Ερευνα KPMG: Η τεχνητή νοημοσύνη μετασχηματίζει την χρηματοοικονομική πληροφόρηση

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) ήδη υιοθετείται σε ευρεία κλίμακα στις διαδικασίες χρηματοοικονομικής πληροφόρησης των εταιρειών, με σχεδόν τα τρία τέταρτα (72%) των επιχειρήσεων να την εφαρμόζουν πιλοτικά ή να την χρησιμοποιούν ήδη, κάτι που αναμένεται να αυξηθεί σε σχεδόν καθολικά επίπεδα (99%) την επόμενη τριετία, σύμφωνα με τη νέα παγκόσμια έρευνα της KPMG.

Ταυτόχρονα, οι εταιρείες αναμένουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα χρησιμοποιείται ολοένα περισσότερο από τους ελεγκτές τους, παρέχοντες περισσότερες δυνατότητες πρόληψης και πρόγνωσης.

Στη νέα έρευνα της KPMG – που δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο της έκθεσης AI in financial reporting and audit: Navigating the new era – συμμετείχαν 1 800 εταιρείες από δέκα μεγάλες αγορές, όπου διαπιστώθηκε ότι οι οργανισμοί αξιοποιούν τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης για να αυξήσουν την εξαγωγή συμπερασμάτων, την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα των αναφορών τους.

Γεωγραφικές περιοχές, κλάδοι και μεγέθη

Υπάρχουν διακυμάνσεις μεταξύ γεωγραφικών περιοχών, κλάδων και μεγεθών των εταιρειών. Σε επίπεδο περιοχής, οι εταιρείες στη Βόρεια Αμερική κινούνται με τον ταχύτερο ρυθμό, με 39% των εταιρειών στην περιοχή να υιοθετούν επιλεκτικά ή ευρέως την Τεχνητή Νοημοσύνη για την χρηματοοικονομική πληροφόρηση, ακολουθούμενες από την Ευρώπη (32%) και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού (ASPAC) (29%).

Σε επίπεδο κλάδου, τη μεγαλύτερη πρόοδο έχουν σημειώσει οι επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας, με το 41% να αναφέρει ότι πλέον υιοθετούν επιλεκτικά ή ευρέως την τεχνητή νοημοσύνη στις διαδικασίες χρηματοοικονομικής πληροφόρησης τους, ακολουθούμενες από τους κλάδους της ενέργειας, των φυσικών πόρων και των χημικών (35%). Ωστόσο, τα καταναλωτικά προϊόντα και οι επιχειρήσεις λιανικής υπολείπονται ακόμα των υπόλοιπων κλάδων (26%).

Η υιοθέτηση επηρεάζεται επίσης από το μέγεθος της εταιρείας, με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις να έχουν κάνει περισσότερα βήματα. Η έρευνα της KPMG κατατάσσει την ωρίμανση σε τρεις ομάδες – Leaders (αυτοί που ηγούνται) (24% των εταιρειών), Implementers (αυτοί που υλοποιούν) (52%) και Beginners (αυτοί που ξεκινούν) (24%). Ηγέτες είναι οι τέσσερις στις 10 από τις μεγαλύτερες εταιρείες με έσοδα άνω των US$ 10 δισ., ενώ λιγότερο από το μισό αυτό ποσοστό είναι Ηγέτες στις εταιρείες με έσοδα κάτω των US$ 5 δισ.

Η πρωτοπορία αναμένεται από τους ελεγκτές

Παράλληλα με αυτές τις ριζικές αλλαγές στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση, η τεχνητή νοημοσύνη έχει επίσης τεράστιο αντίκτυπο στον έλεγχο, παρέχοντας νέες δυνατότητες ανάλυσης και άντλησης συμπερασμάτων. Πράγματι, οι εταιρείες αναμένουν από τους ελεγκτές τους να ηγηθούν του μετασχηματισμού που φέρνει το ΑΙ, δίνοντας ώθηση και έμπνευση στο μετασχηματισμό της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης.

Πάνω από τα τρία τέταρτα των εταιρειών πιστεύουν ότι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης είναι από μέτρια έως πολύ σημαντική για τους εξωτερικούς ελεγκτές τους, μαζί με την αυτοματοποίηση και την ανάλυση δεδομένων, οι οποίες συνδέονται στενά με την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης. Το μεγαλύτερο μερίδιο των εταιρειών (82%) θεωρούν ότι οι ελεγκτές τους είναι πιο μπροστά ή στο ίδιο επίπεδο με τις ίδιες στην υιοθέτηση του ΑΙ για τις χρηματοοικονομικές αναλύσεις.

Αναμένουν από τους ελεγκτές τους να αναπτύξουν το AI για τον έλεγχο, με τρεις βασικούς στόχους:

• Βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ακρίβειας των ελέγχων

• Ανάπτυξη ελεγκτικών διαδικασιών με καλύτερη πρόληψη, συνέχεια και συνέπεια αλλά και ικανότητα πρόγνωσης

• Συγκέντρωση δεδομένων και συμπερασμάτων προστιθέμενης αξίας για τον έλεγχο
Ένας σημαντικός αριθμός εταιρειών θα ήθελε οι ελεγκτές τους να πάνε ένα βήμα παραπέρα: 52% θέλουν οι ελεγκτές τους να δίνουν προτεραιότητα στις προγνωστικές αναλύσεις και 47% αποζητούν μεγαλύτερη ταχύτητα εκτέλεσης του ελέγχου, ενώ σε ποσοστό 45% θέλουν ο έλεγχος να γίνεται σε πραγματικό χρόνο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Ο Larry Bradley, Global Head of Audit της KPMG International, σχολιάζει: «Η μελέτη μας το επιβεβαιώνει – η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απλώς μια νέα μόδα. Ήδη έχει αρχίσει να επιδρά ουσιαστικά στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών, στα συστήματα, τις διαδικασίες, τους ελέγχους και την διακυβέρνηση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, και αυτό αναμένεται να επιταχυνθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια. Αφήνουμε πίσω μας την ψηφιακή εποχή και μπαίνουμε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Ως ελεγκτές, δεσμευόμαστε να χρησιμοποιούμε τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης σε ό,τι κάνουμε, όχι απλώς ως εργαλείο, αλλά ως θεμελιώδες συστατικό της προσέγγισής μας στον έλεγχο. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται με τρόπο αξιόπιστο, ανθρωποκεντρικό και με βάση τις αξίες μας. Το Trusted AI Approach της KPMG αντιπροσωπεύει ακριβώς αυτή την επιθυμία μας».

Ισχυρά οφέλη από την τεχνητή νοημοσύνη – στο επίκεντρο το Gen AI

Οι εταιρείες που υιοθετούν την τεχνητή νοημοσύνη για την χρηματοοικονομική πληροφόρηση καταγράφουν μια σειρά από οφέλη. Τα δύο τρίτα των εταιρειών ως κορυφαίο όφελος θεωρούν την ικανότητα πρόβλεψης τάσεων και επιπτώσεων (65%), ενώ η εξαγωγή συμπερασμάτων σε πραγματικό χρόνο για τους κινδύνους (60%), οι καλύτερες αποφάσεις βάσει δεδομένων και η αυξημένη ακρίβεια δεδομένων (57% αντιστοίχως) επίσης βρίσκονται ψηλά στη λίστα.

Ταυτόχρονα, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μεταφράζεται σε μεγαλύτερη παραγωγικότητα για την ομάδα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, σε συνδυασμό με την προσέλκυση ταλαντούχου ανθρώπινου δυναμικού και την ανάπτυξη δεξιοτήτων. Περισσότερες από 4 στις 10 εταιρείες αναφέρουν ήδη μεγαλύτερη παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα των εργαζομένων, ενώ αναμένεται το ποσοστό αυτό να αυξηθεί σε 6 στις 10 σε τρία χρόνια.

Κοιτάζοντας προς το μέλλον, οι επιχειρήσεις είναι έτοιμες για τις τεράστιες δυνατότητες της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης (genAI). Καθώς πρόκειται για μια πρωτοεμφανιζόμενη τεχνολογία, αυτή τη στιγμή λιγότεροι οργανισμοί είτε την δοκιμάζουν πιλοτικά είτε την χρησιμοποιούν ήδη (43%), σε σύγκριση με την «παραδοσιακή» τεχνητή νοημοσύνη – αλλά η υιοθέτηση αναμένεται να επιταχυνθεί σημαντικά την επόμενη τριετία.

Πράγματι, τους επόμενους 12 μήνες, οι Ηγέτες σχεδιάζουν να δώσουν προτεραιότητα στο genAI για την χρηματοοικονομική πληροφόρηση, έναντι οποιασδήποτε άλλης τεχνολογίας. Σχεδόν οι μισοί (47%) θα του δώσουν προτεραιότητα πριν από τα δεδομένα και την ανάλυση (44%), την εξόρυξη διεργασιών (39%) και το cloud (36%).

Ο Βασίλης Καμινάρης, Partner, Head of Audit της KPMG στην Ελλάδα, αναφέρει: «Μετά από πολλά χρόνια, λόγω των ραγδαίων αλλαγών στην τεχνολογία βιώνουμε πολύ σημαντικές αλλαγές στις μεθόδους και στις τεχνικές ελέγχου οι οποίες αναμένεται να αυξήσουν κατακόρυφα την αξιοπιστία και την ποιότητα του ελεγκτικού έργου. Οι νέες τεχνολογίες επίσης, αναμένεται να κάνουν το ελεγκτικό επάγγελμα πιο ελκυστικό για τις νεότερες γενιές και να αναδείξουν τον κομβικό ρόλο του εξωτερικού ελεγκτή ως παρόχου διασφάλισης και εμπιστοσύνης στις αγορές και στους επενδυτές.

Είμαι ενθουσιασμένος που η KPMG είναι πρωτοπόρος στην εφαρμογή αυτών των νέων τεχνολογιών στην καθημερινότητα του ελεγκτικού έργου τις οποίες φυσικά υλοποιούμε άμεσα και στην Ελλάδα. Όλες οι νέες τεχνολογικές καινοτομίες στα εργαλεία ελέγχου εφαρμόζονται από τις ομάδες ελέγχου της KPMG στην Ελλάδα και αναμένεται να αναδείξουν τις ωφέλειες από τη χρήση τους άμεσα».

Διαχείριση κινδύνων – η διασφάλιση και οι εγγυήσεις από τους ελεγκτές τα ζητούμενα για τις εταιρείες

Οι επιχειρήσεις θα ήθελαν επίσης οι ελεγκτές να τους διασφαλίζουν ότι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης είναι κατάλληλη υπό τις περιστάσεις, ασφαλής και συμμορφώνεται με τις ισχύουσες ρυθμίσεις και κανονισμούς. Στο μέλλον, οι εταιρείες αναμένουν από τους ελεγκτές τους να παίξουν πιο σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στις διαδικασίες χρηματοοικονομικής πληροφόρησής τους, ενδεχομένως παρέχοντας διασφάλιση και εγγυήσεις σχετικά με τους ελέγχους του ΑΙ.

Σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων (64%) δηλώνουν ότι αναμένουν από τους ελεγκτές να αναλαμβάνουν μια πιο λεπτομερή επισκόπηση του περιβάλλοντος ελέγχου σε σχέση με τη δική τους χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην χρηματοοικονομική πληροφόρηση. Πάνω από τους μισούς (53%) προβλέπουν ότι οι ελεγκτές θα διενεργούν αξιολόγηση ωριμότητας της διακυβέρνησης του ΑΙ, ενώ το ένα τρίτο αναμένει ότι θα ζητάει εγγυήσεις τρίτων σχετικά με τη χρήση των τεχνολογιών AI. Ωστόσο, αυτός είναι ένας τομέας τον οποίο θα πρέπει να καλύψει η νομοθεσία, ώστε να προλάβει τους ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση και στον έλεγχο.

Προχωρώντας μπροστά – μαθαίνοντας από τους ηγέτες

Οι επιχειρήσεις είναι πλήρως ενημερωμένες για τους κινδύνους του AI, με την ασφάλεια των δεδομένων, το απόρρητο και τα ηθικά ζητήματα να βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας τους. Σε γενικές γραμμές, επί του παρόντος υπάρχουν περισσότερες ανησυχίες σχετικά με το genAI από το παραδοσιακό AI, όπως τα θέματα κυβερνοασφάλειας, πνευματικών δικαιωμάτων και πνευματικής ιδιοκτησίας, παράλληλα με άλλους τομείς όπως το απόρρητο και οι ψευδαισθήσεις του ΑΙ.

Η διαχείριση των κινδύνων και η υιοθέτηση μιας ηθικής προσέγγισης για την υλοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης είναι εξαιρετικά σημαντική – και είναι ο λόγος που η KPMG δημιούργησε την προσέγγιση Trusted AI, που διέπεται από αρχές όπως η διαφάνεια, η δικαιοσύνη και η υπευθυνότητα.

Για να ξεπεράσουν τα εμπόδια και να περιορίσουν τους κινδύνους, οι οργανισμοί μπορούν να μάθουν πολλά από τις εταιρείες που πρωτοπορούν και η έκθεση της KPMG εξετάζει τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους αυτές ελέγχουν την υλοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, όπως μέσω πλαισίων AI, δομών διακυβέρνησης και προγραμμάτων κατάρτισης.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, ο Sebastian Stöckle, Head of Innovation, Global Audit στην KPMG International αναφέρει: «Η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης γίνεται με γοργούς ρυθμούς αυτή τη στιγμή – οι επιχειρήσεις όμως πρέπει να κινηθούν προσεκτικά και σωστά. Ίσως να χρειαστούν βοήθεια προκειμένου να προχωρήσουν σε έναν ασφαλή και επιτυχημένο μετασχηματισμό στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση – μέσω της τεχνογνωσίας στη διαχείριση και ανάλυση δεδομένων, την βαθιά κατανόηση των ρυθμιστικών διαδικασιών και της ανεξαρτησίας και την πρόσβαση στους καλύτερους εταίρους της συμμαχίας για την προώθηση της καινοτομίας. Είμαστε το ίδιο ενθουσιασμένοι με τον υπόλοιπο κόσμο για τις τεράστιες δυνατότητες του AI και του genAI και είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε με την προώθηση της καινοτομίας που απαιτείται, παρέχοντας παράλληλα με την απαραίτητη διασφάλιση και τις εγγυήσεις για την ασφαλή υιοθέτησή της».