Eurobank: H ακαθάριστη αποταμίευση των νοικοκυριών παρέμεινε σε αρνητικό έδαφος και το α’ εξάμηνο 2018

Σύμφωνα με τους τριμηνιαίους μη χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς θεσμικών τομέων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), η ακαθάριστη αποταμίευση των ελληνικών νοικοκυριών, δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στο ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα και τη δαπάνη για καταναλωτικά αγαθά, παρέμεινε σε αρνητικό έδαφος και το 1ο εξάμηνο 2018 (2018Η1) αναφέρει η Eurbank στην εβδομαδιαία της έκθεση “Επτά Ημέρες Οικονομία”.
Πιο αναλυτικά, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών το 1ο εξάμηνο 2018 ανήλθε στα 57,7 δις (σε τρέχουσες τιμές) και το αντίστοιχο μέγεθος της ιδιωτικής κατανάλωσης ήταν 61,7 δις.
Ως εκ τούτου το προαναφερθέν κενό, ήτοι 4,0 δις, καλύφτηκε μέσω αρνητικής αποταμίευσης (βλέπε Σχήμα 1Α).
Το εν λόγω ποσό ήρθε να προστεθεί στα 32,9 δις σωρευτικής αρνητικής αποταμίευσης της εξαετίας 2011-2017, με τον λογαριασμό πλέον να ανέρχεται στα 36,9 δις (2011-2018H1).       

Η επιστροφή σε θετικό έδαφος των ροών αποταμίευσης των ελληνικών νοικοκυριών θα εξαρτηθεί κυρίως από την πορεία του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Στο Σχήμα 1Β παρουσιάζουμε την ετήσια μεταβολή – σε απόλυτο μέγεθος και σε ποσοστό – του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών από το 1ο εξάμηνο 2012 μέχρι το 1ο εξάμηνο 2018.
Παρατηρούμε τα εξής: έπειτα από την ανάκαμψη που καταγράφηκε το 2ο εξάμηνο 2014 και την πτώση που σημειώθηκε την περίοδο από το 1ο εξάμηνο 2015 μέχρι το 2ο εξάμηνο 2016, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών ακολούθησε ανοδική πορεία – σε ετήσια βάση – τα τρία τελευταία εξάμηνα. Αυτό το στοιχείο είναι συμβατό με την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για 6 συνεχή τρίμηνα, με τη συνεχιζόμενη πτώση του ποσοστού ανεργίας και την αύξηση της απασχόλησης.
Πιο αναλυτικά, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών το 1ο εξάμηνο 2018 ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά 3,0% ή €1,7 δις (σε τρέχουσες τιμές) από 1,0% ή €0,6 δις το προηγούμενο εξάμηνο.
Η προαναφερθείσα αύξηση διοχετεύτηκε κατά €0,5 δις στην ιδιωτική κατανάλωση και κατά €1,2 στην αποταμίευση (μείωση του αρνητικού επιπέδου αποταμίευσης κατά €1,2 σε ετήσια βάση).
Στην περίπτωση που η αυξητική πορεία του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών συνεχιστεί και τα επόμενα εξάμηνα τότε η δαπάνη για καταναλωτικά αγαθά και η αποταμίευση θα κινηθούν ανοδικά.
Ο εν λόγω συλλογισμός βασίζεται στην υπόθεση ότι ένας μέρος από την αύξηση του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος θα οδηγείται στην κατανάλωση και το υπόλοιπο στην αποταμίευση (σε τεχνικούς όρους αυτό σημαίνει ότι η οριακή ροπή για κατανάλωση C1 και η οριακή ροπή για αποταμίευση S1 έχουν ως πεδίο τιμών το διάστημα (0,1) με C1 + S1 = 1).
Αυτό ακριβώς έχει συμβεί τα δύο τελευταία εξάμηνα με την ετήσια αύξηση του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος να διοχετεύεται κυρίως στην αποταμίευση (μείωση του αρνητικού επιπέδου αποταμίευσης) αλλά και την κατανάλωση.
Ωστόσο, όπως δείχνουν τα στοιχεία, απαιτείται, χρόνος, συνεχή αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος (μέσω της υιοθέτησης ενός μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής το οποίο θα είναι φιλικό προς την ανάπτυξη) και σταθερά θετική οριακή ροπή προς αποταμίευση για να επιστρέψουν οι αποταμιευτικές ροές των ελληνικών νοικοκυριών σε θετικό έδαφος.  
Η επιστροφή σε θετικό έδαφος των ροών αποταμίευσης των ελληνικών νοικοκυριών θα εξαρτηθεί κυρίως από την πορεία του διαθέσιμου εισοδήματός τους.
Στο Σχήμα 1Β παρουσιάζουμε την ετήσια μεταβολή – σε απόλυτο μέγεθος και σε ποσοστό – του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών από το 1ο εξάμηνο 2012 μέχρι το 1ο εξάμηνο 2018.
Παρατηρούμε τα εξής: έπειτα από την ανάκαμψη που καταγράφηκε το 2ο εξάμηνο 2014 και την πτώση που σημειώθηκε την περίοδο από το 1ο εξάμηνο 2015 μέχρι το 2ο εξάμηνο 2016, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών ακολούθησε ανοδική πορεία – σε ετήσια βάση – τα τρία τελευταία εξάμηνα.
Αυτό το στοιχείο είναι συμβατό με την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για 6 συνεχή τρίμηνα, με τη συνεχιζόμενη πτώση του ποσοστού ανεργίας και την αύξηση της απασχόλησης. Πιο αναλυτικά, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών το 1ο εξάμηνο 2018 ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά 3,0% ή €1,7 δις (σε τρέχουσες τιμές) από 1,0% ή €0,6 δις το προηγούμενο εξάμηνο.
Η προαναφερθείσα αύξηση διοχετεύτηκε κατά €0,5 δις στην ιδιωτική κατανάλωση και κατά €1,2 στην αποταμίευση (μείωση του αρνητικού επιπέδου αποταμίευσης κατά €1,2 σε ετήσια βάση).
Στην περίπτωση που η αυξητική πορεία του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών συνεχιστεί και τα επόμενα εξάμηνα τότε η δαπάνη για καταναλωτικά αγαθά και η αποταμίευση θα κινηθούν ανοδικά.
Ο εν λόγω συλλογισμός βασίζεται στην υπόθεση ότι ένας μέρος από την αύξηση του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος θα οδηγείται στην κατανάλωση και το υπόλοιπο στην αποταμίευση (σε τεχνικούς όρους αυτό σημαίνει ότι η οριακή ροπή για κατανάλωση C1 και η οριακή ροπή για αποταμίευση S1 έχουν ως πεδίο τιμών το διάστημα (0,1) με C1 + S1 = 1).
Αυτό ακριβώς έχει συμβεί τα δύο τελευταία εξάμηνα με την ετήσια αύξηση του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος να διοχετεύεται κυρίως στην αποταμίευση (μείωση του αρνητικού επιπέδου αποταμίευσης) αλλά και την κατανάλωση.
Ωστόσο, όπως δείχνουν τα στοιχεία, απαιτείται, χρόνος, συνεχή αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος (μέσω της υιοθέτησης ενός μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής το οποίο θα είναι φιλικό προς την ανάπτυξη) και σταθερά θετική οριακή ροπή προς αποταμίευση για να επιστρέψουν οι αποταμιευτικές ροές των ελληνικών νοικοκυριών σε θετικό έδαφος.