ΕΛΣΤΑΤ: Το 62,8% πραγματοποίησαν online αγορές το α΄τρίμηνο, με την πλειοψηφία σε είδη ένδυσης και υπόδησης

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοίνωσε στοιχεία για τον βαθμό χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) από τα νοικοκυριά και τα μέλη τους. Τα στοιχεία προέρχονται από τη δειγματοληπτική Έρευνα Χρήσης Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας από Νοικοκυριά και Άτομα, έτους 2024. 

Σύμφωνα με αυτά το 86,9% των νοικοκυριών έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία τους, ενώ αναφορικά με τους λόγους χρήσης του διαδικτύου, κυριότερες δραστηριότητες είναι η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες και η online ανάγνωση ειδήσεων σε ιστοσελίδες, εφημερίδες, περιοδικά (92,0% και 88,4%, αντίστοιχα) και περίπου 2 στους 3 (66,3%) έκαναν χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Επίσης, το 62,8% πραγματοποίησαν online αγορές το α΄τρίμηνο, με την πλειοψηφία σε είδη ένδυσης και υπόδησης

Συγκεκριμένα, στην Έρευνα Χρήσης Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας από Νοικοκυριά και Άτομα ερευνήθηκαν 3.585 ιδιωτικά νοικοκυριά και ισάριθμα μέλη αυτών, σε ολόκληρη την Ελλάδα, με προϋπόθεση την ύπαρξη ενός, τουλάχιστον, μέλους ηλικίας 16 – 74 ετών σε κάθε νοικοκυριό.

ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι το 86,9% των νοικοκυριών έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία τους. Σε σύγκριση με το 2014 καταγράφεται αύξηση 32,5% στην πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία. Στο Γράφημα 2 απεικονίζεται η πρόσβαση στο διαδίκτυο κατά μεγάλη γεωγραφική περιοχή (NUTS1). 

ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

• Ποσοστό 86,3% του πληθυσμού ηλικίας 16 – 74 ετών έκανε χρήση του διαδικτύου κατά το Α΄ τρίμηνο του 2024, καταγράφοντας αύξηση 1,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2023 και 23,1 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2014.

Στο Γράφημα 3 παρουσιάζονται τα ποσοστά που αφορούν στη χρήση του διαδικτύου κάθε έτους και για τον πληθυσμό 16 – 74 ετών, από το 2002 που ξεκίνησε η έρευνα, μέχρι σήμερα (Παράρτημα – Πίνακας 1). 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση του διαδικτύου πραγματοποιείται από το 95,6% όσων χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το Α΄ τρίμηνο του 2024. 

ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 

Αναφορικά με τους λόγους χρήσης του διαδικτύου, κυριότερες δραστηριότητες είναι η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες και η online ανάγνωση ειδήσεων σε ιστοσελίδες, εφημερίδες, περιοδικά (92,0% και 88,4%, αντίστοιχα). Τα ποσοστά αφορούν 9 στα 10 άτομα ηλικίας 16 – 74 ετών, που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το Α΄ τρίμηνο του 2024. Αναλυτικά οι δραστηριότητες αυτές παρουσιάζονται στο Παράρτημα – Πίνακας 2.

Οι δραστηριότητες που κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση, το τελευταίο έτος (σύγκριση Α΄ τριμήνου 2023 με Α΄ τρίμηνο 2024) είναι η αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την υγεία (+11,8%), η αποστολή γνώμης για θέματα κοινωνικά ή πολιτικά σε ιστοσελίδες ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. στο Facebook, Twitter, Instagram, YouTube) (+8,8%) και η συμμετοχή σε online διαβουλεύσεις ή ψηφοφορίες για κοινωνικά ή πολιτικά θέματα (π.χ. σχέδια νόμων, προσυπογραφή για προώθηση αιτήματος κ.ά.) (+6,5%)

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ο στόχος αυτής της ενότητας είναι να μετρήσει τη χρήση του διαδικτύου για μάθηση με στόχο την επιδίωξη εκπαίδευσης ή εύρεσης εργασίας αλλά και για ιδιωτικούς σκοπούς. Στις προηγούμενες έρευνες, η ερώτηση για διαδικτυακά μαθήματα ήταν μέρος της ενότητας σχετικά με τις δραστηριότητες του διαδικτύου για ιδιωτικούς σκοπούς. Στην τρέχουσα έρευνα η ηλεκτρονική εκπαίδευση εξετάζεται σαν ξεχωριστό τμήμα, καθώς απέκτησε ιδιαίτερη σημασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, με μία προσθήκη που αφορά στο λόγο επιλογής αυτού του τύπου της εκπαίδευσης. 

To 26,2% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών, περίπου 1 στους 4, που χρησιμοποίησε το διαδίκτυο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 πραγματοποίησε μέσω διαδικτύου κάποιες δραστηριότητες εκμάθησης (παρακολούθηση online σεμιναρίου ή μαθήματος, χρήση online εκπαιδευτικού υλικού (οπτικοακουστικό υλικό, software, ηλεκτρονικά εγχειρίδια, εφαρμογές) πέραν του υλικού που αφορά στην παρακολούθηση πλήρους online εκπαιδευτικού προγράμματος είτε επικοινωνία με τους διδάσκοντες ή άλλους εκπαιδευόμενους που παρακολουθούν το πρόγραμμα μέσω οπτικοακουστικών εργαλείων, όπως Webex, Zoom, MS Teams, Google Classroom, Google Meet, Πανελλήνιο Σχολικό δίκτυο – e-class, πλατφόρμα e-me, Ψηφιακή Ακαδημία πολιτών κ.ά.) για εκπαιδευτικούς, επαγγελματικούς ή προσωπικούς λόγους (18,3% το 2023).

Το 51,4% πραγματοποίησε μέσω διαδικτύου κάποιες δραστηριότητες εκμάθησης για εκπαιδευτικούς λόγους, το 46,3% για επαγγελματικούς σκοπούς ή για λόγους που σχετίζονται με την εργασία και το 34,7% για προσωπικούς λόγους (Παράρτημα – Πίνακας 3).

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 

Με τον όρο Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (e Government) χαρακτηρίζεται, γενικά, η εισαγωγή των Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), και κυρίως του διαδικτύου, στη δημόσια διοίκηση και, ειδικότερα, οι νέες διοικητικές πρακτικές, τις οποίες οι τεχνολογίες αυτές εισάγουν. 

Η επαφή και η αλληλεπίδραση των πολιτών με δημόσιες υπηρεσίες και αρχές περιλαμβάνει τη χρήση ιστοτόπων ή εφαρμογών για τη λήψη πληροφοριών, την άσκηση δικαιωμάτων ή την εκπλήρωση υποχρεώσεων σε διάφορους τομείς όπως οικογένεια, υγεία και πρόνοια, εκπαίδευση, περιουσία και φορολογία, εργασία και ασφάλιση, επιχειρηματική δραστηριότητα, στράτευση, γεωργία και κτηνοτροφία, κ.ά.

Με την έρευνα καταγράφηκαν οι ενέργειες που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικά οι πολίτες στο πλαίσιο συναλλαγής με δημόσιες υπηρεσίες και αρχές. Περιλαμβάνονται συναλλαγές με δημόσιες υπηρεσίες, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Οι βασικότεροι δείκτες που προέκυψαν παρατίθενται ακολούθως: 

• Στον συνολικό πληθυσμό της Χώρας ηλικίας 16 – 74 ετών, περίπου 2 στους 3 (66,3%) έκαναν χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2023 – Μαρτίου 2024, για προσωπικούς λόγους (67,0% κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2022-Μαρτίου 2023) -(Παράρτημα – Πίνακας 1). Διευκρινίζεται ότι, για τον υπολογισμό του εν λόγω ποσοστού μέχρι και το 2021, οι υπηρεσίες και οι ενέργειες που πραγματοποιούνταν στο πλαίσιο χρήσης των υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δεν καταγράφονταν αναλυτικά. Στο Γράφημα 4 παρουσιάζονται τα σχετικά ποσοστά για τα έτη 2014 – 2024.

• Περίπου 6 στους 10 (61,6%) έλαβαν στον προσωπικό τους λογαριασμό επίσημα έγγραφα (πληρωμή φόρου, αντίγραφο ποινικού μητρώου, ληξιαρχικές πράξεις και πιστοποιητικά δημοτολογίου, βεβαίωση εμβολιασμού, αποτέλεσμα rapid test, ειδοποίηση και υπενθύμιση για ραντεβού εμβολιασμού, παραπεμπτικό συνταγογράφησης, αποτέλεσμα πανελλαδικών εξετάσεων κ.ά.) μέσω ιστοσελίδας ή εφαρμογής δημόσιας υπηρεσίας ή αρχής. 

Ως προσωπικός λογαριασμός θεωρείται το προσωπικό email, το ψηφιακό γραμματοκιβώτιο στη θυρίδα πολίτη (my.gov.gr) ή/και στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (“myAADE”), το κινητό τηλέφωνο μέσω SMS που λαμβάνεται, αλλά και εφαρμογές στο κινητό, όπως το “myhealth” app. 

• Περίπου 5 στους 10 (46,0%) έκλεισαν ραντεβού με δημόσια υπηρεσία μέσω ιστοσελίδας ή εφαρμογής, για προσωπικούς λόγους (39,1% το 2023). Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρονται τα εξής: ραντεβού με ΚΕΠ, ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ), Εφορία (ΑΑΔΕ), με ιατρό του ΕΣΥ σε Μονάδα Πρωτοβάθμιας Μονάδας Υγείας – συμπεριλαμβανομένου του ραντεβού για εμβολιασμό κατά της Covid19.
• Το 16,8% του πληθυσμού ηλικίας 16 – 74 ετών, που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2023 – Μαρτίου 2024 υπέβαλαν, οι ίδιοι, online, τη φορολογική τους δήλωση (12,0% το 2023).  

Ακολουθεί ένας ακόμη βασικός δείκτης ο οποίος αφορά στο ποσοστό του πληθυσμού που υποβάλλει ηλεκτρονικά αιτήσεις μέσω ιστοσελίδων ή εφαρμογών δημόσιων υπηρεσιών και αρχών. Τα παραδείγματα που ακολουθούν έχουν επιλεγεί με τρόπο που να αντικατοπτρίζουν τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες υπηρεσίες, υπηρεσίες οι οποίες σε ένα «ώριμο» σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης είναι εφικτές διαδικτυακά και δεν χρειάζεται ο πολίτης να προσέρχεται στις εγκαταστάσεις των δημόσιων υπηρεσιών.

• 5 στους 10 (50,2%) ηλικίας 16 – 74 ετών, που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2023 – Μαρτίου 2024, υπέβαλαν ηλεκτρονικά αίτηση για επίσημο έγγραφο, πιστοποιητικό, επίδομα (συμπεριλαμβανομένων των market pass, power pass, fuel pass, κ.ά.) ή υπέβαλαν καταγγελία / παράπονο / ένσταση. 

Συγκεκριμένα, στον πληθυσμό 16 – 74 ετών, που χρησιμοποίησε το διαδίκτυο κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2023 – Μαρτίου 2024: 

o 42,7% των ερευνηθέντων υπέβαλαν ηλεκτρονικά αίτηση για να λάβουν επίσημο έγγραφο ή πιστοποιητικό (π.χ. γέννησης, γάμου, συμφώνου συμβίωσης, μόνιμης κατοικίας, διαζυγίου, ληξιαρχική πράξη θανάτου, απόσπασμα ποινικού μητρώου, ανανέωση διπλώματος οδήγησης, αντίγραφο άδειας κυκλοφορίας, δήλωση απώλειας ταυτότητας κ.ά.), 

o 29,1% υπέβαλαν ηλεκτρονικά αίτηση για επιδόματα (στέγασης, θέρμανσης, ανέργων, παιδιού, φοιτητικό στεγαστικό επίδομα, υπερηλίκων, γέννησης κ.ά.), απονομή σύνταξης κ.ά. και, 

o 2,2% υπέβαλαν ηλεκτρονικά άλλη αίτηση παραπόνου, ένσταση, καταγγελία, όπως για παράδειγμα στον Συνήγορο του πολίτη, στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, δήλωση κλοπής στην αστυνομία, καταγγελία για θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καταγγελία για υπόθεση σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, για παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών κ.ά. 

• Για τον υπόλοιπο πληθυσμό (49,8%) που δεν υπέβαλε ηλεκτρονικά αίτηση για επίσημο έγγραφο ή πιστοποιητικό, ή επίδομα, ή δεν υπέβαλε καταγγελία / παράπονο / ένσταση, το 66,3% δήλωσε ότι δεν το έκανε επειδή δεν χρειάστηκε να υποβάλει αίτηση, καταγγελία κ.λπ.

Οι κυριότεροι λόγοι που αναφέρθηκαν από όσους χρειάστηκε να υποβάλουν αίτηση, καταγγελία κ.λπ. αλλά δεν το έκαναν είναι διότι: 

o κάποιος άλλος (λογιστής, φίλος, συγγενής) υπέβαλε την αίτησή τους online (83,2%) ή 

o δεν είχαν τις απαραίτητες γνώσεις / δεξιότητες (37,3%)

• Το 80,1% των χρηστών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (8 στους 10) δήλωσαν ότι δεν αντιμετώπισαν κανένα θέμα με τη χρήση των εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Για τους υπόλοιπους 2 στους 10 που αντιμετώπισαν προβλήματα, τα σημαντικότερα είναι κάποιο τεχνικό πρόβλημα κατά τη χρήση της ιστοσελίδας/εφαρμογής -δεν άνοιγε η ιστοσελίδα/εφαρμογή, η ιστοσελίδα κατέρρευσε- (48,6%) και δυσκολία στη χρήση της ιστοσελίδας ή της εφαρμογής -δεν ήταν φιλικές στον χρήστη, δεν υπήρχαν σαφείς οδηγίες χρήσης κ.λπ.- (41,9%) (Γράφημα 5).

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

• Το 62,8% του πληθυσμού ηλικίας 16 – 74 ετών που έχουν οποτεδήποτε χρησιμοποιήσει, έστω και μία φορά, το διαδίκτυο, πραγματοποίησαν, κατά το Α΄ τρίμηνο του 2024, κάποια ηλεκτρονική αγορά ή παραγγελία αγαθών ή υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου, για προσωπική χρήση (Παράρτημα – Πίνακας 1). 
• Σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό ένα έτος πριν (55,3%), καταγράφεται αύξηση 7,5 ποσοστιαίων μονάδων, ενώ είναι υπερδιπλάσιο σε σύγκριση με το 2014 (29,5%) (Γράφημα 6).

Αναφορικά με τα άτομα που, κατά το Α΄ τρίμηνο του 2024, αγόρασαν ή παρήγγειλαν μέσω διαδικτύου φυσικά προϊόντα (δηλαδή, προϊόντα που δεν είναι σε ψηφιακή μορφή), για προσωπική χρήση, παρατηρείται ότι (Παράρτημα – Πίνακας 4): 

o 75,6% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών, αγόρασαν είδη ένδυσης (συμπεριλαμβανομένων αθλητικών ενδυμάτων), είδη υπόδησης και αξεσουάρ (τσάντες, κοσμήματα κ.ά.), o 63,9% των ατόμων αγόρασαν φαγητό που διανέμεται (delivery) από εστιατόρια, αλυσίδες ταχυφαγείων, catering κ.λπ., 

o 36,6% των ατόμων αγόρασαν φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής, όπως π.χ. βιταμίνες, 

o 36,2% των ατόμων αγόρασαν αθλητικά είδη, εξαιρουμένων των αθλητικών ενδυμάτων και υποδημάτων που συμπεριλαμβάνονται στα είδη ένδυσης και υπόδησης, 

o 28,2% των ατόμων αγόρασαν τρόφιμα ή ποτά από σούπερ-μάρκετ (φυσικά ή διαδικτυακά καταστήματα), 

o 27,6% των ατόμων αγόρασαν καλλυντικά, προϊόντα ομορφιάς ή υγείας και, o 23,4% των ατόμων αγόρασαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, tablets, κινητά τηλέφωνα και αξεσουάρ αυτών (εκτυπωτές, καλώδια, θήκες, ακουστικά κ.ά.). 

Όσον αφορά σε προϊόντα που αγοράζονται σε ψηφιακή μορφή:

o 46,5% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών αγόρασαν ταινίες, σειρές ή αθλητικά γεγονότα, ως υπηρεσία μετάδοσης (streaming) (από π.χ. EON TV/Nova, Cosmote TV, Netflix, Ant1+, ΗΒΟ, Amazon, Maxdome, Apple TV, Sky, Cinobo κ.ά.), 

o 23,4% των ατόμων αγόρασαν μουσική, ως υπηρεσία μετάδοσης (streaming) (π.χ. Spotify, Apple music, Google play music), 

o 10,7% των ατόμων αγόρασαν ηλεκτρονικά βιβλία (e-books ή ακουστικά βιβλία/audio books, ως ψηφιακά αρχεία) και online ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, εφημερίδες ή περιοδικά, 

o 10,1% των ατόμων αγόρασαν παιχνίδια, ως ψηφιακά αρχεία, για κινητό, tablet, ηλεκτρονικό υπολογιστή, κονσόλα παιχνιδιών (περιλαμβάνονται οι αναβαθμίσεις) και,

o 6,5% των ατόμων αγόρασαν λογισμικό για ηλεκτρονικό υπολογιστή ή άλλες συσκευές, συμπεριλαμβανομένων των αναβαθμίσεων.

Αναφορικά με τις υπηρεσίες που αγοράζονται περισσότερο:

o 49,3% των ατόμων ηλικίας 16 – 74, αγόρασαν συνδρομή στο διαδίκτυο ή σύνδεση κινητής τηλεφωνίας, 

o 43,9% των ατόμων αγόρασαν κατάλυμα από επιχειρήσεις, όπως ξενοδοχεία ή ταξιδιωτικά πρακτορεία, 

o 42,9% των ατόμων αγόρασαν εισιτήρια για πολιτιστικά / αθλητικά γεγονότα ή αναψυχή (κινηματογράφο, θέατρο, συναυλίες κ.ά.), 

o 40,8% των ατόμων αγόρασαν υπηρεσίες μεταφοράς / μετακίνησης από επιχειρήσεις μέσων μαζικής μεταφοράς, όπως ΚΤΕΛ, αστικές συγκοινωνίες, εταιρείες ταξί (συμπεριλαμβανομένης της UBER), αεροπορικές / ακτοπλοϊκές εταιρείες κ.λπ., 

o 24,6% των ατόμων αγόρασαν συνδρομές σε επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας (ηλεκτροδότησης, ύδρευσης, φυσικού αερίου κ.ά.) και, 

o 15,4% των ατόμων αγόρασαν ασφαλιστήριο συμβόλαιο ή ανανέωση υπάρχοντος, συμπεριλαμβανομένων ασφαλιστηρίων που προσφέρονται ως «πακέτο» μαζί με άλλες υπηρεσίες (π.χ. ταξιδιωτική ασφάλεια που προσφέρεται μαζί με αεροπορικό εισιτήριο).

Δείτε αναλυτικά την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ