ΔΝΤ: Οι κυρώσεις των ΗΠΑ στη Ρωσία ροκανίζουν την κυριαρχία του δολαρίου

Οι άνευ προηγουμένου οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία απειλούν να μειώσουν σταδιακά την κυριαρχία του αμερικανικού δολαρίου και να οδηγήσουν σε ένα πιο κατακερματισμένο διεθνές νομισματικό σύστημα, προειδοποίησε η Γκιτά Γκοπίνατ (στη φωτογραφία), αναπληρώτρια διευθύντρια του ΔΝΤ. 

Τα σαρωτικά μέτρα που επιβλήθηκαν από τις δυτικές χώρες, είπε, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στη ρωσική κεντρική τράπεζα, θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν την εμφάνιση μικρών νομισματικών συμμαχιών που θα βασίζονται στο εμπόριο μεταξύ επιμέρους χωρών ή ομάδων χωρών.

«Το δολάριο θα παρέμενε το σημαντικότερο νόμισμα παγκοσμίως ακόμη και σ’ αυτό το τοπίο, όμως είναι πολύ πιθανός ένας κατακερματισμός σε μικρότερη κλίμακα», είπε η αξιωματούχος σε συνέντευξή της στους Financial Times. «Ηδη βλέπουμε ότι ορισμένες χώρες επαναδιαπραγματεύονται το νόμισμα με το οποίο δραστηριοποιούνται εμπορικά».

Η Ρωσία επιδιώκει εδώ και χρόνια να μειώσει την εξάρτησή της από το δολάριο, προσπάθεια που πήρε μεγάλη ώθηση μετά την επιβολή αμερικανικών κυρώσεων ως αντίποινα για την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.

Παρ’ όλα αυτά, το ένα πέμπτο των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας παρέμενε σε δολάρια λίγο πριν από την εισβολή, με ένα αξιοσημείωτο μέρος τους να διατηρείται στο εξωτερικό, σε Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιαπωνία. Αυτές οι χώρες έχουν πλέον συμμαχήσει για να απομονώσουν τη Μόσχα από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Η Gopinath πρόσθεσε ότι η ευρύτερη χρήση άλλων νομισμάτων στο παγκόσμιο εμπόριο θα επιφέρει περαιτέρω διαφοροποίηση στα συναλλαγματικά διαθέσιμα των εθνικών κεντρικών τραπεζών. «Οι χώρες συσσωρεύουν αποθέματα στα νομίσματα με τα οποία συναλλάσσονται με τον υπόλοιπο κόσμο και στα οποία δανείζονται από τον υπόλοιπο κόσμο, επομένως ενδέχεται να δούμε μια αργή πορεία και προς άλλα νομίσματα».

Η κυριαρχία του δολαρίου —που υποστηρίζεται από ισχυρούς και άκρως αξιόπιστους θεσμούς, από αγορές με υψηλή ρευστότητα και από το γεγονός ότι είναι ελεύθερα μετατρέψιμο— είναι απίθανο να αμφισβητηθεί μεσοπρόθεσμα, πρόσθεσε.

Το μερίδιο του δολαρίου στα διεθνή αποθέματα, συνέχισε η  Gopinath, μειώθηκε από 70% σε 60% τις δύο τελευταίες δεκαετίες, καθώς εμφανίστηκαν συναλλαγές και σε άλλα νομίσματα, κυρίως σε δολάριο Αυστραλίας.

Περίπου το ένα τέταρτο της πτώσης του μεριδίου του αμερικανικού δολαρίου μπορεί να οφείλεται στη μεγαλύτερη χρήση του κινεζικού γουάν, στο οποίο όμως, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ, διατηρείται λιγότερο από το 3% των παγκόσμιων αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών.

Το Πεκίνο βρισκόταν στη διαδικασία διεθνοποίησης του γουάν πριν από την τρέχουσα κρίση και υποστήριξε από πολύ νωρίς την υιοθέτηση ενός ψηφιακού νομίσματος στην κεντρική τράπεζα, ωστόσο είναι απίθανο το γουάν να αντικαταστήσει το δολάριο ως το κυρίαρχο αποθεματικό νόμισμα, εκτιμά η αν. διευθύντρια του ΔΝΤ.

«Αυτό θα απαιτούσε την πλήρη μετατρεψιμότητά του, την ύπαρξη ανοιχτών κεφαλαιαγορών και ιδρυμάτων που μπορούν να την υποστηρίξουν. Πρόκειται για αργή διαδικασία, που απαιτεί χρόνο. Η κυριαρχία του δολαρίου προς το παρόν θα παραμείνει», είπε.

Ο πόλεμος θα προωθήσει επίσης την υιοθέτηση της ψηφιακής χρηματοδότησης: κρυπτονομίσματα, stablecoins (κρυπτονομίσματα σταθερής αξίας) και τα ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών, πρόσθεσε. «Όλα αυτά θα τραβήξουν ακόμη περισσότερο την προσοχή μετά τα πρόσφατα γεγονότα, καθώς θα προκύψουν ζητήματα διεθνών κανονισμών», κατέληξε η Gopinath. «Υπάρχει ένα κενό που πρέπει να καλυφθεί».