Eurobank: Ομαλότητα και έξοδος στις αγορές οι προϋποθέσεις βελτίωσης του οικονομικού κλίματος – Αλλιώς πτώση…

H διατήρηση του δείκτη οικονομικού κλίματος στα τρέχοντα επίπεδα ή ακόμα και η επιθυμητή περαιτέρω ενίσχυσή του δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, τονίζει η Eurobank στο εβδομαδιαίο της report “Επτά Ημέρες Οικονομία”, με αφορμή τα στοιχεία του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα κατέγραψε υψηλή μηνιαία πτώση τον Σεπτέμβριο 2018 και διαμορφώθηκε στις 101,3 μονάδες δείκτη (ΜΔ) από 105,2 ΜΔ τον Ιούλιο 2018.
Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους παρέμεινε οριακά υψηλότερος κατά 0,5 ΜΔ. Στους επί μέρους δείκτες εμπιστοσύνης, μηνιαίες μειώσεις καταγράφηκαν στους τομείς των κατασκευών (-9,4 ΜΔ), της βιομηχανίας (-6,0 ΜΔ) και των υπηρεσιών (-1,4) ενώ ανοδικά κινήθηκαν οι τομείς  των καταναλωτών (2,9 ΜΔ) και του λιανικού εμπορίου (1,3 ΜΔ).
Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1Α, η μηνιαία μείωση του δείκτη οικονομικού κλίματος τον Σεπτέμβριο 2018 (-3,9 ΜΔ) ήταν η 2η υψηλότερη των 3 τελευταίων ετών.
Η 1η υψηλότερη καταγράφηκε τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, με τους δείκτες εμπιστοσύνης στη βιομηχανία (-7,5 ΜΔ) και τις κατασκευές (-9,9 ΜΔ) να έχουν – όπως τον Σεπτέμβριο 2018 – τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση.
Σε όρους τριμήνου, δηλαδή υπολογίζοντας τον μέσο όρο 3 μηνών, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα σημείωσε οριακή άνοδο το 3ο τρίμηνο 2018 (βλέπε Σχήμα 1Β). 
Ο τομέας του λιανικού εμπορίου παρουσίασε τη μεγαλύτερη τριμηνιαία αύξηση – στοιχείο που είναι συνεπές με την ενίσχυση που καταγράφεται στον δείκτη όγκου του λιανικού εμπορίου – και ακολούθησε αυτός της βιομηχανίας και του καταναλωτή.
Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν οι δείκτες εμπιστοσύνης στους τομείς των υπηρεσιών και των κατασκευών (βλέπε Πίνακα 1).   
Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1Β, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα το 3ο τρίμηνο 2018 βρέθηκε σε επίπεδα υψηλότερα από αυτά του 3ου τριμήνου 2014 – υψηλό 25 τριμήνων εκείνη τη χρονική περίοδο – και σχεδόν παρόμοια με εκείνα του 2ου τριμήνου 2008. Δύναται να υποστηριχτεί ότι η εν λόγω βελτίωση αντικατοπτρίζει σε έναν βαθμό την έστω και ήπια ενίσχυση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας τα 6 τελευταία τρίμηνα.
Ωστόσο, θεωρούμε, ότι ο σημαντικότερος ερμηνευτικός παράγοντας υπήρξε η σχετικά ομαλή ολοκλήρωση των 2 τελευταίων αξιολογήσεων του 3ου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.
Το γεγονός ότι εξαλείφθηκε σε μεγάλο βαθμό ο όποιος πιθανός κίνδυνος για εκτροχιασμό του προγράμματος αποτέλεσε καταλύτη για τη σταδιακή αύξηση του δείκτη οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα.
Ωστόσο η διατήρηση του προαναφερθέντος δείκτη στα τρέχοντα επίπεδα ή ακόμα και η επιθυμητή περαιτέρω ενίσχυσή του δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Η ομαλή μετα-προγραμματική σχέση της Ελληνικής Δημοκρατίας με τους επίσημους πιστωτές της (πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας), η σταδιακή επάνοδος της ελληνικής οικονομίας στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και η σταθερότητα του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για τη μη αντιστροφή της ανοδικής τάσης του δείκτη οικονομικού κλίματος.
Επιπρόσθετα, εξωγενείς παράγοντες (μη ελεγχόμενοι από τους εγχώριους φορείς), όπως π.χ. οι τρέχουσες εξελίξεις στην Ιταλία και την Τουρκία και οι επιπτώσεις στον όγκο του διεθνούς εμπόριο από την εφαρμογή πολιτικών προστατευτισμού αναμένεται να επηρεάσουν τον εγχώριο δείκτη οικονομικού κλίματος.   
Συνεχίστηκε για 16ο συνεχή μήνα η βελτίωση των λειτουργικών συνθηκών του τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα (στοιχεία του δείκτη PMI της IHS Markit).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη PMI της IHS Markit, η απόδοση του τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο 2018 παρουσίασε βελτίωση για 16ο συνεχή μήνα.
Πιο συγκεκριμένα, ο δείκτης PMI διαμορφώθηκε στις 53,6 μονάδες δείκτη (ΜΔ), δηλαδή άνω του ορίου μηδενικής μεταβολής των 50 ΜΔ, από 53,9 ΜΔ τον Αύγουστο 2018 και 52,8 ΜΔ τον Σεπτέμβριο 2017.
Σε ότι αφορά τους επί μέρους δείκτες που συνθέτουν τον γενικό δείκτη PMI, τα επίπεδα νέων παραγγελιών, παραγωγής και απασχόλησης παρουσίασαν άνοδο (λόγω ενίσχυσης της ζήτησης τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό) ενώ ο χρόνος παράδοσης προμηθειών επιμηκύνθηκε.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το σχετικό δελτίο τύπου της IHS Markit, οι προοπτικές για αύξηση της παραγωγής μέσα στους επόμενους 12 μήνες ήταν πολύ θετικές.
Τέλος, σε όρους μέσου όρο τριών μηνών (βλέπε Σχήμα 2), ο δείκτης PMI ενισχύθηκε οριακά στις 53,7 ΜΔ το 3ο τρίμηνο 2018 από 53,5 ΜΔ το 2ο τρίμηνο 2018 και 51,8 το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.  

Σε ανοδική τροχιά ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο, δηλαδή η αξία των πωλήσεων σε σταθερές τιμές, κινήθηκε ανοδικά σε ετήσια (1,8 YoY%) και σε μηνιαία βάση (1,4 MoM%) τον Ιούλιο 2018. Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 3, από το τέλος του 2017 και έπειτα, ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο βρίσκεται σε ανοδική τροχιά, στοιχείο το οποίο αποτυπώνεται στην τριμηνιαία ενίσχυση της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης το 1ο και το 2ο τρίμηνο 2018 (0,5 QoQ% και 0,6 QoQ%).