Φον ντερ Λάιεν: Μόλις 140 δισ. ευρώ θα πάνε στα κράτη – μέλη από τους φόρους στα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας

Η αντίδραση της Ευρώπης στην επίθεση της Ουκρανίας ήταν άμεση και αποφασιστική, υποστήριξε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο για την «Κατάσταση της Ευρώπης».

Η αλληλεγγύη μας προς την Ουκρανία δεν θα σταματήσει, είπε. Προσφέραμε ανθρωπιστική και στρατιωτική βοήθεια και επιβάλαμε στη Ρωσία τις σκληρότερες κυρώσεις που υπήρξαν ποτέ. «Ο ρωσικός στρατός παίρνει τσιπ από ψυγεία και πλυντήρια για να συντηρήσει τον εξοπλισμό του», υποστήριξε. «Οι κυρώσεις ήρθαν για να μείνουν», αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο.

Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή κρίση, η επικεφαλής της Κομισιόν τόνισε ότι είναι σημαντικό να μειωθεί η κατανάλωση, ειδικά στις ώρες αιχμής. Παράλληλα, απαιτείται στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Γι’ αυτό προτείνεται πλαφόν στην τιμή ενέργειας από τεχνολογίες εκτός φυσικού αερίου που παράγουν με φθηνότερο κόστος. Αυτά τα υπερκέρδη πρέπει να μοιραστούν σε αυτούς που τα χρειάζονται περισσότερο. Γι’ αυτό και στο πακέτο περιλαμβάνεται και φορολόγηση εταιρειών όπως τα διυλιστήρια.

Εκτίμησε ότι το πακέτο αυτό θα προσφέρει 140 δισ. ευρώ στα κράτη-μέλη, προκειμένου να στηρίξουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Δήλωσε ότι θα δημιουργηθεί μια task force προκειμένου να βρεθεί τρόπος να μειωθεί η τιμή του φυσικού αερίου καθώς και ότι θα υπάρξει ένας πιο αντιπροσωπευτικός δείκτης για την τιμή του φυσικού αερίου από το TTF.

Σε ό,τι αφορά τις αγορές ηλεκτρισμού και τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες, ανακοίνωσε ότι σε συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές θα υπάρξουν αλλαγές στους κανόνες για τα collateral, κινήσεις για να περιοριστεί η ενδοημερήσια μεταβλητότητα, ενώ θα επιτραπεί υπό όρους η παροχή κρατικών εγγυήσεων.

Το σημερινό σύστημα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι λειτουργικό. Πρέπει να αποκοπεί η σχέση ηλεκτρικής ενέργειας-φυσικού αερίου και γι’ αυτό θα προωθηθεί μια ριζική μεταρρύθμιση, τόνισε.

Σε ό,τι αφορά τους δημοσιονομικούς κανόνες, οι χώρες πρέπει να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στη μείωση του χρέους αλλά και μεγαλύτερη λογοδοσία ως προς την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν.
Πρέπει να ανακαλύψουμε το πνεύμα του Μάαστριχτ: σταθερότητα και ανάπτυξη πάνε χέρι χέρι.

Η επικεφαλής της Κομισιόν έκανε επίσης γνωστό ότι:

• Το μπλοκ θα δημιουργήσει μια Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου με 3 δισεκατομμύρια ευρώ για να βοηθήσει στην «οικοδόμηση της μελλοντικής αγοράς για το υδρογόνο».
• Η ΕΕ και η Νορβηγία συμφώνησαν να συγκροτήσουν ειδική ομάδα στο πλαίσιο των προσπαθειών για μείωση της τιμής του φυσικού αερίου
• «Η μείωση της ζήτησης κατά τις ώρες αιχμής θα κάνει την προσφορά να διαρκέσει περισσότερο και θα μειώσει τις τιμές». Τα προσχέδια εγγράφων πριν από την ομιλία έδειχναν ότι θα πρότεινε υποχρεωτική μείωση των ωρών αιχμής.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί με ρυθμιστικές αρχές για να διευκολύνει τα προβλήματα ρευστότητας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.

Νέος γύρος διαπραγμάτευσης

Οι παραπάνω προτάσεις περιλαμβάνονται στο προσχέδιο της Κομισιόν που θα πρέπει να συμφωνηθεί από τα κράτη μέλη. Σύμφωνα με το προσχέδιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει για τα αιολικά και ηλιακά πάρκα και τους πυρηνικούς σταθμούς ανώτατο όριο τιμής τα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh). Αυτό θα περιόριζε τα έσοδα των παραγωγών σε λιγότερο από το ήμισυ των τρεχουσών τιμών της αγοράς.

Οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων θα αντιμετωπίσουν έκτακτη εισφορά κερδών. Οι εταιρείες πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και διύλισης θα πρέπει να καταβάλουν «εισφορά αλληλεγγύης» ύψους 33% επί των υπερβολικών κερδών τους το οικονομικό έτος 2022.

Ωστόσο, η Επιτροπή υπαναχώρησε από ένα αρχικό σχέδιο για πλαφόν στις τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου και οι χώρες της ΕΕ διχάζονται για το εάν τα ευρύτερα ανώτατα όρια τιμών θα βοηθούσαν ή θα έβλαπταν τις προσπάθειες της Ευρώπης να εξασφαλίσει τον χειμερινό ενεργειακό εφοδιασμό.

Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να διαπραγματευτούν τις προτάσεις της Επιτροπής και να συμφωνήσουν. Με τα επίμαχα ανώτατα όρια των τιμών του φυσικού αερίου εκτός τραπεζιού -τουλάχιστον, προς το παρόν- διπλωμάτες από ορισμένα κράτη ήταν αισιόδοξοι ότι θα μπορούσαν να συναφθούν συμφωνίες σε μια συνάντηση των υπουργών ενέργειας της ΕΕ στις 30 Σεπτεμβρίου.