Ενεργειακός πόλεμο Ρωσίας – Δύσης: «Ώρα μηδέν» για την Ευρώπη λόγων επιλογών και πολιτική αδυναμίας…

Σε μια «απροσδόκητη» κίνηση, η ρωσική Gazprom αποφάσισε να μην επαναλειτουργήσει τον αγωγό Nord Stream 1 , επικαλούμενη τεχνικά προβλήματα. Κανονικά ο αγωγός επρόκειτο να επαναλειτουργήσει στις 03.00 (ώρα Ελλάδος) σήμερα , μετά την ολοκλήρωση των προγραμματισμένων τριήμερων εργασιών συντήρησης. Όνειρο θερινής νυχτός! Η Gazprom, ανακοίνωσε το κλείσιμο επ’ αόριστον του αγωγού αφού διαβεβαίωσε ότι εντόπισε διαρροές πετρελαίου στη μόνη ενεργή τουρμπίνα του και η επισκευή της «είναι δυνατή μόνο από εξειδικευμένη εταιρεία».

Η ανακοίνωση της Gazprom ήρθε λίγες ώρες αφότου η G-7 και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησαν να επιβάλουν πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποστήριξε την επέκταση του μέτρου στις εισαγωγές φυσικού αερίου.

Η ανακοίνωση προσθέτει νέα αβεβαιότητα στο μέλλον στον εφοδιασμό της Ευρώπης με αέριο και φυσικά εξόργισε τις Βρυξέλλες, οι οποίες κατηγόρησαν τη Μόσχα ότι καταφεύγει σε «ψεύτικα προσχήματα». Η ανακοίνωση της Gazprom είναι μια ακόμη επιβεβαίωση «της αναξιοπιστίας της ως προμηθευτή», ανέφερε στο Twitter ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Έρικ Μάμερ. «Πρόκειται για μια «απόδειξη του κυνισμού της Ρωσίας, αφού προτιμά να καίει φυσικό αέριο αντί να εκπληρώνει τα συμβόλαια».

 

Σε κάθε περίπτωση, ο ενεργειακός πόλεμος ανάμεσα  στη Ρωσία και την ΕΕ για τη σύγκρουση στην Ουκρανία, έφτασε σε κρίσιμο σημείο.

Το κλείσιμο μέχρι νεωτέρας του Nord Stream 1 επιδεινώνει τον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ. Μέχρι την πρόσφατη επιδείνωση των εντάσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο αγωγός Nord Stream 1 ο οποίος εκτείνεται από τη Ρωσία στη Γερμανία κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, ήταν ένας από τους κύριους δρόμους εισόδου φυσικού αερίου στην ΕΕ από τη Ρωσία. Ο αγωγός αυτός μετέφερε το 40% του συνόλου του φυσικού αερίου που εξήγαγε η Μόσχα στην ΕΕ, αν και από τον Ιούλιο δούλευε μόνο στο 20% της χωρητικότητάς της.  Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το ινστιτούτο Bruegel των Βρυξελλών, από τις 22 έως τις 28 Αυγούστου, η Μόσχα παρείχε συνολικά 856 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου στην ΕΕ – το ένα τρίτο του όγκου που αντλήθηκε την ίδια εβδομάδα του 2021 και πολύ μακριά από μέγιστη ιστορική ποσότητα των 3.811 εκατομμυρίων κυβικών σε μία εβδομάδα.

 

Μετά το κλείσιμό του Nord Stream1 , η παροχή αερίου  φτάνει στην ΕΕ μόνο μέσω δύο οδών: του αγωγού που διασχίζει την Ουκρανία (στέλνει 278 εκατομμύρια κυβικά μέτρα έναντι 736 πριν από ένα χρόνο) και εκείνου που διασχίζει την Τουρκία (316 εκατομμύρια. Ο αγωγός φυσικού αερίου Yamal, που διέρχεται από την Πολωνία, έχει κλείσει από τον Μάιο.

 

Η νέα εξέλιξη μπορεί να σημαίνει μόνο δύο πράγματα: είτε η Ρωσία φοβάται πραγματικά μια ενιαία αντίδραση από την ΕΕ που θα την αναγκάσει σε μια νέα ενεργειακή στρατηγική ανοίγματος προς την Ασία ή μπλοφάρει. Με στόχο να διαλύσει τις όποιες ελπίδες της ΕΕ για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των χωρών μελών πριν από τη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας των 27 , την  κορυφής της επόμενη Παρασκευή.

Όπως και να έχει, είναι μια επικίνδυνη κλιμάκωση .Και όχι μόνο στο επίπεδο του ενεργειακού εφοδιασμού, δεδομένων των ήδη μειωμένων ροών του ρωσικού αγωγού στο 20% της χωρητικότητας και των αγορών σε συνδυασμό με αστρονομικές τιμές στο αέριο. Αλλά πάνω από όλα η κρίση θα αυξηθεί σε πολιτικό επίπεδο.

 

Είναι  σαφές ότι η απόφαση του Κρεμλίνου φαίνεται να είναι μια άμεση απάντηση στην χθεσινή απόφαση της G7 να επιβάλει ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου. Μια  κίνηση που μόλις ανακοινώθηκε πυροδότησε την οργή του συνήθους «υπόπτου» Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σύμφωνα με τον οποίο μια τέτοια πρόκληση θα σήμαινε το τέλος των ρωσικών προμηθειών στις χώρες που την υιοθέτησαν. Τώρα όλη η προσοχή μετατοπίζεται σε δύο μέτωπα: Το πιο βραχυπρόθεσμο είναι αυτό που θα δούμε τη Δευτέρα το Χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, καθώς μια τέτοια κίνηση την «11η ώρα», θα μπορούσε να εκτοξεύσει τα ευρωπαϊκά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου , ώστε να ανακτήσουν την πτώση των τιμών τις τελευταίες δύο ημέρες.

Δεύτερον, την προσεχή Παρασκευή, οι Βρυξέλλες θα κληθούν στην πρώτη, πραγματική δοκιμασία της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ. Αναμένονται νέες διαιρέσεις και διαφωνίες καθώς  οι συνθήκες δεν φαίνεται να είναι οι καλύτερες για όσους στοιχηματίζουν τα πάντα σε μια κοινοτική συμφωνία για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Με την Ουγγαρία να έχει πρόσφατα υπογραφεί από αύξηση των προμηθειών με Gazprom και τη Γερμανία να παραδέχεται τώρα ότι δεν μπορεί χωρίς ρωσικό αέριο, φαίνεται ότι  η πιθανότητα συμβιβασμού είναι σχεδόν μηδενική.

Κάτι που επιβεβαιώνεται και από τη στάση που κράτησε τις τελευταίες ημέρες η Γαλλία σχετικά με το θέμα. Το Παρίσι φαίνεται να σιωπά από τότε που ο Εμανουέλ Μακρόν αψήφησε τις διαμαρτυρίες και προσγειώθηκε στο Αλγέρι για να πάρει φυσικό αέριο από την Αλγερία. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα το ίδιο είχε κάνει και ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι που να ανακοίνωσε  συμφωνία ρεκόρ με την Αλγερία για προμήθεια φυσικού αερίου στην Ιταλία. Ο καθένας για τον εαυτό του και ο Θεός για όλους, δηλαδή.

Ένα είναι σίγουρο: η Μόσχα ανέβασε τον πήχη στο μέγιστο, εισβάλλοντας στο «παιγνίδι». Μια σύγκρουση , που μόλις ξεκίνησε και δεν έχει κανόνες ή αναβολές. Κάποιος θα κερδίσει. Κάποιος άλλος θα χάσει.Και η Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί μάλλον στους χαμένους…