EE: Οι κρατικές ενισχύσεις για το 2023 στράφηκαν στους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον Πίνακα Αποτελεσμάτων Κρατικών Ενισχύσεων 2024, ο οποίος δίνει μια πλήρη εικόνα των κρατικών δαπανών το 2023 και αποκαλύπτει μια σαφή στροφή της ευρωπαϊκής πολιτικής από την αντιμετώπιση έκτακτων κρίσεων προς την εφαρμογή πιο βιώσιμων και στρατηγικών στόχων αυτών της προστασίας του περιβάλλοντος και της εξοικονόμησης ενέργειας.

Σημειώνεται ότι οι δαπάνες της Ελλάδας για κρατικές ενισχύσεις, στον πίνακα αυτόν, ανέρχονται για το 2023 στα 2.27 δισεκ. Ευρώ.

Με τις συνολικές δαπάνες να μειώνονται σε 186,78 δισ. ευρώ το 2023 από 243,27 δισ. ευρώ το 2022, τα κράτη μέλη διοχέτευσαν το 73 % των κονδυλίων σε στόχους πολιτικής της ΕΕ, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η εξοικονόμηση ενέργειας, η έρευνα, η ανάπτυξη και η καινοτομία, και η περιφερειακή ανάπτυξη. Το συνολικό ποσό των ενισχύσεων που δαπανήθηκαν για τους εν λόγω βασικούς στόχους αυξήθηκε στα 136,78 δισ. ευρώ από 119,98 δισ. ευρώ.

Οι πιο αξιοσημείωτες μειώσεις δαπανών προκλήθηκαν από τη σταδιακή κατάργηση της ενίσχυσης που αποσκοπούσε στον μετριασμό των επιπτώσεων που προκλήθηκαν από τις κρίσεις της πανδημίας του κορονοϊού και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι οι δαπάνες για κρατικές ενισχύσεις εισήλθαν σε φάση εξομάλυνσης το 2023, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ στο επίκεντρο των δαπανών περιήλθαν η προστασία του περιβάλλοντος και η εξοικονόμηση ενέργειας.

Τα σημαντικότερα ευρήματα

Ο πίνακας αποτελεσμάτων για τις κρατικές ενισχύσεις, ο οποίος καταρτίζεται με βάση τις εκθέσεις των κρατών μελών, δείχνει ειδικότερα τα εξής για το 2023:

• Τα κράτη μέλη ανέφεραν συνολικές δαπάνες για κρατικές ενισχύσεις ύψους περίπου 186,78 δισ. ευρώ. Το ποσό τούτο αντιστοιχεί στο 1,09 % του ΑΕΠ της ΕΕ για το 2023 και αντιπροσωπεύει μείωση κατά 23 % σε σύγκριση με το 2022, όταν οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν σε 243,27 δισ. ευρώ. Τα κράτη μέλη έχουν εστιάσει στη στήριξη των επιχειρήσεων για την επίτευξη βασικών μακροπρόθεσμων προτεραιοτήτων της ΕΕ, έχουν μειώσει δε σημαντικά τις ενισχύσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων, οι οποίες χορηγούνταν στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19. Τα κράτη μέλη της ΕΕ δαπάνησαν συνολικά 136,78 δισ. ευρώ σε κρατικές ενισχύσεις για βασικές προτεραιότητες της ΕΕ. Πρόκειται για αύξηση κατά 14 % σε σύγκριση με το 2022, όταν οι δαπάνες για τα μέτρα αυτά ανήλθαν σε 119,98 δισ. ευρώ.
• Η προστασία του περιβάλλοντος και η εξοικονόμηση ενέργειας είναι οι στόχοι πολιτικής στους οποίους τα κράτη μέλη δαπάνησαν μακράν τα μεγαλύτερα ποσά κατά το 2023  (55,32 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 30 % περίπου των συνολικών δαπανών για κρατικές ενισχύσεις). Η αντιμετώπιση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας ήταν ο δεύτερος στόχος πολιτικής, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 25 % των συνολικών δαπανών της ΕΕ για κρατικές ενισχύσεις.
• Οι δαπάνες για μέτρα που εγκρίθηκαν βάσει του προσωρινού πλαισίου κρίσης και μετάβασης (TCTF) για την αντιστάθμιση των αρνητικών επιπτώσεων του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας στην οικονομία και για την προώθηση της μετάβασης προς μια οικονομία μηδενικών καθαρών εκπομπών ανήλθαν σε 39,45 δισ. Ευρώ (21 % των δαπανών για κρατικές ενισχύσεις και 0,23 % του ΑΕΠ της ΕΕ)
• Η μείωση των δαπανών για κρατικές ενισχύσεις το 2023 οφειλόταν στη σταδιακή κατάργηση τωνμέτρων που θεσπίστηκαν για τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας τουκορονοϊού. Το 2023 το εν λόγω είδος δαπανών για ενισχύσεις μειώθηκε στο 0,06 % του ΑΕΠ της ΕΕ. Οι δαπάνες αποτελούσαν σχετικά μικρό μόνο μέρος του προϋπολογισμού των εγκριθέντων μέτρων για την αντιμετώπιση των κρίσεων: 34 % για τη στήριξη λόγω της νόσου COVID-19 και 19 % για όλα τα μέτρα του TCTF.

Οι δαπάνες της Ελλάδας

Οι συνολικές δαπάνες της χώρας μας σε κρατικές ενισχύσεις για το 2023 ανέρχονταν, σύμφωνα με τον πίνακα της ΕΕ στα 2.27 δισεκ. Ευρώ που αντιστοιχούσε στο 1.23% του εθνικού ΑΕΠ.

Συγκεκριμένα, η Ελλάδα για κρατικές ενισχύσεις που δεν αφορούσαν τις δύο προαναφερόμενες κρίσεις δαπάνησε 1.88 δισεκ. Ευρώ, ενώ για την κρίση του Covid μόνο δαπάνησε 44.25 εκ. Ευρώ, ενώ 44.28 δαπάνησε για το προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης (TCTF) για την αντιστάθμιση των αρνητικών επιπτώσεων του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.