Έκλεισε η συμφωνία Ρωσίας – Ουκρανίας για τις εξαγωγές σιτηρών με «κουμπάρο» τον Ερντογάν

Η Ουκρανία και η Ρωσία υπέγραψαν σήμερα Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη δύο χωριστές συμφωνίες με την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη για την εξαγωγή σιτηρών και γεωργικών προϊόντων μέσω της Μαύρης Θάλασσας.

Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και ο Ουκρανός υπουργός Υποδομών Ολεξάντρ Κουμπράκοφ υπέγραψαν χωριστά τη συμφωνία, αποφεύγοντας επιμελώς να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να έχουν χειραψία στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης.

Η συμφωνία μεταξύ Κιέβου και Μόσχας προκείμενου ν’ ανοίξουν ξανά οι εξαγωγές των σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα θα βοηθήσει να κατευναστεί μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση, τόνισαν σε δηλώσεις του ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι οποίοι παρευρέθηκαν στην τελετή υπογραφής στο παλάτι Ντολμαμπαχτσέ στον Βόσπορο.

Η σημερινή συμφωνία επιτεύχθηκε μετά τη σύναψη γενικής προκαταρκτικής συμφωνίας μεταξύ των μερών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ κατά τη διάρκεια συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη στις 13 Ιουλίου. Προβλέπεται η δημιουργία συντονιστικού κέντρου για τη διεξαγωγή κοινών επιθεωρήσεων στην είσοδο και έξοδο των λιμανιών και για τη διασφάλιση της ασφάλειας τις διαδρομές.

«Σήμερα, υπάρχει ένας φάρος στη Μαύρη Θάλασσα. Ένας φάρος ελπίδας και δυνατότητας ανακούφισης σ’ έναν κόσμο που τον χρειάζεται περισσότερο από ποτέ», δήλωσε ο Γκουτέρες κατά την τελετή υπογραφής, καλώντας τη Ρωσία και την Ουκρανία να εφαρμόσουν πλήρως τη συμφωνία.

Επίσης, ο γ.γ. του ΟΗΕ ευχαρίστησε την Τουρκία για τη «διευκόλυνση και την επιμονή» της στην υπογραφή της συμφωνίας τονίζοντας: «Θα φέρει ανακούφιση στις αναπτυσσόμενες χώρες που είναι αντιμέτωπες με τη χρεοκοπία και στους πιο ευάλωτους ανθρώπους που είναι αντιμέτωποι με την πείνα».

Ο Ερντογάν δήλωσε ότι η συμφωνία, η οποία υπογράφηκε και από την Τουρκία, θα βοηθήσει στην πρόληψη του λιμού και στη μείωση του παγκόσμιου πληθωρισμού τροφίμων.

«Η σημερινή συμφωνία της Κωνσταντινούπολης είναι ένα κρίσιμο βήμα για να ξεπεραστεί η παγκόσμια επισιτιστική ανασφάλεια που έχει προκαλέσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία», έγραψε στο Twitter ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Ζοζέπ Μπορέλ. «Ζητούμε την ταχεία εφαρμογή της».

Ο κ. Μπορέλ τόνισε ότι «η απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει καταστροφικό παγκόσμιο αντίκτυπο. Η Ρωσία σκόπιμα καταστρέφει τις γεωργικές και μεταφορικές υποδομές και τον εξοπλισμό της Ουκρανίας, προκαλώντας ελλείψεις καυσίμων και δημιουργώντας προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων παγκοσμίως, μέσω του αποκλεισμού των λιμανιών της Ουκρανίας και της λεηλασίας των ουκρανικών σιτηρών. Στην πραγματικότητα, η Ρωσία έχει θέσει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Η παρούσα συμφωνία προσφέρει την ευκαιρία να αρχίσει η αντιστροφή αυτής της αρνητικής πορείας». 

Πώς θα εφαρμοστεί η συμφωνία

Η συμφωνία επετεύχθη μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων και εκτός από την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών, επιτρέπεται επίσης στη Ρωσία να εξάγει και λιπάσματα.  Τουλάχιστον 22 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών παραμένουν σε σιλό σε ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα λόγω του ρωσικού αποκλεισμού.

Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν να υπάρχει κοινός έλεγχος στα πλοία που αποπλέουν ή καταπλέουν στα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Συμφωνήθηκε επίσης ένας μηχανισμός που θα εγγυάται την ασφάλεια των διαδρομών παράδοσης, με κέντρο συντονισμού στην Κωνσταντινούπολη.

Εκπρόσωπος του ΟΗΕ δήλωσε ότι η συμφωνία δεν προβλέπει αποναρκοθέτηση περιοχών στα χωρικά ύδατα της Μαύρης Θάλασσα. «Αποφασίσαμε ότι θα ήταν πιο αποτελεσματικό να χρησιμοποιήσουμε ασφαλείς διαδρόμους, τους οποίους θα καθορίσει η ουκρανική πλευρά. Αυτά τα σκάφη θα συνοδεύονται από Ουκρανούς πιλότους», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ. «Δεν θα πραγματοποιηθεί πρόσθετη αποναρκοθέτηση στα χωρικά ύδατα της Ουκρανίας, καθώς μια τέτοια διαδικασία θα πάρει πάρα πολύ χρόνο – τρεις έως τέσσερις μήνες.

Η συμφωνία προβλέπει ότι οι δύο πλευρές δεν θα εξαπολύουν επιθέσεις και σε λιμενικές εγκαταστάσεις, που καθορίζονται στο κείμενο. « Οι δύο πλευρές αποδέχτηκαν ότι δεν θα επιτίθενται σε πλοία που μεταφέρουν  σιτηρά ή άλλα προϊόντα, αλλά και σε λιμενικές εγκαταστάσεις που σχετίζονται με την εφαρμογή της συμφωνίας», τόνισε ο εκπρόσωπος. 

Έναρξη εξαγωγών πριν τη νέα σοδειά

Η έναρξη εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία μετά την υπογραφή της συμφωνίας θα διαρκέσει αρκετές εβδομάδες, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ.

«Μιλάμε για λίγες εβδομάδες πριν ξεκινήσει η πλήρης εφαρμογή», τόνισε και εξήγησε ότι απαιτείται χρόνος για να ολοκληρώσουν οι δύο πλευρές το Κοινό Συντονιστικό Κέντρο, να σχηματίσουν ομάδες για τη διενέργεια επιθεωρήσεων και να προετοιμαστούν για την εξαγωγή σιτηρών στα λιμάνια της Ουκρανίας. «Είναι απαραίτητο να είμαστε  σε θέση να εφαρμοστεί η συμφωνία όταν ξεκινήσει η νέα συγκομιδή στην Ουκρανία και οι σιταποθήκες  θα πρέπει να εκκενωθούν για τη νέα σοδειά των σιτηρών», πρόσθεσε.

Υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΟΗΕ είπε ότι η διάρκεια της συμφωνίας για τα σιτηρά που υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη είναι 120 ημέρες με δυνατότητα παράτασης. Παράλληλα, επισήμανε την ανάγκη διατήρησης της συμφωνίας σε ισχύ μέχρι το τέλος της σύγκρουσης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η εξαγωγή σιτηρών μέσω ασφαλών διαδρόμων από τρία ουκρανικά λιμάνια  θα ανέρχεται σε περίπου 5 εκατομμύρια τόνους το μήνα. 

Εκπρόσωποι της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Ουκρανίας και του ΟΗΕ θα συμμετάσχουν στη διενέργεια ελέγχων στα πλοία που εξάγουν σιτηρά από την Ουκρανία, στο πλαίσιο των εργασιών του Κοινού Συντονιστικού Κέντρου. «Θα διενεργείται έλεγχος των πλοίων που πηγαίνουν σε αυτά τα λιμάνια, με την παρουσία εκπροσώπων τριών χωρών (Ρωσία, Τουρκία, Ουκρανία και του ΟΗΕ”, είπε ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ.

Η συμφωνία εξαγωγής σιτηρών με την Ουκρανία προβλέπει συνεχείς προσπάθειες για τη διευκόλυνση της εξαγωγής ρωσικών τροφίμων, λιπασμάτων και πρώτων υλών  δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ.