Εργασιακό νομοσχέδιο: Κατατέθηκε στη Βουλή, ξεκινάει η «μητέρα των μαχών» για αντιπολίτευση – συνδικάτα

Σήμερα Παρασκευή αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο που ρυθμίζει θέματα εργασίας με στόχο να ψηφιστεί στις 17 Ιουνίου. Την ίδια ώρα η πολιτική αντιπαράθεση συνεχίζεται με την αξιωματική αντιπολίτευση να υποστηρίζει ότι οι υπερωρίες θα πληρώνονται με ρεπό και το υπουργείο Εργασίας να κατηγορεί το ΣΥΡΙΖΑ για «μεγάλα ψέματα».

Εκτός από τις αλλαγές στην αγορά εργασίας, το σχέδιο νόμου ρυθμίζει το καθεστώς της τηλεργασίας, καταργεί το ΣΕΠΕ δημιουργώντας νέα Ανεξάρτητη Αρχή, αλλάζει τις γονικές άδειες θεσπίζοντας για πρώτη φορά άδεια για τον πατέρα, αλλάζει τον συνδικαλιστικό νόμο και θεσπίζει αυστηρότερες διατάξεις για την παρενόχληση στους χώρους δουλειάς. Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου είναι τα εξής:

1. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας
   Ο εργαζόμενος μόνο με δικό του αίτημα και κατόπιν έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη μπορεί να εργαστεί με ελαστικό ωράριο για οικογενειακούς, εκπαιδευτικούς ή άλλους λόγους. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να εργάζεται έως και 10 ώρες την ημέρα κατά μέγιστο χωρίς πρόσθετη αμοιβή, ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Οι επιπλέον ώρες θα αποτελούν απόθεμα και θα ανταλλάσσονται εντός έξι μηνών με τη μορφή μειωμένου ωραρίου ή ρεπό ή ημερών αδείας. Με αυτόν τον τρόπο ο εργαζόμενο μπορεί να εξασφαλίσει αν το επιθυμεί τετραήμερη εργασία την εβδομάδα χωρίς μείωση αποδοχών. Επιπλέον καλύπτεται από δικλείδα ασφαλείας ότι δεν θα απολυθεί αν αρνηθεί πρόταση του εργοδότη για συμφωνία διευθέτησης. Δεν έχει διευκρινιστεί αν η απόλυση θα είναι άκυρη αν ο εργαζόμενος πράγματι συμφωνήσει στη διευθέτηση και απολυθεί μετά.

Στην περίπτωση που λυθεί η σύμβαση εργασίας πριν από τη λήξη, εν όλω ή εν μέρει, του χρονικού αντισταθμίσματος που προβλέπεται κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης, ο εργαζόμενος λαμβάνει, κατά τη λύση, αποζημίωση για τις υπερβάλλουσες ώρες που έχει απασχοληθεί.

Από την άλλη πλευρά ο εργαζόμενος θα μπορεί να εργάζεται τετραήμερο αλλά θα έχει απώλεια εισοδήματος, αφού δεν θα του καταβάλλονται υπερωρίες. Επιπλέον, όπως επισημαίνουν και τα συνδικάτα, από τη διαδικασία παρακάμπτεται το σωματείο, με αποτέλεσμα ο εργαζόμενος να είναι ο αδύναμος κρίκος και να υποχρεωθεί να συμφωνήσει στην ελαστική εργασία υπό την απειλή της ανεργίας.

2. Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Πώς θα λειτουργεί στην πράξη
   Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απ’ ευθείας με online σύστημα του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και, με τον τρόπο αυτό, θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, η υπερεργασία και οι υπερωρίες του κι έτσι θα επέρχονται άμεσα οι σχετικές συνέπειες (αξιώσεις για επιπλέον αμοιβή από τον εργαζόμενο και κυρώσεις στον εργοδότη.). Μάλιστα η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας θα είναι διαθέσιμη και μέσω του κινητού τηλεφώνου ώστε να μπορεί να ελέγχει και ο εργαζόμενος την καταγραφή των υπερωριών του.

Η ψηφιακή κάρτα θα καθοριστικό ρόλο στην προστασία του 8ώρου , τη μείωση της μαύρης εργασίας ,στην τήρηση του ωραρίου του τηλεργαζόμενου (δικαίωμα στην αποσύνδεση) αλλά και στη λεγόμενη διευθέτηση του χρόνου εργασίας καθώς θα μπορούν να καταγράφονται online οι «κλειδωμένες» υπερωρίες τις οποίες ο εργοδότης οφείλει η να πληρώσει η να συμψηφίσει.

3. Αύξηση του πλαφόν των υπερωριών
   Με την αύξηση του πλαφόν των υπερωριών στις 150 ώρες ετησίως, από 96 ώρες που είναι σήμερα, στη βιομηχανία και 120 ώρες στους λοιπούς κλάδους δίνεται η ευκαιρία στους εργαζόμενους να αυξήσουν το εισόδημά τους. Παράλληλα με την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας διασφαλίζεται η αμοιβή των υπερωριών και εντοπίζονται οι υπερωρίες που έως τώρα έμεναν απλήρωτες.

Από την πλευρά των επιχειρήσεων εξυπηρετούνται οι ανάγκες τους. Ωστόσο, επιβαρύνονται οι εργοδότες που δεν τηρούν τις προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης των υπερωριών, καθώς με το νομοσχέδιο αυξάνεται το κόστος για τις μη νόμιμες υπερωρίες. Δηλαδή η αμοιβή ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80% που ισχύει σήμερα).

4. Απολύσεις
   Το νομοσχέδιο προβλέπει έξτρα αποζημίωση ως εναλλακτική λύση αντί της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης για τους μισθωτούς σε περίπτωση που η απόλυσή τους κρίνεται άκυρη από τα δικαστήρια, κυρίως για οικονομοτεχνικούς λόγους όπως είναι οι περικοπές ή το κλείσιμο της επιχείρησης. Οι εργατολόγοι εξηγούν ότι σε αρκετές περιπτώσεις ο ίδιος ο εργαζόμενος δεν επιθυμεί να επιστρέψει στη δουλειά του και προτιμά την αυξημένη αποζημίωση, ενώ και ο εργοδότης επιλέγει να πληρώσει κάτι παραπάνω για να μειώσει στο μέλλον το εργατικό κόστος.
5. Σε ποιες επιπλέον περιπτώσεις απαγορεύεται η απόλυση
   Το εργασιακό νομοσχέδιο διευρύνει τη λίστα των περιπτώσεων της άκυρης απόλυσης, που σημαίνει επιστροφή του εργαζομένου στην εργασία του και καταβολή των μισθών για την περίοδο μέχρι την επαναπασχόληση.

Άκυρες θα θεωρούνται στο εξής οι απολύσεις για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης, του πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου, εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια, εργαζομένων που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τηλεργαζομένων που άσκησαν το δικαίωμα αποσύνδεσης.

6. Γονικές άδειες
   Άδεια πατρότητας 14 ημερών με αποδοχές που θα δίνεται κοντά στην ημερομηνία γέννησης του παιδιού, γονικές άδειες 4 μηνών και για τους δύο γονείς με επιδότηση του ΟΑΕΔ και διευκολύνσεις στην εργασία, ώστε να συνδυαστεί αρμονικά με την οικογενειακή ζωή, προβλέπουν οι νέες διατάξεις που περιλαμβάνονται στο εργασιακό νομοσχέδιο. Παράλληλα ο νέος πατέρας προστατεύεται από την απόλυση για δύο μήνες μετά τον τοκετό.

Οι άδειες θα δίνονται στους εργαζόμενους γονείς, φυσικούς, θετούς, ανάδοχους, καθώς και στις μητέρες που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, όπως επίσης και στους φροντιστές, οι οποίοι απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα και στον δημόσιο τομέα.

Οι άδειες που θεσπίζονται είναι:

Άδεια σε πατέρες εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης 14 ημερών κατά τη γέννηση του τέκνου και 10 ημερών σε περιπτώσεις μερικής απασχόλησης του πατέρα.
Γονική άδεια 4 μηνών και για τους δύο γονείς, με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους δύο μήνες με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό (έως τώρα η εν λόγω άδεια ήταν άνευ αποδοχών). Η άδεια μπορεί να χορηγείται συνεχόμενα ή τμηματικά μέχρι το παιδί να γίνει 8 χρόνων. Σε περίπτωση που και οι δύο γονείς απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη, πρέπει να αποφασίσουν ποιος από τους δύο θα κάνει πρώτος χρήση αυτού του δικαιώματος και για πόσο χρονικό διάστημα.
Οι γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων τέκνων δικαιούνται να λάβουν τη γονική άδεια για κάθε παιδί ξεχωριστά, διακεκομμένα ή και συνεχόμενα, ενώ δικαιούνται να λάβουν το επίδομα για δύο μήνες επιπλέον, ανεξαρτήτως του αριθμού των παιδιών που γεννήθηκαν μαζί. Επίσης γονείς μόνοι, λόγω θανάτου του άλλου γονέα, δικαιούνται τη γονική άδεια και το επίδομα εις διπλούν. Η άδεια χορηγείται κατόπιν σχετικής αίτησης του εργαζόμενου και μπορεί να χορηγηθεί με κάθε ευέλικτο τρόπο που εξυπηρετεί τον εργοδότη και τον εργαζόμενο με τη μορφή μειωμένου ημερήσιου ωραρίου ή σε ημέρες άδειας, οι οποίες μπορούν να κατανέμονται σε εβδομαδιαία ή σε μηνιαία βάση, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα του εργαζόμενου να λάβει το επίδομα γονικής άδειας.
Αδεια για τη φροντίδα προσώπου 5 ημερών κάθε χρόνο δικαιούται κάθε εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει στον ίδιο εργοδότη ένα έτος απασχόλησης εφόσον υπάρχει σοβαρός ιατρικός λόγος και βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση.
Αδεια δύο ημερών ετησίως η οποία χορηγείται δύο φορές τον χρόνο, με μία εργάσιμη ημέρα την κάθε φορά, δικαιούται ο εργαζόμενος για λόγους ανωτέρας βίας που αφορά επείγοντα περιστατικά ασθενείας, εφόσον βεβαιώνεται με γνωμάτευση από δημόσιο νοσοκομείο ή συμβεβλημένο ιατρό του ΕΟΠΥΥ.
Κάθε εργαζόμενος γονέας ή φροντιστής με παιδιά ηλικίας έως 12 ετών έχουν δικαίωμα να εργαστούν με τηλεργασία, μερική απασχόληση ή ευέλικτο ωράριο εργασίας για λόγους φροντίδας. Όταν οι ευέλικτοι όροι εργασίας έχουν περιορισμένη διάρκεια, ο εργαζόμενος επιστρέφει στην αρχική μορφή της απασχόλησης του, όταν λήξει η συμφωνηθείσα περίοδος.
Την ίδια ώρα και οι δύο γονείς -και όχι μόνο η μητέρα όπως ισχύει σήμερα- προστατεύονται από τις απολύσεις όταν κάνουν χρήση των αδειών και των άλλων διευκολύνσεων.

Για τον πατέρα θεσμοθετείται η προστασία από την απόλυση για 2 μήνες από τον τοκετό για το 1ο παιδί, για 4 μήνες για το 2ο και για 6 μήνες για κάθε επόμενο παιδί μετά το δεύτερο.

7. Συνδικαλιστικός νόμος
   Προβλέπεται προσωπικό ασφαλείας που να διασφαλίζει την παροχή ενός μίνιμουμ (33%) επιπέδου υπηρεσιών σε κρίσιμους κλάδους (υγεία, συγκοινωνίες, αποκομιδή) κατά τη διάρκεια των απεργιακών κινητοποιήσεων στις ΔΕΚΟ. Για παράδειγμα στο μετρό, κατά τις ημέρες της απεργίας θα πρέπει να κυκλοφορεί το ένα τρίτο των συρμών.

Η συνδικαλιστική οργάνωση που κηρύσσει απεργία υποχρεούται να προστατεύει το δικαίωμα των εργαζομένων, που δεν συμμετέχουν στην απεργία, να προσέρχονται και να αποχωρούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα από την εργασία τους, χωρίς την άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας σε βάρος τους από οιονδήποτε. Σε αντίθετη περίπτωση η απεργία μπορεί να διακοπεί.

Προϋπόθεση για τη συλλογική διαπραγμάτευση και την κήρυξη απεργίας αποτελεί η εγγραφή των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων σε ηλεκτρονικό μητρώο για λόγους αξιοπιστίας. Καθιερώνεται σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. Η απόλυση των συνδικαλιστών θα επιτρέπεται στο εξής για βιαιοπραγίες σε βάρος συναδέλφου ή σεξουαλική παρενόχληση.