Φιντάν: Στο Αιγαίο έχουμε πολλά προβλήματα με την Ελλάδα – Ο Μητσοτάκης είναι σε θέση για ορθολογικές λύσεις

«Έχουμε προβλήματα, τα προβλήματα αυτά είναι σύνθετα προβλήματα, ορισμένα από αυτά είναι πολύ δύσκολα προβλήματα, αλλά ναι, είναι προβλήματα που κληρονομήσαμε από τις προηγούμενες γενιές, δηλαδή δεν είναι προβλήματα που εμείς συμμετείχαμε άμεσα στη διαμόρφωσή τους», είπε μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, αναφερόμενος στα ελληνοτουρκικά, σε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο A Haber.

Ο Τούρκος υπουργός χαρακτήρισε «πραγματικά θετικό το κλίμα» κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα και παρατήρησε ότι και ο Έλληνας ομόλογός του «είχε επίσης θετική προσέγγιση».

Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας χαρακτήρισε ευαίσθητο θέμα τα «προβλήματα» όπως είπε χαρακτηριστικά στο Αιγαίο, απορρίπτοντας έτσι την ελληνική θέση ότι το ένα και μοναδικό πρόβλημα στο Αιγαίο είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. «Δεν έχουμε ένα πρόβλημα στο Αιγαίο, έχουμε πολλά προβλήματα. Πρέπει να συζητήσουμε αυτά τα προβλήματα με πολύ εξειδικευμένο τρόπο και να βρούμε λύσεις» είπε ο Τούρκος υπουργός, ενώ ερωτηθείς ποια είναι τα θέματα αυτά απαρίθμησε συγκριμένα: «Το θέμα του εξοπλισμού των νησιών με αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς είναι ένα πρόβλημα, η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, τα μέρη με ακαθόριστο καθεστώς, το θέμα του εναέριου χώρου, η αποκλειστική οικονομική ζώνη, δηλαδή υπάρχουν πολλά θέματα».

«Τώρα είναι απαραίτητο να στοχεύσουμε στο πώς μπορεί να προωθηθεί μια διαφορετική προσέγγιση» είπε ο Χακάν Φιντάν και επισήμανε: «Αντί να λύνουμε τα ζητήματα, ας πάμε ένα βήμα πάνω και ας πούμε, όπως είπε ο πρόεδρός μας, ότι θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο -που στην πραγματικότητα είναι μία μοναδική φυσική περιοχή- σε έναν παράδεισο που θα εξυπηρετεί την ευημερία, την ευτυχία, την ειρήνη και την ασφάλεια και των δύο χωρών».

Όμως για να γίνει αυτό, υποστήριξε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, «απαιτείται βούληση και χρειάζεται επίσης μια ορισμένη πολιτική ωριμότητα», σχολιάζοντας παράλληλα ότι η ελληνική πλευρά έχει μεγαλύτερη πολιτική πίεση στο εσωτερικό σε σχέση την Τουρκία, όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά. «Τώρα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει λάβει ισχυρή στήριξη από τον λαό, είναι σε θέση να βάλει πολιτική βούληση πίσω από πιο ορθολογικές λύσεις. Αυτό που αναλογεί σε εμάς τους υπευθύνους, τους ειδικούς είναι να παράγουμε αυτή την ορθολογική λύση και εκείνο που αναλογεί στην πολιτική ηγεσία είναι να θέσει αυτή τη βούληση εκ μέρους του λαού» υποστήριξε ο Χακάν Φιντάν.

Σε άλλο σημείο της συνέντευξής του ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε τα εξής:

«Έχουμε προβλήματα, τα προβλήματα αυτά είναι σύνθετα προβλήματα, ορισμένα από αυτά είναι πολύ δύσκολα προβλήματα, αλλά ναι, είναι προβλήματα που κληρονομήσαμε από τις προηγούμενες γενιές, δηλαδή δεν είναι προβλήματα που εμείς συμμετείχαμε άμεσα στη διαμόρφωσή τους. Πώς μπορούμε, ως υπεύθυνοι άνθρωποι, να επιλύσουμε αυτά τα προβλήματα; […] Τώρα, αναζητούμε πώς μπορούμε να φτάσουμε σε ένα σύνολο λύσεων στο οποίο και οι δύο πλευρές μπορούν να συμφωνήσουν, χωρίς να βλάψουμε τα συμφέροντα της Τουρκικής Δημοκρατίας, βρίσκοντας μια ισορροπία στο πλαίσιο της εσωτερικής πολιτικής και της εξωτερικής πολιτικής, της ασφάλειας της χώρας, των στρατηγικών στόχων κ.ά. Προφανώς, αυτή είναι η υπ’ αριθμόν ένα αποστολή της διπλωματίας. Πρέπει να το κάνουμε αυτό. Το αν μπορούμε να φτάσουμε σε αποτέλεσμα ή όχι είναι ένα άλλο θέμα, αλλά ήταν απαραίτητο να ξεκινήσει αυτό.»

Από τη μία πλευρά, υπάρχουν διερευνητικές συνομιλίες που έγιναν πριν από εμάς. Παρακολουθώ τον φάκελο εδώ και χρόνια, δηλαδή στις μυστικές υπηρεσίες, από την άλλη πλευρά στο πρωθυπουργικό γραφείο και υπάρχει ένα μοτίβο που έχω δει, δηλαδή, όποτε ο πρόεδρός μας βλέπει έναν ηγέτη στην Ελλάδα που έχει τη βούληση και που είναι σοβαρά υπεύθυνος, βάζει και εκείνος βούληση να προχωρήσουν αυτά τα θέματα. Ζητά να δει σοβαρότητα και όταν δει σοβαρότητα δείχνει και ο ίδιος την απαραίτητη βούληση και εμείς κάνουμε τις απαραίτητες εργασίες.

Τώρα, υπάρχει εδώ μια διαδικασία που έχει ξεκινήσει, και ορισμένα θέματα αυτής της διαδικασίας είναι ανοιχτά αυτή τη στιγμή. Το θέμα είναι μια συζήτηση με τρόπο που να στοχεύει στο να μην αυξηθεί η ένταση με οποιονδήποτε τρόπο, και υπάρχουν απίστευτες προσπάθειες και από την ελληνική πλευρά και από τους άλλους συνεργάτες μας στο να μην αυξηθεί η ένταση. Προσπαθούμε να το φέρουμε εις πέρας αυτό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».

Παράλληλα, ο Χακάν Φιντάν αναφερόμενος στα θέματα που θέτει η Τουρκία έκανε λόγο και για προβλήματα της «τουρκικής και μουσουλμανικής» μειονότητας, όπως χαρακτηριστικά είπε.

Για το Κυπριακό

Σε σχέση με το Κυπριακό, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών έθεσε το ερώτημα «πόσο αναστρέψιμη και πόσο μη αναστρέψιμη είναι η πραγματικότητα στο νησί, τι μας δείχνει η Ιστορία, τι έγινε μετά το 60, τι έγινε πριν;» για να απαντήσει ο ίδιος ως εξής:

«Όταν τα κοιτάξετε όλα αυτά και αφού έχω συζητήσει το θέμα αυτό με όλους όσους ενδιαφέρονται για το θέμα, Ευρωπαίους, Αμερικανούς και από άλλες χώρες, όλοι συμφωνούν ότι η πραγματικότητα στο νησί είναι ότι οι δύο κοινότητες ζουν χωριστά η μία από την άλλη και οι δύο κοινότητες έχουν χαράξει το δικό τους δρόμο, ζουν τη δική τους ζωή και συνεχίζουν το δικό τους δρόμο. Η αναζήτηση τρόπου να τους ενώσουμε με μια συνταγή με αναγκαστικό τρόπο και να τους βάλουμε σε διαμοιρασμό εξουσίας δεν είναι κάτι που θα αποφέρει αποτελέσματα, είναι ασύμβατη δηλαδή με την πραγματικότητα.

Έχει επίσης δοκιμαστεί πολλές φορές. Πριν από 20 χρόνια, ο πρόεδρος, τότε ήταν πρωθυπουργός, έθεσε τη βούληση και οι Τουρκοκύπριοι είπαν το “ναι”. Έτσι και τώρα, όταν έρχεται ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ και θέτει αυτό το θέμα, τους λέω “μπείτε στη θέση της ελληνοκυπριακής διοίκησης και μπείτε στη θέση του ελληνοκυπριακού” λαού. Ζείτε εδώ πενήντα χρόνια, όλες οι χώρες σας βλέπουν ως κράτος, σας αντιμετωπίζουν ως κράτος, παίρνετε τις δικές σας αποφάσεις, ζείτε από τη δική σας ευημερία, ξαφνικά, με μια συμφωνία, θα έρθει μια ομάδα ανθρώπων από το Βορρά, θα μοιραστείτε τη χώρα, την ευημερία, τα πάντα, θα τα μοιραστείτε τα πάντα διά δύο.

Όλοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν θα γίνει αποδεκτό από τους Ελληνοκύπριους, πολλώ δε μάλλον από τους Τούρκους. Τώρα το πρόβλημα εδώ είναι ότι ο κόσμος το γνωρίζει αυτό ακόμα και αν δεν το παραδέχεται».

Ο Χακάν Φιντάν έκανε λόγο για λανθασμένη απόφαση που πήρε η Ευρωπαϊκή Ένωση, με αποτέλεσμα το Κυπριακό να γίνει πρόβλημα για την ΕΕ. «Μέχρι τώρα δεν έχουμε εμπλακεί σε μια διαδικασία που θα επέτρεπε πάρα πολύ την άμεση επαφή. Αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση το κάνει δικό της θέμα στις αποφάσεις που παίρνει. Και στη συνέχεια γίνεται μία προβληματική περιοχή, προϋπόθεση για θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία» είπε ο Τούρκος υπουργός.

Σημείωσε επίσης ότι «όσο υπάρχει η Δημοκρατία της Τουρκίας, όσο συνεχίζει να προστατεύει τη μικρή πατρίδα εκεί» το Κυπριακό «θα είναι ένα διαχειρίσιμο θέμα».

Ερωτηθείς για την άρση του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ προς την Κυπριακή Δημοκρατία και τα περί αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κύπρο ο Χακάν Φιντάν απάντησε:

«Παρακολουθούμε πολύ στενά τις κινήσεις που αλλάζουν τις ισορροπίες και σχετίζονται με την ασφάλεια. Αυτά τα δεδομένα είναι σημαντικά για εμάς. Τα εξετάζουμε πολύ προσεκτικά, ώστε να μπορούμε να τοποθετήσουμε την προβολή ισχύος στο σωστό μέρος αναλόγως.

Αλλά επί της ουσίας, για εμάς, μετά την επιχείρηση του ‘74, όπως έχουν τα πράγματα, δεν υπάρχει ανάγκη για νέα στρατιωτική δράση. Οι δραστηριότητες των ενόπλων δυνάμεων και της “ειρηνευτικής δύναμης Κύπρου” από εδώ και στο εξής αποσκοπούν στη διασφάλιση της ασφάλειας των Τουρκοκυπρίων εκεί, στη διασφάλιση της ασφάλειας και της εδαφικής τους ακεραιότητας. Όσοι βλέπουν απειλή ή “παράγουν” απειλή από τη δική μας παρουσία, χρησιμοποιούν τέτοιες απειλές ως αφορμή για να υλοποιήσουν τα δικά τους εξοπλιστικά σχέδια και την πολιτική τους και αυτός είναι κάτι άλλο. Θέλω να πω, μπορεί να υπάρχει άλλη πρόθεση εκεί. Αλλά αυτό που βλέπω είναι ότι είμαστε έτοιμοι για κάθε σενάριο. Εξάλλου, η Κύπρος είναι πολύ κοντά μας. Ως μητέρα πατρίδα, οι δυνατότητες κινητοποίησης μας είναι επίσης πολύ υψηλές».

Συμπλήρωσε, ωστόσο, ότι «στην πραγματικότητα, οι προθέσεις και στις δύο πλευρές όσον αφορά τις διπλωματικές προσπάθειες συνεχίζονται. Ξέρετε, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών έφερε τους ηγέτες κοντά. Στο μέλλον, και πάλι με οικοδεσπότη τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, θα υπάρξουν τετραμερείς συνομιλίες, αυτή τη φορά με τη δική μας συμμετοχή».

Καταλήγοντας δήλωσε: «Είναι πάντα πολύτιμο να κατανοούμε τη θέση της άλλης πλευράς, να προχωρούν τα θέματα, να συζητάμε τα θέματα με πολιτισμένο τρόπο, τουλάχιστον αν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε, να δούμε αν υπάρχει δυνατότητα να συζητήσουμε, να δούμε αν υπάρχει άλλη διέξοδος, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε και για το λόγο αυτό δεν απορρίπτουμε το απλωμένο χέρι, ούτε κωφεύουμε στις προτάσεις που γίνονται. Αλλά η θέση μας είναι ξεκάθαρη, η πραγματικότητα στο νησί είναι ξεκάθαρη».