Ελληνικός σιδηρόδρομος: Σε εξέλιξη(!) έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τη σύμβαση 717

Σε έρευνα προχωρά η εισαγγελία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EPPO) σχετικά με την σύμβαση για αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης των ελληνικών σιδηροδρομικών γραμμών, την λεγόμενη σύμβαση 717 του 2014. Η εξέλιξη αυτή γνωστοποιείται λίγες μόλις μέρες μετά από το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα που σημειώθηκε στα Τέμπη.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια έρευνα που εξετάζει αποκλειστικά πιθανές ζημιές στα οικονομικά συμφέροντα στην ΕΕ. Ωστόσο, δεν ανέφερε περισσότερες λεπτομέρειες για το στάδιο, στο οποίο βρίσκονται οι έρευνες, με σκοπό να μην διακινδυνεύσει η έκβασή τους.

Σημειώνεται ότι στις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ανήκει η διερεύνηση, η δίωξη και η εκδίκαση εγκλημάτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ. Σε αυτά συγκαταλέγονται οικονομικά και χρηματοοικονομικά εγκλήματα, όπως είναι η κατάχρηση κεφαλαίων, το ξέπλυμα χρήματος, η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ και η διαφθορά.

Στο «κάδρο» η σύμβαση 717

Η άσχημη κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου στην Ελλάδα έγινε αντικείμενο συζήτησης για πολλά διεθνή μέσα. Χαρακτηριστικά, η γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel έγραψε ότι «ο σιδηρόδρομος στην Ελλάδα είναι όπως πριν από 30 χρόνια». Σημειώνεται, παράλληλα, ότι η ιδιωτικοποίηση των τρένων κάθε άλλο παρά οδήγησε σε ουσιαστικές βελτιώσεις. Μια ιδιωτικοποίηση για την οποία πίεσε ασφυκτικά η τρόικα από το 2010. Το 2017, η ελληνική εταιρεία σιδηροδρόμων (Trainose) αγοράστηκε από την ιταλική δημόσια εταιρεία Ferrovie Dello Stato Italiane (FS) ως μέρος ενός τεράστιου προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων που αποφασίστηκε από τους πιστωτές της Ελλάδας κατά τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης.

Τον Σεπτέμβριο του 2014 είχε υπογραφεί  η σύμβαση 717 για την ανάταξη του συστήματος σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης.  Αφορούσε το  ευρωπαϊκό σύστημα ETCS  για την αυτοματοποιημένη λειτουργία του δικτύου. Από το 2015, τέθηκε από την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ζήτημα επαναδιαπραγμάτευσης των όρων της σύμβασης 717, με αποτέλεσμα η εφαρμογή να καθυστερήσει, καθώς δόθηκαν συνολικά επτά παρατάσεις.

Το  2021, ανακηρύχθηκε «Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων» από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που μέσω αυτής της πρωτοβουλίας θέλησε να προβάλει τα οφέλη του σιδηροδρόμου ως «ενός βιώσιμου, έξυπνου και ασφαλούς μέσου μεταφοράς το οποίο κινείται μάλιστα στο πλαίσιο της επίτευξης των στόχων του 2050 που αφορούν στην κλιματική αλλαγή και επισημαίνονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία».

Στο πλαίσιο αυτό η  ΕΡΓΟΣΕ απλώς, ενέκρινε νέα παράταση για 16 μήνες της σύμβασης 717, καθώς προέκυψαν επιπλέον εργασίες για την ολοκλήρωση του έργου, ύψους 13,3 εκ. ευρώ. Πηγές του υπουργείου Υποδομών ανέφεραν μάλιστα τότε ότι το καλοκαίρι του 2021 θα ξεκινούσε «μπαράζ κινήσεων και εξελίξεων αναφορικά με την επιτάχυνση των διαδικασιών για την προώθηση των σιδηροδρομικών projects».

Για το τι έγινε από τότε αξίζει μια ματιά στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το 2022. Σύμφωνα με το Ετήσιο Πρόγραμμα Ελέγχων του  Συνεδρίου, σε έργο αναβάθμισης σιδηροδρομικής γραμμής η μη εκπόνηση πριν από τη δημοπράτηση μελέτης πυροπροστασίας και μελέτης εφαρμογής κυκλοφοριακής εξασφάλισης ασφαλούς κυκλοφορίας συρμών προκάλεσε καθυστέρηση 5 μηνών.