FT: Έρευνα της ΕΕ για διαφθορά στο μεγάλο κινεζικό έργο LNG στην Κύπρο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να ανακτήσει έως και 100 εκατ. ευρώ από την κυπριακή κυβέρνηση μετά την εγκατάλειψη από μια κοινοπραξία που ηγούνταν κινεζική εταιρεία, εγκατέλειψε το έργο του τερματικού σταθμού εισαγωγής φυσικού αερίου (LNG.

Αυτό αναφέρει δημοσίευμα των Financial Times το οποίο προσθέτει πως το συγκεκριμένο έργο ερευνάται τώρα για θέματα διαφθοράς.

Στο άρθρο γίνεται εκτενή αναφορά στο ιστορικό, όταν το 2018 η κυπριακή κυβέρνηση ανέθεσε σύμβαση 542 εκατομμυρίων ευρώ για την κατασκευή του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου Βασιλικού σε κοινοπραξία που αποτελείται από την China Petroleum Pipeline (CPP), τη Hudong-Zhonghua Shipbuilding, τη νορβηγική Wilhelmsen Ship Management και τη βρετανική Metron.

Το έργο, που είχε σχεδιαστεί για να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από το εισαγόμενο πετρέλαιο, επρόκειτο αρχικά να ολοκληρωθεί έως το 2019. Ωστόσο, καθυστέρησε και η προθεσμία παρατάθηκε αρχικά μέχρι το 2022 και μετά. Η συμφωνία τελικά κατέρρευσε στις 18 Ιουλίου 2024 εν μέσω κατηγοριών ότι η κοινοπραξία δεν εκπλήρωνε τις συμβατικές της υποχρεώσεις.

Η CPP προσέφυγε σε διεθνή διαιτησία στο Λονδίνο για να προσπαθήσει να αναγκάσει τη Λευκωσία να παραδώσει ποσό 200 ​​εκατ. ευρώ.

Η υπηρεσία της ΕΕ που είναι αρμόδια για το κλίμα, τις υποδομές και το περιβάλλον, Cinea, έστειλε στις 24 Ιουλίου αίτημα στην κυπριακή κυβέρνηση να δώσει εξηγήσεις σχετικά με τη χρήση της χρηματοδότησης της ΕΕ έως τον Σεπτέμβριο και να προετοιμαστεί να επιστρέψει μέρος της. Η Κύπρος έχει ήδη λάβει 69 εκατ. ευρώ από τη συνολική επιχορήγηση των 101 εκατ. ευρώ που προορίζεται για αυτό το έργο, σύμφωνα με Κύπριους αξιωματούχους.

Μια μέρα αργότερα, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) δήλωσε ότι «άνοιξε έρευνα για ένα έργο για τερματικό σταθμό εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, με την υποψία απάτης στις προμήθειες, κατάχρησης κονδυλίων της ΕΕ και διαφθοράς».

Ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου είπε ότι η κυβέρνησή του ζήτησε 30 ημέρες για να απαντήσει. Μετά από μια έκτακτη συνάντηση για το θέμα την Τρίτη, είπε ότι οι πρόσφατες εξελίξεις στην υπόθεση «θέτουν τη χώρα σε κίνδυνο».

Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της χώρας, Νίκος Χριστοδουλίδης, είπε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση δεν έπρεπε να είχε επιλέξει αυτήν την κοινοπραξία για το έργο. Ωστόσο, τόνισε ότι «το έργο θα υλοποιηθεί».

Η EPPO, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διερεύνηση και τη δίωξη εγκλημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, δήλωσε ότι η έρευνά της ακολούθησε έκθεση του Ιανουαρίου από την εθνική υπηρεσία ελέγχου της Κύπρου. Η Cinea παρείχε επίσης πληροφορίες στους εισαγγελείς της ΕΕ.

Στη δημόσια έκθεση 142 σελίδων, η κυπριακή εθνική υπηρεσία ελέγχου περιέγραψε πολλές φορές ανησυχίες για καθυστερήσεις, αυξανόμενο κόστος και την ποιότητα και την ασφάλεια του έργου.

Το γραφείο ελέγχου πρότεινε την αφαίρεση της σύμβασης από την κοινοπραξία. Η εταιρεία υποδομής φυσικού αερίου της Κύπρου, Etyfa, που ήταν ο δικαιούχος του έργου, είπε ότι αυτό ήταν αδύνατο λόγω της επείγουσας ανάγκης για τον τερματικό σταθμό.

Η κοινοπραξία ζήτησε επιπλέον 25 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της αύξησης του κόστους του χάλυβα, η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου μετά από σύσταση του εθνικού γραφείου ελέγχου. Η Etyfa παραιτήθηκε επίσης από το δικαίωμά της να ζητήσει αποζημίωση από την κοινοπραξία σε σχέση με αδικαιολόγητες καθυστερήσεις.

Όμως, στις 18 Ιουλίου, ήταν η Etyfa που τράβηξε την πρίζα του έργου, λέγοντας σε μια δήλωση ότι παρά τις προσπάθειές τους, μια «σειρά παραβιάσεων» συμβατικών όρων από την κοινοπραξία υπό την ηγεσία της Κίνας «δεν αφήνουν περιθώρια από τον τερματισμό αυτής της συμφωνίας». και να κινηθεί νομικά εναντίον τους.

Όταν ρωτήθηκαν για τους ισχυρισμούς ότι η κοινοπραξία υπό την ηγεσία της Κίνας δεν είχε πληρωθεί, Κύπριοι αξιωματούχοι είπαν ότι η Etyfa είχε συμμορφωθεί πλήρως με τις συμβατικές της υποχρεώσεις.

Ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας είπε ότι θα προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός τις επόμενες ημέρες, με στόχο να ολοκληρωθεί το έργο «σε οκτώ μήνες».

Η κοινοπραξία, μεμονωμένες εταιρείες και η Etyfa δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχολιασμό.

Η Επιτροπή της ΕΕ δήλωσε ότι γνώριζε την έρευνα, αλλά αρνήθηκε να σχολιάσει.