Εκτός διζωνικού ωραρίου σημαντικές ενεργοβόρες δραστηριότητες του νοικοκυριού

Η νέα τροπολογία που τέθηκε σε εφαρμογή από την 1^η Φεβρουαρίου 2025 αλλάζει τα δεδομένα στη μειωμένη κοστολόγηση του ρεύματος, με τις ώρες τόσο της ημερήσιας ζώνης όσο και της νυχτερινής να διαφοροποιούνται σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με το ισχύον μέχρι πρότινος πλαίσιο, βγάζοντας εκτός σημαντικές ενεργοβόρες δραστηριότητες του μέσου ελληνικού νοικοκυριού.

Συγκεκριμένα, μέχρι προσφάτως οι προμηθευτές παροχής ηλεκτρικής ενέργειας παρείχαν μειωμένες τιμές χρέωσης κατά τις εξής ώρες: 02:00-08:00 και 15:00-17:00 ή 15:30-17:30 για τους πελάτες που είναι συνδεδεμένοι στο  τμηματικό ωράριο κατά την χειμερινή περίοδο. Υπάρχει, επιπλέον και η κατηγορία των παλιών πελατών (πριν το 1988) που έχουν συνεχές ωράριο όλο το χρόνο, δηλαδή μειωμένη κοστολόγηση ρεύματος τις ώρες 23:00 έως 07:00.

Η νέα υπουργική απόφαση όμως αλλάζει τα δεδομένα. Ειδικότερα, με τη νέα διάταξη το χειμερινό ωράριο (από 1η Νοεμβρίου έως 31η Μαρτίου) διαμορφώνεται ως εξής:

Μεσημβρινή ζώνη: 12 μ.μ. – 3 μ.μ.

Νυχτερινή ζώνη: 2 π.μ. – 5 π.μ.

Και το Θερινό ωράριο (από 1η Απριλίου έως 31η Οκτωβρίου)

Μεσημβρινή ζώνη: 11 π.μ. – 3 μ.μ.

Νυχτερινή ζώνη: 2 π.μ. – 4 π.μ.

Ένας καταναλωτής διακρίνει με μια πρώτη ματιά μείωση των ωρών μειωμένης τιμολόγησης του ρεύματος, ένα ψαλίδισμα, το οποίο ενδέχεται να επηρεάσει την καθημερινότητά του σχετικά με την οικιακή του κατανάλωσή. Χωρίς μάλιστα να γνωρίζει καν τις τιμές τιμολόγησης του ρεύματος για τον επόμενο μήνα εάν δεν έχει σταθερό τιμολόγιο, η αβεβαιότητα για την κατανάλωση και το ποσό κοστολόγησης αυξάνεται. Για να υπάρχει απτή εξοικονόμηση για τα νοικοκυριά με την εφαρμογή του νέου διζωνικού τιμολογίου,  τα νοικοκυριά θα πρέπει να προσαρμόσουν την κατανάλωσή τους στις ώρες χαμηλής χρέωσης.

Ποιες ενεργοβόρες δραστηριότητες δεν πιάνει το νέο διζωνικό σύστημα

Στην πράξη, όμως, η προσαρμογή της κατανάλωσης δεν είναι εύκολο ζήτημα. Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα, στα οποία ο καταναλωτής δεν μπορεί να κάνει και πολλά στο να μειώσει την κατανάλωσή του.

Για παράδειγμα ένα τυπικό νοικοκυριό κατά τη χειμερινή περίοδο καταναλώνει περίπου το 65% της ενέργειας μεταξύ 4 μ.μ. και 11 μ.μ., δηλαδή τις ώρες αιχμής, όπως έχουν άλλωστε οριστεί.

Για παράδειγμα, οι προαναφερθείσες μεσημβρινές ώρες μειωμένης τιμολόγησης (12 μ.μ. – 3 μ.μ. για τη  χειμερινή περίοδο και 11 π.μ. – 3 μ.μ. για την θερινή) είναι εντός ωραρίου εργασίας και η πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού εργάζεται εκείνη την χρονική περίοδο.

Θα επωφεληθούν μόνον σε περίπτωση που μπορούν να προγραμματίσουν τις συσκευές τους, π.χ.  το πλυντήριο, να λειτουργήσουν εκείνη την ώρα (αν υπάρχει, φυσικά, τέτοια επιλογή). Το πλυντήριο είναι μεν μια συσκευή η οποία προγραμματίζεται. Ο ηλιακός θερμοσίφωνας όμως δεν είναι μία συσκευή που μπορεί να προγραμματιστεί, αλλά είναι απαραίτητος για την θέρμανση του νερού. Όταν ο καταναλωτής επιστρέφει από τη δουλειά και αναλόγως την τεχνολογία του μπορεί να είναι μια από τις πιο ενεργοβόρες συσκευές μέσα στο σπίτι και ο καταναλωτής δεν έχει την δυνατότητα ούτε να προγραμματίσει ούτε πολλές φορές να τον ανάψει εντός ωραρίου. Παρόμοιο παράδειγμα είναι και τα ηλεκτρικά μέσα θέρμανσης, όπως ο θερμοπομπός ή η σόμπα (κάποιες συσκευές επιδέχονται προγραμματισμό, αλλά μόνο όσες είναι τελευταίας τεχνολογίας).

Το ωράριο μειωμένης κατανάλωσης του προηγούμενου πλαισίου ξεκινούσε στις 15.00 και ολοκληρωνόταν στις 17.00, όπου μεγάλο τμήμα του πληθυσμού επιστρέφει από τη δουλειά του έως τις 17.00 ή και τα σχολεία σε πολλές περιπτώσεις ολοκληρώνουν τα μαθήματά τους έως τις 16.00. Επομένως, μεγάλη μερίδα του πληθυσμού με το προηγούμενο ωράριο θα μπορούσε να επωφεληθεί. Τώρα όμως, η μεσημβρινή ζώνη είναι μεταξύ 12 μ.μ. – 3 μ.μ. τη χειμερινή περίοδο και 11 π.μ. – 3 μ.μ. τη θερινή, γεγονός που καθιστά το όφελος μη ορατό σε σημαντικό τμήμα των εργαζομένων καταναλωτών, για συσκευές που δεν επιδέχονται προγραμματισμό ή είναι απαράιτητες να λειτουργούν μόνο με την παρουσία του καταναλωτή (π.χ. θερμοσίφωνας, σόμπα κλπ).

Το ίδιο ισχύει και για το καλοκαίρι με το κλιματιστικό να αποτελεί  κύριο «πρόβλημα» για τα νοικοκυριά τόσο για τις μεσημεριανές ώρες όσο και για τις βραδινές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λειτουργία του κλιματιστικού κατά τη διάρκεια της νύχτα, όπου με το παλαιότερο σύστημα θα μπορούσε να ανάψει από τις 23.00 έως τις 8.00 το πρωί με 6 ή 8 ώρες μειωμένης τιμολόγησης ενώ τώρα, η κάλυψη αφορά μόνο 2 ώρες.

Καθολικότητα χωρίς διαφοροποιήσεις

Από την άλλη μεριά, η διάταξη δεν φαίνεται να περιλαμβάνει διαχωρισμούς σε γεωγραφικές περιοχές. Πρόκειται για μια ενιαία διάταξη που αφορά όλον τον ελλαδικό χώρο χωρίς να εντοπίζονται οι διαχωρισμοί όπως «το Δίκτυο της Ηπειρωτικής Χώρας και των διασυνδεδεμένων με αυτήν νησιών» ή «για πελάτες των μη διασυνδεδεμένων νησιών» που υπήρχαν στο προηγούμενο ισχύον πλαίσιο.

Αυτό προκαλεί απορία για το αν πρόκειται να αλλάξουν τα ωράρια σε περιοχές με σημαντικά χαμηλές θερμοκρασίες στα ορεινά της χώρας, σε επόμενη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) ή τροπολογία ή αφορά καθολικά τον ελλαδικό χώρο χωρίς διαφοροποιήσεις και χωρίς να ληφθούν υπόψιν οι υψηλές ενεργειακές ανάγκες άλλων περιοχών.

Μαριάνθη Πελεκανάκη