ΕΚΤ: Προχώρησε σε αύξηση επιτοκίων κατά 50 μ.β. – Μείωση ισολογισμού (APP) κατά 15 δισ. ευρώ μηνιαίως από τον Μάρτιο του 2023

Την τακτική των μικρότερων και περισσότερων αυξήσεων επιτοκίων ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αρχής γενομένης από σήμερα, 15 Δεκεμβρίου 2022, καθώς ανακοίνωσε αύξηση 50 μονάδων βάσης, ή 0,50%.

Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 2,50%, 2,75% και 2,00% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 21 Δεκεμβρίου 2022.

Το τελικό επιτόκιο, σύμφωνα με κύκλους της ΕΚΤ, αναμένεται να φτάσει στο εύρος του 3,25% -3,5%, όπου και θα παραμείνει εκεί για αρκετό χρονικό διάστημα, και σε κάθε περίπτωση εωσότου οι πληθωριστικές πιέσεις υποχωρήσουν και ο δείκτης τιμών καταναλωτή φτάσει στο μεσοπρόθεσμο στόχο της τράπεζας, που είναι στο 2%.

Επίσης, η ΕΚΤ αρχίζει τον Μάρτιο του 2023 την ποσοτική σύσφιξη, καθώς ανακοίνωσε μείωση του χαρτοφυλακίου APP κατά 15 δισ. ευρώ ανά μήνα κατά μέσο όρο μέχρι το τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2023.

Αίρεται η διευκολυντική κατεύθυνση της πολιτικής

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 50 μονάδες βάσης και, με βάση τη σημαντική αναθεώρηση προς τα πάνω των προοπτικών για τον πληθωρισμό, αναμένει ότι θα τα αυξήσει περαιτέρω.

Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι τα επιτόκια θα πρέπει ακόμη να αυξηθούν σημαντικά με σταθερό ρυθμό για να φθάσουν σε επίπεδα επαρκώς περιοριστικά ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη επιστροφή του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.

Η διατήρηση των επιτοκίων σε περιοριστικά επίπεδα θα μειώσει με την πάροδο του χρόνου τον πληθωρισμό μέσω της εξασθένησης της ζήτησης και θα προφυλάξει επίσης από τον κίνδυνο μιας επίμονης ανοδικής μετατόπισης των προσδοκιών για τον πληθωρισμό.

Οι μελλοντικές αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τα επιτόκια πολιτικής θα εξακολουθήσουν να εξαρτώνται από τα δεδομένα και να ακολουθούν προσέγγιση ανά συνεδρίαση.

Τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ αποτελούν το κύριο εργαλείο του Διοικητικού Συμβουλίου για τον καθορισμό της κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής.

Συζητήσεις επί το APP

Το Διοικητικό Συμβούλιο συζήτησε σήμερα επίσης τις αρχές για την ομαλοποίηση των διαθεσίμων τίτλων νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος.

Από τις αρχές Μαρτίου 2023 και μετά, το χαρτοφυλάκιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) θα μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν θα επανεπενδύει όλες τις πληρωμές κεφαλαίου από τίτλους που λήγουν.

Η μείωση θα ανέρχεται σε 15 δισεκ. ευρώ ανά μήνα κατά μέσο όρο μέχρι το τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2023 και ο μετέπειτα ρυθμός της θα καθοριστεί με την πάροδο του χρόνου.

Στη συνεδρίαση του Φεβρουαρίου το Διοικητικό Συμβούλιο θα ανακοινώσει τις λεπτομερείς παραμέτρους για τη μείωση των διαθεσίμων του APP.

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα επανεκτιμά τακτικά τον ρυθμό μείωσης του χαρτοφυλακίου APP προκειμένου να διασφαλίσει ότι παραμένει συνεπής με τη συνολική στρατηγική και τη στάση της νομισματικής πολιτικής, να διαφυλάξει τη λειτουργία της αγοράς και να διατηρήσει σταθερό έλεγχο των συνθηκών της βραχυπρόθεσμης αγοράς χρήματος.

Μέχρι το τέλος του 2023, το Διοικητικό Συμβούλιο θα επανεξετάσει επίσης το επιχειρησιακό του πλαίσιο για την καθοδήγηση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων, το οποίο θα παράσχει πληροφορίες σχετικά με το τελικό σημείο της διαδικασίας εξομάλυνσης του ισολογισμού.

Υπερβολικά υψηλός ο πληθωρισμός

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα επιτόκια και αναμένει ότι θα τα αυξήσει σημαντικά περαιτέρω, επειδή ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλός και θα παραμείνει, σύμφωνα με τις προβολές, σε επίπεδα πάνω από τον στόχο για παρατεταμένη χρονική περίοδο.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο πληθωρισμός ήταν 10,0% τον Νοέμβριο, ελαφρά χαμηλότερος από το 10,6% που καταγράφηκε τον Οκτώβριο. Η μείωση οφειλόταν κυρίως στον χαμηλότερο πληθωρισμό των τιμών της ενέργειας.

Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής και οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές σε ολόκληρη την οικονομία έχουν ενισχυθεί και θα επιμείνουν για κάποιο χρονικό διάστημα.

Εν μέσω εξαιρετικής αβεβαιότητας, οι εμπειρογνώμονες του Ευρωσυστήματος έχουν αναθεωρήσει σημαντικά προς τα πάνω τις προβολές τους για τον πληθωρισμό.

Θεωρούν τώρα ότι ο μέσος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε 8,4% το 2022 και στη συνέχεια θα υποχωρήσει σε 6,3% το 2023, καθώς ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σημαντικά στη διάρκεια του έτους.
Στη συνέχεια, ο πληθωρισμός αναμένεται, βάσει των προβολών, να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 3,4% το 2024 και 2,3% το 2025.

Ο πληθωρισμός χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής αναμένεται, βάσει των προβολών, να διαμορφωθεί σε 3,9% κατά μέσο όρο το 2022 και να αυξηθεί σε 4,2% το 2023 και στη συνέχεια να υποχωρήσει σε 2,8% το 2024 και 2,4% το 2025.

Ύφεση έξι μηνών

Η οικονομία της ζώνης του ευρώ μπορεί να συρρικνωθεί το τρέχον τρίμηνο και το επόμενο τρίμηνο, λόγω της ενεργειακής κρίσης, της υψηλής αβεβαιότητας, της εξασθένησης της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας και των αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με τις τελευταίες προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος, η ύφεση θα είναι σχετικά βραχύβια και ήπια.

Ωστόσο, η ανάπτυξη αναμένεται να είναι υποτονική το επόμενο έτος και έχει αναθεωρηθεί σημαντικά προς τα κάτω σε σύγκριση με τις προηγούμενες προβολές.

Πέραν του βραχυπρόθεσμου ορίζοντα, η ανάπτυξη αναμένεται, βάσει των προβολών, να ανακάμψει καθώς οι τρέχοντες αντίξοοι παράγοντες θα εξασθενούν.

Συνολικά, σύμφωνα με τις προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος, η οικονομία θα αναπτυχθεί πλέον με ρυθμό 3,4% το 2022, 0,5% το 2023, 1,9% το 2024 και 1,8% το 2025.

Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 50 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 2,50%, 2,75% και 2,00% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 21 Δεκεμβρίου 2022.

Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)

Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να συνεχίσει να επανεπενδύει πλήρως τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου 2023.

Στη συνέχεια, το χαρτοφυλάκιο του προγράμματος APP θα μειωθεί με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν θα επανεπενδύει όλα τα ποσά από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Η μείωση θα διαμορφωθεί σε 15 δισεκ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο μέχρι το τέλος του β΄ τριμήνου του 2023 και στη συνέχεια ο ρυθμός της θα καθορίζεται με την πάροδο του χρόνου.

Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα PEPP, το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024.

Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.

Πράξεις αναχρηματοδότησης

Καθώς οι τράπεζες θα αποπληρώνουν τα ποσά που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.

Ανοιχτές οι προσαρμογές

Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.

Το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument -–TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμιστούν ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώσει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για τη σταθερότητα των τιμών.