Financial Times: Τεράστιο το πλήγμα για την ελληνική φέτα προκάλεσαν οι πλημμύρες στη Θεσσαλία

Η Ελλάδα παλεύει με τον καταστροφικό αντίκτυπο της καταιγίδας Daniel σε μία από τις πιο αναγνωρίσιμες εξαγωγές της: το τυρί φέτα. Περίπου το 40% των μαλακών τυριών της χώρας παρασκευάζεται από πρόβειο και κατσικίσιο γάλα που παράγεται στην κεντρική περιοχή της Θεσσαλίας, η οποία καταστράφηκε από τις πλημμύρες που έπληξαν αρκετές μεσογειακές χώρες αυτόν τον μήνα.

Οι Έλληνες αγρότες έχασαν περίπου 80.000 κατσίκες και πρόβατα στην καταστροφή — και η διατήρηση των ζώων που επέζησαν στη ζωή είναι δύσκολη εν μέσω μολυσμένου νερού και έλλειψης ζωοτροφών.

«Το μεγαλύτερο πλήγμα είναι ότι πολλοί κτηνοτρόφοι της περιοχής λένε ότι μετά την πλημμύρα δεν θέλουν να επιστρέψουν στο επάγγελμά τους», δήλωσε ο Χρήστος Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γάλακτος.

Οι ζημιές είναι εκατομμυρίων ευρώ από την καταιγίδα Ντάνιελ, τη χειρότερη που έπληξε τη χώρα εδώ και σχεδόν έναν αιώνα.
Περισσότεροι από 700 τόνοι βροχής ανά στρέμμα έπεσαν σε μόλις 12 ώρες στις 7 Σεπτεμβρίου — σχεδόν διπλάσιο από αυτό που συνήθως πέφτει στην Αθήνα σε ένα χρόνο.

Με 16 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους από τις πλημμύρες, περίπου το ένα τέταρτο της γης που χρησιμοποιήθηκε για τη γεωργία και τη βιομηχανική παραγωγή στη Θεσσαλία πλημμύρισε —και πιθανότατα δεν θα είναι εύφορη για τα επόμενα χρόνια— μαζί με εκατοντάδες κτίρια, με πολλές γέφυρες και τμήματα του σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου της χώρας κατεστραμμένα.

Μακροχρόνιες επιπτώσεις

Οι αναλυτές προειδοποιούν για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της καταιγίδας στην οικονομία.

«Όλοι μιλούν για το κόστος των πλημμυρών»… σε λίγους μήνες θα υπάρξουν αλυσιδωτές συνέπειες που θα οδηγήσουν σε κατάρρευση ιδιαίτερα τις μικρές επιχειρήσεις», δήλωσε ο Γιάννης Καραστέργιος, αγροτικός σύμβουλος στην περιοχή.

Εκτός από τα χαμένα ζώα, είπε ότι πολλές αποθήκες δεν μπορούν να επισκευαστούν, με τους αγρότες να χάνουν τόνους ζωοτροφών.

«Τα χρόνια σκληρής δουλειάς καταστράφηκαν σε δύο μέρες», είπε ο Καραστέργιος. «Δεν είναι εύκολο να αναδημιουργήσεις αποθήκες και να δημιουργήσεις ένα κοπάδι από την αρχή».

Η περίπτωση της φέτας

Η Ελλάδα παράγει περίπου 140.000 τόνους φέτας ετησίως, εξάγοντας περίπου το 65% της παραγωγής.

«Οι παραγωγοί θα αντιμετωπίσουν ένα δίλημμα σύντομα, καθώς θα έχουν λιγότερη παραγωγή γάλακτος.
θα πρέπει να επιλέξουν πού θα στείλουν τα προϊόντα τους», είπε ο Αποστολόπουλος, ο οποίος εκτιμά ότι οι παραγωγοί φέτας θα επικεντρωθούν στις εξαγωγικές αγορές.

«Οι ελλείψεις θα είναι πιο εμφανείς στην Ελλάδα», είπε.

Το μεγαλύτερο εργοστάσιο φέτας στην Ελλάδα είναι η Ελληνικά Γαλακτοκομεία, η οποία εδρεύει στα Τρίκαλα στη βορειοδυτική Θεσσαλία.

Έπρεπε να κλείσει για δύο εβδομάδες καθώς το νερό και η λάσπη κάλυψαν τα μηχανήματα, με εκτιμώμενες ζημιές 25 εκατ. ευρώ. Το εργοστάσιο έκτοτε άνοιξε ξανά.

Ο Στέλιος Σαράντης, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της Hellenic Diaries (Ελληνικά Γαλακτοκομεία), αναγνώρισε ότι μεγάλες επιχειρήσεις σαν τη δική του θα πρέπει να υποστούν μέρος των ζημιών.

«Κάθε χρόνο χρηματοδοτούμε κτηνοτρόφους», είπε. «Αυτή τη φορά, το ποσό που θα δώσουμε θα είναι μεγαλύτερο, δεν έχουμε άλλη επιλογή».

Οι τιμές της φέτας είχαν ήδη εκτοξευθεί περίπου 40% τα τελευταία δύο χρόνια λόγω του πληθωρισμού, οδηγώντας σε πτώση 10% στην τοπική ζήτηση.

Για τον Σαράντη, αυτή η πτώση θα είναι αρκετή για να αποτρέψει τις ελλείψεις. «Θα υπάρχει λιγότερη φέτα τριγύρω, αλλά δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν ελλείψεις».

Ένας άλλος παρασκευαστής φέτας, ο Νικόλαος Μπίζιος, της Γαλακτοβιομηχανίας Bizios, είπε ότι οι τιμές για το τυρί θα μπορούσαν να εκτιναχθούν ακόμη περισσότερο εάν αυξηθεί το κόστος των ζωοτροφών.

«Είναι μια δύσκολη εξίσωση που πρέπει να λυθεί, καθώς καλλιέργειες και εργοστάσια με ζωοτροφές έχουν πλημμυρίσει», είπε.

Ο ρόλος της Ευρώπης

Ενώ προκύπτει μια σαφέστερη εικόνα του συνολικού κόστους των ζημιών από την καταιγίδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είπε ότι η Αθήνα θα μπορούσε να αξιοποιήσει έως και 2,25 δισ. ευρώ σε έκτακτη χρηματοδότηση και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι η ισχυρή οικονομία της χώρας θα τη βοηθήσει «να αντέξει το κόστος της ανοικοδόμησης ».

Η Ελλάδα διαθέτει επιπλέον 600 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό για την αντιμετώπιση άμεσων αναγκών χρηματοδότησης που προκλήθηκαν από τις καταστροφές.

Ο πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης έχει αναφέρει ότι ο ειδικός λογαριασμός αποθεματικού για εθνικές καταστροφές θα διπλασιαστεί από το επόμενο έτος σε 600 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτούμενος από υψηλότερο φόρο πληρότητας στα πολυτελή ξενοδοχεία.

Αλλά η υπόσχεση για βοήθεια προσφέρει ελάχιστη παρηγοριά στις γεωργικές επιχειρήσεις που έχουν δυσπιστία για τις αρχές και για το χειρισμό των φυσικών καταστροφών.

Η Ελλάδα διέθεσε 200 εκατ. ευρώ για την περιφερειακή ανασυγκρότηση και την πρόληψη των πλημμυρών σε περιοχές όπως η Θεσσαλία όταν επλήγη από ηπιότερη καταιγίδα το 2020.

«Κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει. Ποιος έφταιξε γι’ αυτή την καταστροφή και τι συνέβη με τα κεφάλαια που δόθηκαν πριν από μερικά χρόνια που υποτίθεται ότι θα μας προστάτευαν από μελλοντικές καταιγίδες;» αναρωτήθηκε ο Βασίλης Πατσιάλης, μεγάλος παραγωγός σιταριού και βαμβακιού με έδρα την πόλη της Δυτικής Θεσσαλίας, την Καρδίτσα.

Αυτό το αίσθημα αντηχεί σε όλη την περιοχή.

«Είναι η δεύτερη φορά που καλούμαστε να ξαναφτιάξουμε τα κοπάδια μας», είπε ο Φώτης Πατούνης, πρόεδρος του συλλόγου κτηνοτρόφων του Παλαμά, του ελληνικού χωριού που επλήγη περισσότερο από την καταιγίδα Daniel.

«Στην προηγούμενη πλημμύρα, τα ζώα μας πνίγηκαν και τα εδάφη μας πλημμύρισαν, αλλά καταφέραμε να επιβιώσουμε».

Εκτός από τα χαμένα κατσίκια και πρόβατα, οι ντόπιοι πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουν σοβαρές ζημιές στα σπίτια τους και κατεστραμμένο γεωργικό εξοπλισμό και μηχανήματα.

«Πολλοί από τους συναδέλφους μου μου λένε ότι δεν έχουν την όρεξη να ξεκινήσουν ξανά», είπε ο Πατούνης.

«Πολλοί τοπικοί παραγωγοί είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να μετακομίσουν στις πόλεις. Όλα εξαρτώνται από το πόση βοήθεια θα τους παράσχει η κυβέρνηση», πρόσθεσε.