Έξι χώρες, έξι προβλήματα, έξι στρατηγικές

Ολοένα συχνότερα διαβάζουμε πρωτοσέλιδους τίτλους όπως: «Φόβοι για νέα ευρωκρίση» (Handelsblatt) ή «Οι επενδυτές ανήσυχοι για νέο ξέσπασμα της ευρωκρίσης» (FAZ). Πόσο πιθανή είναι ωστόσο μια αναζωπύρωση της κρίσης χρέους στην Ευρώπη;

Μια ματιά στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου δείχνει ότι πολλά έχουν βελτιωθεί. Όμως σε χώρες όπως η Ελλάδα δεν έχουν λυθεί ακόμη όλα τα ανοιχτά ζητήματα. Την ίδια στιγμή όμως τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στην ιταλική οικονομία, η διάσωση της οποίας θα ξεπερνούσε τις δυνατότητες των ευρωπαίων εταίρων. Ας δούμε όμως μία-μία τις χώρες της κρίσης:

Ελλάδα: Επτά χρόνια κρίση

Σιγά σιγά γίνεται όλο και δυσκολότερο να θυμηθούμε μια Ελλάδα χωρίς κρίση. Σχεδόν επτά χρόνια η χώρα χρειάζεται οικονομική στήριξη των ευρωπαίων εταίρων. Τι όμως μέλει γενέσθαι; Η απάντηση διχάζει ευρωπαίους δανειστές και ΔΝΤ. Γεγονός είναι ότι μηδενική οικονομική ανάπτυξη και υψηλότερη ανεργία εντός της ευρωζώνης οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι μέχρι τώρα συνταγές δεν αποδίδουν. Το γεγονός αυτό σχετίζεται και με την άνιση κατανομή βαρών. Την ώρα που οι συντάξεις έχουν μειωθεί σημαντικά, καθυστερούν το άνοιγμα επαγγελμάτων, η φορολόγηση των ευπόρων ή οι ιδιωτικοποιήσεις. Η μόνη θετική είδηση είναι ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει άμεσο οικονομικό πρόβλημα μέχρι το καλοκαίρι.

Ιταλία: Δικαιολογημένη ανησυχία

Η Ιταλία βρίσκεται εν μέσω τραπεζικής κρίσης. Τη στιγμή που η προβληματική Monte Dei Paschi διασώζεται από το δημόσιο με πολλά δις, η Unicredit ανακοινώνει έλλειμμα σχεδόν 12 δις ευρώ. Παράλληλα οι αναιμικοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης βρίσκονται στο 0,9% παρά τα χαμηλά επιτόκια και την χαμηλή τιμή πετρελαίου. Σημαντικό ρόλο παίζει και η πολιτική αβεβαιότητα. Ουδείς γνωρίζει αν η χώρα θα οδηγηθεί τελικά σε πρόωρες εκλογές ή αν η κυβέρνηση εξαντλήσει την θητεία της μέχρι το 2018.

Ισπανία: Θα ήταν πρόωροι οι πανηγυρισμοί

Εδώ και σχεδόν ένα χρόνο η χώρα δεν είχε κυβέρνηση. Χρειάστηκαν δύο εκλογικές αναμετρήσεις μέχρι να αναλάβει και πάλι πρωθυπουργικά καθήκοντα ο συντηρητικός Μαριάνο Ραχόι. Οι Ισπανοί κατάφεραν να ξεπεράσουν την κυβερνητική κρίση χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα λόγω των θετικών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης. Σημαντική θεωρείται και η συμβολή του τουρισμού στην αντιμετώπιση της κρίσης, μιας και πολλοί επισκέπτες προτίμησαν την Ισπανία μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα σε βόρεια Αφρική και Τουρκία. Όμως το πρόβλημα της ανεργίας παραμένει, παρά την αργή, αλλά σταθερή της συρρίκνωση. Δυστυχώς οι περισσότερες νέες συμβάσεις εργασίας είναι ορισμένου χρόνου.

Πορτογαλία: Τέλος της λιτότητας;

Η αριστερή κυβέρνηση μειοψηφίας έθεσε τέλος στη λιτότητα των τελευταίων ετών. Ο πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα προχώρησε στη διακοπή της πολιτικής λιτότητας των συντηρητικών προκατόχων του, αύξησε τον κατώτερο μισθό, μείωσε το ωράριο των δημοσίων υπαλλήλων και παράλληλα μείωσε τον ΦΠΑ στην εστίαση για να ενισχύσει την κατανάλωση και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής όμως είναι μέτρια. Το 2016 η οικονομία αναπτύχθηκε κατά 1,6%, η ανεργία μειώθηκε στο 10,9%. Όμως οι Πορτογάλλοι ελπίζουν και πάλι, ενώ η δημοτικότητα του Κόστα βρίσκεται σε ανοδική τροχιά.

Ιρλανδία: Στέκεται πια στα πόδια της

Η Ιρλανδία θεωρείται υπόδειγμα στην αντιμετώπιση της κρίσης. Οι ρυθμοί ανάπτυξης έφθασαν το 2016 το 4%. Η κρίση που προκάλεσε η φούσκα ακινήτων το 2008-2009 και συμπαρέσυρε τράπεζες και δημόσιο μοιάζει πια απλά με μια παρένθεση, αν λάβει κανείς υπόψιν την εντυπωσιακή ανάκαμψη των τελευταίων ετών.

Κύπρος: Παράδειγμα προς μίμηση;

Τρία χρόνια χρειάστηκε η Μεγαλόνησος για να βγει από το πρόγραμμα στήριξης πριν από ένα περίπου χρόνο. Ήταν ο τραπεζικός τομέας, ο οποίος έριξε την Κύπρο στην μεγαλύτερη οικονομική κρίση της νεότερης ιστορίας της. Σε αυτή την περίοδο το ποσοστό των Κυπρίων που δεν είχαν χρήματα για τα στοιχειώδη, ενώ ενοίκιο και θέρμανση αυξήθηκαν από το 9% στο 15%. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό μετά την Ελλάδα. Και όπως πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε ότι η υπερχρέωση παραμένει πρόβλημα τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για το δημόσιο.