ΕΕ: Αναθεωρεί τον κανονισμό για τις ξένες επενδύσεις ενώ η Ελλάδα δεν έχει ακόμα ψηφίσει τον προηγούμενο

Αναθεωρημένο πλαίσιο κανόνων υιοθέτησε η η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στην ΕΕ, την ώρα που η Ελλάδα έχει θέσει σε διαβούλευση μόλις στις αρχές του Απριλίου, έως και τα μέσα, το προηγούμενο πλαίσιο που θα έπρεπε να τεθεί σε ισχύ από το 2020.

Η Ελλάδα και συγκεκριμένα το υπουργείο Εξωτερικών (Γιώργος Γεραπετρίτης) το οποίο είναι αρμόδιο, έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο που αφορά τον Κανονισμό 2019/452 για τη θέσπιση πλαισίου ελέγχου άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ένωση για λόγους ασφάλειας ή δημόσιας τάξης, ενώ η Κομισιόν είχε προτείνει κιόλας την αναθεώρησή του τον Ιανουάριο του 2024 ώστε να συμπεριληφθούν περισσότεροι τομείς επενδύσεων σε σχέση με τον Κανονισμό που ψηφίστηκε το 2019 και τέθηκε σε ισχύ το 2020.

Υπενθυμίζεται ότι ένας κανονισμός έχει ενιαία και καθολική εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη και ισχύει από την ημερομηνία που ορίζει η δημοσίευση του στην εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα λοιπόν, όχι μόνο καθυστέρησε η Ελλάδα περάσει στο εθνικό της δίκαιο τον εν λόγω κανονισμό, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόλαβε κιόλας να τους αναθεωρήσει, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στους επίδοξους επενδυτές για τη χώρα μας, εφόσον η διαδικασία της αναθεώρησηςστην ΕΕ ολοκληρωθεί σύντομα.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η διαδικασία δεν είναι ολοκληρωμένη από πλευράς ΕΕ και ακολουθούν μια σειρά από βήματα ώστε να τεθεί σε ισχύ η τελική μορφή κειμένου του κανονισμού, δίνοντας έτσι μια μικρή παράταση σε κράτη μέλη όπως η Ελλάδα, που δεν έχουν ακόμα εφαρμόσει τον προηγούμενο κανονισμό. Συγκεκριμένα, μετά την έγκριση από την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, το Κοινοβούλιο στο σύνολό του θα ψηφίσει την πρόταση σε προσεχή σύνοδο ολομέλειας, και στη συνέχεια θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη για την τελική μορφή του νόμου.

Οι νέοι κανόνες της ΕΕ

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, που υιοθέτησε η κοινοβουλευτική επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου, περισσότεροι τομείς, όπως οι υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης, οι κρίσιμες πρώτες ύλες και οι υποδομές μεταφορών, θα υπόκεινται σε υποχρεωτικό έλεγχο από τα κράτη μέλη, προκειμένου να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι για την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη που σχετίζονται με τις ξένες επενδύσεις. Επιπλέον, οι διαδικασίες που εφαρμόζονται στους εθνικούς μηχανισμούς ελέγχου θα εναρμονιστούν και η Κομισιόν θα έχει την εξουσία να παρεμβαίνει με δική της πρωτοβουλία ή όταν υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με πιθανούς κινδύνους για την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη που απορρέουν από μια συγκεκριμένη ξένη επένδυση.

Εάν η αρχή διαλογής διαπιστώσει ότι το σχεδιαζόμενο σχέδιο ξένης επένδυσης ενδέχεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη, θα πρέπει είτε να εγκρίνει το σχέδιο με την επιφύλαξη μέτρων μετριασμού, είτε να το απαγορεύσει.

Η πρόταση εγκρίθηκε με 31 ψήφους υπέρ, 7 κατά και 3 αποχές στην επιτροπή.

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εξωτερικών

Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εξωτερικών περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για την εφαρμογή του προαναφερθέντος Κανονισμού της ΕΕ και είναι σε διαβούλευση από τις 2 Απριλίου έως τις 17 Απριλίου στις 9.00 το πρωί.

Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, συστήνεται διυπουργική επιτροπή ελέγχου των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) για λόγους ασφάλειας και δημόσιας τάξης (Δ.Ε.Ε.Α.Ξ.Ε.) κ στη χώρα, ενώ αρμόδιος για αποφάσεις ορίζεται και ο Υπουργός Εξωτερικών, και οι δύο μαζί συστήνουν το μηχανισμό ελέγχου των ΑΞΕ όπως ορίζει ο ευρωπαϊκός κανονισμός. Με τη νέα επιτροπή θα ελέγχονται από το ΥΠΕΞ όλες οι επενδύσεις οντοτήτων που ελέγχονται από επενδυτές τρίτων χωρών σε ευαίσθητους τομείς της ασφάλειας και της δημόσιας τάξης.

Αυτοί οι τομείς συγκεκριμενοποιούνται στο παράρτημα του νομοσχεδίου και χωρίζονται σε ΑΞΕ που αφορούν «ευαίσθητους» τομείς και σε ΑΞΕ που αφορούν «ιδιαίτερα ευαίσθητους» τομείς. Στη μεν πρώτη κατηγορία η άμεση ξένη επένδυση ελέγχεται όταν το ποσοστό συμμετοχής στην εταιρεία-στόχο ξεπερνάει τουλάχιστον το 25%, ενώ στη δεύτερη όταν το ποσοστό της εταιρίας ανέρχεται στο 10%.

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει υποδομές, περιουσιακά στοιχεία, αγαθά ή υπηρεσίες που είναι απαραίτητα για την παροχή βασικών υπηρεσιών στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών ή της ψηφιακής υποδομής, ενώ η δεύτερη είναι ευρύτερη και περιλαμβάνει τα εξής: α) Υποδομές, περιουσιακά στοιχεία, τεχνολογίες, αγαθά, ή υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των
υπηρεσιών έρευνας και ανάπτυξης, στους τομείς άμυνας και εθνικής ασφάλειας, κυβερνοασφάλειας, τεχνητής νοημοσύνης, β) λιμενικές υποδομές, γ) κρίσιμες υποθαλάσσιες υποδομές, δ) τουριστικές υποδομές σε παραμεθόριες περιοχές.