυτεμένες προσόψεις, πράσινες στέγες και χώρους με χαμηλό σκυρόδεμα που προσφέρουν σκιά και απορροφούν τη ζέστη. Όπως ένα σφουγγάρι, τέτοιοι χώροι πρασίνου απορροφούν και τις έντονες βροχοπτώσεις και αποτρέπουν την υπερφόρτωση των συστημάτων αποχέτευσης. Οι υπόγειες λεκάνες στο Rummelsburger επιτρέπουν επίσης την αποθήκευση και την επαναχρησιμοποίηση του βρόχινου νερού.

Το Μανχάιμ, περίπου μια ώρα νότια της Φρανκφούρτης, δημιούργησε έναν χώρο πρασίνου 7 χιλιομέτρων για το φετινό Federal Garden Show. Η πόλη σχεδιάζει τώρα να διατηρήσει μέρος αυτού του «διαδρόμου φρέσκου αέρα», ακόμη και μετά τη λήξη της εκδήλωσης τον Οκτώβριο.

Τόσο η Φρανκφούρτη όσο και το Βερολίνο έχουν ήδη θεσπίσει επιδοτήσεις για βιώσιμα έργα, όπως κήπους σε ταράτσες και πράσινες προσόψεις.

Η κυβέρνηση εργάζεται επίσης σε πιο άμεσες στρατηγικές για να βοηθήσει τους Γερμανούς να παραμείνουν ασφαλείς από τη ζέστη. Πριν από δύο εβδομάδες, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε το πρώτο σχέδιο προστασίας από τη θερμότητα, δεσμευόμενο να μειώσει στο μισό τον αριθμό των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη, που το περασμένο έτος ανήρθε σε περίπου 4.000. Το πρώτο της βήμα ήταν να δημοσιεύσει μια αφίσα που συμβουλεύει τους πολίτες να «μένουν στη σκιά» και «να τρώνε ελαφριά γεύματα».

«Αν η ζέστη διαρκεί τρεις ή τέσσερις ημέρες, τότε οι εσωτερικές θερμοκρασίες αυξάνονται και οι άνθρωποι δεν κοιμούνται καλά, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει σοβαρή επιβάρυνση», δήλωσε ο Ανδρέας Ματζαράκης, ερευνητής ανθρώπινης βιομετεωρολογίας για τη Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, που συνεργάστηκε στενά με κυβερνητικά υπουργεία και ινστιτούτα για σχέδια δράσης για τη ζέστη. «Αυτό ισχύει ακόμη και για άτομα με καλή προσαρμοστικότητα, αλλά μπορεί να είναι πολύ χειρότερο για τις ευάλωτες ομάδες ή για εκείνους που πρέπει να εργαστούν σε εξωτερικούς χώρους», πρόσθεσε.

Καθώς επεξεργάζεται τη στρατηγική του, το υπουργείο Υγείας της Γερμανίας είπε ότι αντλεί έμπνευση από τη Γαλλία, όπου υπάρχει ένα σύστημα προειδοποίησης υψηλών θερμοκρασιών από τότε που ένας ισχυρός καύσωνας σκότωσε περισσότερους από 15.000 ανθρώπους τον Αύγουστο του 2003. Αυτό το σύστημα βρίσκεται σε επαγρύπνηση κάθε χρόνο μεταξύ Ιουνίου και μέσα -Σεπτεμβρίου και οδήγησε σε μείωση των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη.

Με τις θερμοκρασίες στη Γερμανία να συνεχίζουν να αυξάνονται, τα κλιματιστικά και οι αντλίες θερμότητας – που βοηθούν επίσης στην ψύξη των χώρων- θα είναι αναπόφευκτα μέρος της λύσης. Ωστόσο, δεδομένων των αρνητικών επιπτώσεων που έχει ο κλιματισμός στο κλίμα, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «έσχατη λύση» και να προορίζεται για νοσοκομεία, σχολεία και εγκαταστάσεις φροντίδας, προειδοποίησε η Christine Lemaitre, Εκτελεστική Διευθύντρια του Γερμανικού Συμβουλίου Αειφόρου Οικοδομής.

Η Lemaitre σημείωσε επίσης ότι όχι μόνο οι υποδομές θα πρέπει να αλλάξουν, αλλά και το πώς ζουν οι άνθρωποι.

«Ίσως οι άνθρωποι χρειάζονται μεγαλύτερα διαλείμματα το μεσημέρι και να εργάζονται περισσότερες ώρες το βράδυ», πρότεινε, απηχώντας εκκλήσεις για μεσημεριανές ισπανικού τύπου «σιέστες» για τους Γερμανούς εργάτες. «Μια υπαίθρια πισίνα, για παράδειγμα, δεν μπορεί πλέον να κλείνει στις 7 μ.μ. το καλοκαίρι», πρόσθεσε. «Πρέπει να προσαρμόσουμε τον τρόπο ζωής μας στις νέες κλιματικές συνθήκες».