Economist: Το διπλό παιχνίδι της Τουρκίας στην Ουκρανία

Εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δυο σούπερ γιοτ που ανήκαν στον Ρόμαν Αμπράμοβιτς, τον Ρώσο ολιγάρχη στον οποίο επέβαλε κυρώσεις η Βρετανία ελλιμενίστηκαν στα τουρκικά λιμάνια, επισημαίνει ο Economist. Σκάφη που συνδέονται με άλλους ολιγάρχες, τον Αντρέι Μολτσάνοφ και τον Μαξίμ Σουμπάρεφ, και με τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ, πρώην πρόεδρο της Ρωσίας, έχουν επίσης εντοπιστεί. Στις 29 Μαρτίου ο ίδιος ο Αμπράμοβιτς εμφανίστηκε στην Τουρκία, μαζί με Ρώσους και Ουκρανούς διαπραγματευτές στις ειρηνευτικές συνομιλίες της Κωνσταντινούπολη.

Η Τουρκία παίζει περισσότερους από έναν ρόλο στον πόλεμο. Μέλος του ΝΑΤΟ, υποστηρίζει την Ουκρανία και συνεχίζει να της πουλά οπλισμένα drones, τα οποία έχουν καταστρέψει πολλά ρωσικά τανκς. Ωστόσο, η κριτική του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τις ρωσικές φρικαλεότητες είναι ήπια. Και, πιο ανησυχητικό, υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τουρκία μπορεί να καταστρατηγεί τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Στις 26 Μαρτίου, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, είπε ότι οι δραστηριότητες των Ρώσων ολιγαρχών είναι ευπρόσδεκτες στην Τουρκία, εφόσον «σέβονται το διεθνές δίκαιο». Ο Ερντογάν δήλωσε ότι «θα κρατήσει τις πόρτες ανοιχτές». Σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, πρότεινε Τουρκία και Ρωσία να διεξάγουν τις συναλλαγές τους χρησιμοποιώντας ρούβλια, κινεζικό γουάν ή χρυσό. Η Τουρκία, η οποία ήδη αντιμετώπισε αμερικανικές κυρώσεις για την αγορά ενός ρωσικού συστήματος αεράμυνας, έχει αρνηθεί να αποκλείσει νέες συμφωνίες όπλων με τη Ρωσία.

Οι περισσότεροι Τούρκοι συμπονούν την Ουκρανία. Όμως, η συνήθεια του κ. Ερντογάν να προκαλεί τη Δύση και να εξευμενίζει τη Ρωσία έχει κοστίσει γράφει ο Economist. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι το 73% των Τούρκων θέλουν η χώρα τους να παραμείνει ουδέτερη σε σχέση με την Ουκρανία. Μόνο το 34% λέει ότι η Ρωσία είναι υπεύθυνη για τον πόλεμο: το 48% κατηγορεί την Αμερική και το ΝΑΤΟ.

Ο κ. Ερντογάν φαίνεται αποφασισμένος να μην επιτρέψει σε τίποτα, συμπεριλαμβανομένων των εγκλημάτων πολέμου, να διαταράξει τη σχέση του με τον κ. Πούτιν. «Οι σχέσεις μας με την Τουρκία είναι άριστες», είπε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, στις 2 Απριλίου.

Η πρόθεση του κ. Ερντογάν να μεσολαβήσει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας τον έχει κερδίσει επαίνους. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος αποδοκίμασε άλλους ηγέτες να τηρούν ήπια στάση απέναντι στη Ρωσία είπε μόνο καλά λόγια για τον Τούρκο ηγέτη. Ο ρόλος των τουρκικών drones μπορεί να μετριάζει την ουκρανική κριτική, λέει η Yevgeniya Gaber του Κέντρου Σύγχρονων Τουρκικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Carleton.

Το ότι η Τουρκία αρνείται να συνταχθεί στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας δεν αποτελεί έκπληξη. Η χώρα παραδοσιακά αντιτίθεται στις κυρώσεις ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής. Αλλά η απογοήτευση με τον οπορτουνισμό του κ. Ερντογάν αυξάνεται στις δυτικές πρωτεύουσες.

Πολλοί πιστεύουν ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί τις άκαρπες ειρηνευτικές συνομιλίες ως δικαιολογία. «Κανείς εδώ δεν πιστεύει στην επιτυχία των διαπραγματεύσεων», λέει ένας ευρωπαίος αξιωματούχος. «Η Ρωσία είναι αποφασισμένη να καταστρέψει την Ουκρανία και έπρεπε να είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας να το αποτρέψει».