ΔΝΤ: Η νομισματική πολιτική πρέπει να εστιάσει στην αυξανόμενη ανισότητα

Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να λάβουν υπόψη τις τεράστιες ανισότητες ου υπάρχουν μεταξύ φτωχών και πλουσίων, οι οποίες αυξήθηκαν μάλιστα τις τελευταίες δεκαετίες σε προηγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, αναφέρουν αναλυτές (Niels-Jakob Hansen, Alessandro Lin, Rui C. Mano) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) -στο blog του ΔΝΤ.
Όπως σημειώνεται, η πανδημία COVID-19 έχει επιδεινώσει και, ταυτόχρονα, αναδείξει τις διαφορές μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
Οι δημοσιονομικές πολιτικές και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις μετριάζουν την ανισότητα.
Αλλά τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η κεντρική τράπεζα;
«Στη νέα έρευνα του ΔΝΤ, διαπιστώνουμε ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες λαμβάνουν ιδιαιτέρως υπόψη την ανισότητα κατά την άσκηση της νομισματικής πολιτικής.
Παρόλο που η ανισότητα παραμένει εκτός των εντολών των κεντρικών τραπεζών, οι μεγάλοι κεντρικοί τραπεζίτες συζητούν όλο και περισσότερο για τα θέματα διανομής του πλούτου.
Ταυτόχρονα, οι πρόσφατες εξελίξεις στην οικονομική θεωρία ρίχνουν νέο φως στην αλληλεπίδραση της νομισματικής πολιτικής και της ανισότητας.
Είναι πλέον αποδεκτό στα πανεπιστήμια και τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες ότι ο πλούτος και η εισοδηματική ανισότητα επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι φτωχοί, οι οποίοι τείνουν να έχουν μεγαλύτερη ρευστότητα από τους πλούσιους, αυξάνουν την κατανάλωσή τους περισσότερο καθώς τα εισοδήματά τους αυξάνονται ως απάντηση σε μείωση των επιτοκίων.
Η ίδια μείωση των επιτοκίων τονώνει έτσι την συνολική κατανάλωση περισσότερο σε μια οικονομία με μεγαλύτερο ποσοστό των φτωχών.
Σχετικά, υπάρχουν στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η ίδια η νομισματική πολιτική μπορεί να επηρεάσει την ανισότητα. (…)
Μελετάμε τις συνέπειες για τη νομισματική πολιτική σε δύο ρυθμίσεις.
Στην πρώτη, η κεντρική τράπεζα επιλέγει την καλύτερη δυνατή πορεία των επιτοκίων με πλήρη ενημέρωση και φροντίδα εξίσου για όλα τα άτομα.
Αυτή η ρύθμιση ονομάζεται “βέλτιστη πολιτική”.
Στη δεύτερη ρύθμιση, η κεντρική τράπεζα ορίζει τη νομισματική πολιτική σύμφωνα με τον λεγόμενο κανόνα Taylor, ο οποίος καθορίζει ένα δεδομένο επιτόκιο με βάση το εάν ο πληθωρισμός και η παραγωγή αποκλίνουν από τα επιθυμητά επίπεδα.
Αυτή η δεύτερη ρύθμιση είναι χρήσιμη επειδή είναι πιο κοντά σε αυτό που κάνουν οι κεντρικές τράπεζες στην πράξη.
Στη μελέτη μας, η σχετική έννοια της ανισότητας είναι η διαφορά στην κατανάλωση μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
Στην πρώτη ρύθμιση, διαπιστώνουμε ότι μια κεντρική τράπεζα πρέπει να δώσει κάποιο βάρος στην παρατηρούμενη ανισότητα στην κατανάλωση.
Αυτό σημαίνει ότι η κεντρική τράπεζα θα χρησιμοποιήσει τη νομισματική πολιτική, δηλαδή τον καθορισμό των επιτοκίων για την τόνωση της ανάπτυξης και των μισθών, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ανισότητας στην κατανάλωση, ενώ ανέχεται τον πληθωρισμό να κινείται πάνω από τον στόχο της.
Ωστόσο, διαπιστώνουμε ότι αυτό το βάρος είναι γενικά μικρό και, ως εκ τούτου, η παραγωγή και ο πληθωρισμός δεν διαφέρουν από εκείνους που θα επικρατούσαν εάν η κεντρική τράπεζα αγνόησε την ανισότητα.
Είναι ενδιαφέρον ότι μια κεντρική τράπεζα που ακολουθεί τη βέλτιστη πολιτική ενδιαφέρεται προοδευτικά λιγότερο για τον πληθωρισμό και περισσότερο για την ανάπτυξη, όσο υψηλότερο είναι το αρχικό επίπεδο ανισότητας.
Αυτό συμβαίνει επειδή όταν η αρχική ανισότητα είναι υψηλή, η κεντρική τράπεζα θα προσπαθήσει σκληρότερα να προσαρμόσει τα επιτόκια για να σταθεροποιήσει τους μισθούς και να προστατεύσει την κατανάλωση των φτωχών.
Έτσι, η σταθεροποίηση των μισθών, και συνεπώς η ανισότητα, συμπίπτει με τη σταθεροποίηση της ανάπτυξης.
Στο δεύτερο περιβάλλον, διαπιστώνουμε ότι μια κεντρική τράπεζα πρέπει να ακολουθήσει έναν αυξημένο κανόνα Taylor με στόχο επίσης την ανισότητα στην κατανάλωση.
Αυτό σημαίνει ότι μετά από ένα θετικό σοκ παραγωγικότητας, τα επιτόκια πρέπει να οριστούν χαμηλότερα από το επίπεδο που υπονοείται από έναν τυπικό κανόνα Taylor που στοχεύει μόνο την παραγωγή και τον πληθωρισμό.
Μια πολιτική χαμηλότερων επιτοκίων οδηγεί σε υψηλότερους μισθούς που ωφελούν τους φτωχούς.
Πέρα από τη μείωση της ανισότητας, μια τέτοια πολιτική είναι επίσης ευεργετική γενικότερα, διότι βελτιώνει τα αποτελέσματα του πληθωρισμού και της ανάπτυξης, αποφεύγοντας την υπερβολική σύσφιξη του επιτοκίου ως απάντηση σε θετικό σοκ παραγωγικότητας.
Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η ευημερία θα μπορούσε να βελτιωθεί εάν οι κεντρικές τράπεζες λάβουν υπόψη την ανισότητα κατά την άσκηση της νομισματικής πολιτικής, ιδίως εάν ακολουθούν τυπικούς κανόνες επιτοκίων», αναφέρουν οι συντάκτες.