FT: Τι θα σημάνει για την Ευρώπη μια ακροδεξιά κυβέρνηση με την Φελόνι στην Ιταλία

Στις επικείμενες κρίσιμες εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου στην Ιταλία όπου σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις πρόκειται να υπερισχύσει το ακρο-δεξιό κόμμα Fratelli d’ Italia (Αδέρφια της Ιταλίας), το οποίο αναμένεται να κυβερνήσει με τη στήριξη των άλλων δύο δεξιών κομμάτων, της Lega (Λίγκα του Βορρά) του Ματέο Σαλβίνι και του Forza Italia (Εμπρός Ιταλία) του Σίλβιο Μπερλουσκόνι αναφέρεται δημοσίευμα των Financial Times, το οποίο διερωτάται τι μπορεί να σημαίνει για την Ευρώπη να πρέπει να διαχειριστεί μια Ιταλία με πρωθυπουργό την 45χρονη εθνικίστρια Τζόρτζια Μελόνι.

Ανησυχίες

Σύμφωνα με τους FT, θα είναι η πρώτη φορά που η Ιταλία θα φέρει στην εξουσία ένα ακροδεξιό κόμμα από την εποχή του φασίστα Μπενίτο Μουσολίνι, αν και έκτοτε έχουν περάσει άλλες 69 κυβερνήσεις.

Οι ανησυχίες για την έλευση των Fratelli d’ Italia στην εξουσία είναι πολλές. Κάποιοι Ιταλοί φοβούνται τον περιορισμό των προσωπικών τους ελευθεριών και λένε ότι ο δημοκρατικός χώρος θα συρρικνωθεί, άλλοι επισημαίνουν πως οι άπειροι Fratelli d’ Italia δεν έχουν τις ικανότητες να διαχειριστούν τις τεράστιες οικονομικές προκλήσεις που έχει μπροστά της η χώρα.

Την ίδια στιγμή, ΕΕ, ΗΠΑ και Ρωσία παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις προκειμένου να δουν τι στάση θα τηρήσει η νέα κυβέρνηση απέναντι στην ουκρανική κρίση, εάν δηλαδή θα διατηρήσει ενιαίο το δυτικό μέτωπο ή θα αποτελέσει το πρώτο ηχηρό ρήγμα στην Ευρώπη και γενικότερα στη Δύση.

Διφορούμενα μηνύματα

Αν και η Μελόνι έχει δεσμευτεί ότι θα συνεχίσει την πολιτική του προκατόχου της, Μάριο Ντράγκι όσον αφορά τη στρατιωτική στήριξη στην Ουκρανία και τις κυρώσεις στη Ρωσία, ο Σαλβίνι έχει διαμαρτυρηθεί για το υψηλό τίμημα των κυρώσεων στην ιταλική οικονομία, τη στιγμή που όπως υποστηρίζει, αυτές δεν πλήττουν όλους αυτούς που εξαπέλυσαν τον πόλεμο.

Σε κάθε περίπτωση, οι αναλυτές υπογραμμίζουν πως η πραγματική δοκιμασία για τη νέα κυβέρνηση θα έρθει τους επόμενους μήνες, όταν και η ΕΕ θα προσπαθήσει να δώσει μια συντονισμένη απάντηση στην ουκρανική κρίση και η G7 να ρυθμίσει μια σειρά από περίπλοκα ζητήματα, όπως η επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου.

«Η νέα κυβέρνηση της Ιταλίας θα κριθεί βάσει γεγονότων, όχι βάσει δηλώσεων και εξαγγελιών κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Δεν είναι τόσο απλό να τηρείς τη γραμμή στις υπάρχουσες κυρώσεις.
Η νέα κυβερνητική γραμμή θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις, και θα ληφθούν νέες αποφάσεις», αναφέρει ο Στέφανο Στεφανίνι, πρώην πρέσβης της Ιταλίας στο ΝΑΤΟ, επισημαίνοντας πάντως ότι εάν δεν τηρήσει τη γραμμή, αυτό θα κοστίσει στην Ιταλία τόσο στις σχέσεις της με την ΕΕ και τις ΗΠΑ και θα είναι ένα τίμημα που δεν θα μπορεί να πληρώσει.

Εξάρτηση από την Ευρώπη

Επιπλέον, επισημαίνεται πως η Ιταλία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό και από τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, προκειμένου να επανεκκινήσει την οικονομία της και να διατηρήσει βιώσιμο το υπέρογκο χρέος των 3 τρισ. δολαρίων.

Αυτό ίσως ένας λόγος, όπως επισημαίνουν πολλοί αναλυτές, που θα διατηρήσουν την Ιταλία στο πλευρό της Γερμανίας και της Γαλλίας, «μαλακώνοντας» τις αντιπαραθέσεις τους.

Η Ιταλία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυστηροποιεί τη νομισματική πολιτική της.

Για να επωφεληθεί από το νέο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ που αποσκοπεί να αποτρέψει την περαιτέρω αύξηση του κόστους δανεισμού της, η Ρώμη θα πρέπει να συμμορφωθεί με τις δεσμεύσεις της στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχει υποσχεθεί στο πλαίσιο του προγράμματος ανάκαμψης του Covid.

«Στα βάθη της καρδιάς της, η Μελόνι είναι ευρωσκεπτικίστρια. Αλλά το πλαίσιο δεν επιτρέπει ιδιαίτερη σύγχυχη, εκτός αν θέλει κανείς να οδηγήσει την χώρα σε χρεοκοπία. Βρισκόμαστε στη μέση μιας κρίσης και οι αγορές στρέφουν τα μάτια τους στην Ιταλία. Θα την παρακολουθούν σε κάθε της βήμα», λέει η Νάταλι Τότσι, διευθύντρια του Ιταλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.

Κυβερνητικές ισορροπίες

Το πώς η κυβέρνηση θα διαχειριστεί τα διάφορα φλέγοντα ζητήματα θα καθοριστεί και από τις ισορροπίες στο εσωτερικό του συνασπισμού.

Μελόνι και Σαλβίνι είναι κατά της μετανάστευσης και υποστηρίζουν σταθερά τις «οικογενειακές αξίες», ενώ αν και η Μελόνι πιστεύει στη Δύση για τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας, ο Σαλβίνι είναι κοντά σε επιχειρήσεις που είχαν στενές επιχειρηματικές σχέσεις με τη Ρωσία μέχρι και πριν την εισβολή.

Μάλιστα η αντιπαράθεση μεταξύ τους έχει εκδηλωθεί αρκετές φορές έως σήμερα, όπως όταν ο Σαλβίνι ζήτησε από την υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ντράγκι να αντλήσει μέσω δανεισμού 30 δις ευρώ για να διατεθούν για τις πληγείσες ιταλικές επιχειρήσεις, αίτημα που προκάλεσε την αντίδραση της Meloni, η οποία έχει δεσμευτεί για το σεβασμό των δημοσιονομικών κανόνων.

Βάσει των δημοσκοπήσεων, το πάνω χέρι αναμένεται να έχει η Μελόνι, η οποία θα αναλάβει και την πρωθυπουργία, μια και το κόμμα της έχει υψηλότερο ποσοστό από το άθροισμα των ποσοστών των άλλων δύο κυβερνητικών του εταίρων.

Συναγερμός στις Βρυξέλλες

Σε κάθε περίπτωση ο συναγερμός για τις Βρυξέλλες παραμένει. Η Μελόνι έχει αναφερθεί πολλές φορές στην ανάγκη αναθεώρησης του σχεδίου ανάκαμψης των 200 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης προκειμένου να συμπεριληφθεί μια πρόβλεψη για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Αλλά η ΕΕ διαμηνύει πως δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για σημαντικές αλλαγές, γεγονός που με τη σειρά του εγείρει ανησυχίες για το πώς θα μπορούσε να προχωρήσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που έχει ζητήσει η ΕΕ από την Ιταλία προκειμένου να εκταμιεύει και τις δόσεις από το Ταμείο.

Και όλα αυτά τη στιγμή που η ιταλική οικονομία είναι υπό πίεση, με τον πληθωρισμό στο 9% τον Αύγουστο (υψηλό 37 ετών), με την ανάκαμψη να επιβραδύνεται και με μεγάλους βιομηχανικούς ομίλους να προειδοποιούν για λουκέτα και για εκτόξευση της ανεργίας.

Ήδη μάλιστα διατυπώνονται φωνές από κορυφαίους αξιωματούχους του κόμματος Fratelli d’ Italia, οι οποίοι λένε πως θα υπάρξει μεγάλη πίεση από την ιταλική κοινωνία για περαιτέρω στήριξη που με τη σειρά της θα φέρει την Ιταλία να ζητήσει μεγαλύτερη υποστήριξη από την Ευρώπη.

«Το πρόβλημα για τη Δύση σχετικά με την υποστήριξη στην Ουκρανία δεν είναι από τις κυβερνήσεις, αλλά από την κοινή γνώμη. Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει γιατί πρέπει να υποφέρει. Θα υπάρξει μια στιγμή που οι πολίτες θα αρχίσουν να κατηγορούν τις κυβερνήσεις. Και αυτή θα είναι η πιο δύσκολη στιγμή για όλη την Ευρώπη και τη Δύση» επισημαίνει ο Γκουίντο Κροσέτο από τους Fratelli d’Italia.

Πιο κοντά στον Όρμπαν;

Επιπλέον διάχυτος είναι ο φόβος στην Ευρώπη, μήπως η Meloni πάει πιο κοντά στον Όρμπαν της Ουγγαρίας από ότι στη Γερμανία ή στη Γαλλία και συμμετάσχει σε ένα εθνικιστικό μέτωπο κατά των Βρυξελλών.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα, τόσο οι Fratelli d’Italia όσο και η Lega καταψήφισαν ένα ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καταδικάζει τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση στην Ουγγαρία, ενώ η Μελόνι υπερασπίστηκε ανοιχτά τον Όρμπαν.

Άλλωστε η Μελόνι έχει πει πως οι νόμοι των κρατών θα πρέπει να υπερισχύουν έναντι των νόμων της ΕΕ, μια άποψη που προκαλεί ανησυχία στις Βρυξέλλες.

Την προοπτική απομάκρυνσης της Ιταλίας από τη Ευρώπη επισημαίνουν και οι πολιτικοί αντίπαλοι της Μελόνι, με τον ηγέτη του Δημοκρατικού Κόμματος, Ενρίκο Λέτα να προειδοποιεί πως η Ιταλία βγει από τον πυρήνα της Ευρώπης, πως το ευρωπαϊκό μέλλον θα είναι λιγότερο ασφαλές με τη Μελόνι και ότι με αυτήν την κυβέρνηση η Ιταλία θα πέσει από την πρώτη στη δεύτερη κατηγορία μαζί με την Ουγγαρία και την Πολωνία.