Οι κορυφαίοι «πράσινοι» ενεργειακοί αποδέκτες του Ταμείου Ανάκαμψης

Παραπάνω από τις μισές ιδιωτικές οντότητες που έχουν συμβασιοποιήσει κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας  (ΤΑΑ) αφορούν ενεργειακές επιχειρήσεις, καθιστώντας έτσι εμφανή την εστίαση στα ενεργειακά έργα και στην πράσινη μετάβαση. Οι πόροι, επίσης, φαίνεται να συγκεντρώνονται σε μεγάλους ενεργειακούς ομίλους μέσω των θυγατρικών τους που  αποτελούν την πλειονότητα των τελικών αποδεκτών των κονδυλίων.

Το Financial Report ανέτρεξε στους δημοσιευμένους καταλόγους των 100 μεγαλύτερων τελικών αποδεκτών του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας  (ΤΑΑ) της Ελλάδας του Ιουλίου και του Νοεμβρίου 2024 και διαπίστωσε, με τη βοήθεια της έρευνας του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών, ότι οι τέσσερις ενεργειακοί κολοσσοί ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΗ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποτελούν σωρευτικά τους τέσσερις μεγαλύτερους ενεργειακούς αποδέκτες του ιδιωτικού τομέα, που έλαβαν τις υψηλότερες χρηματοδοτήσεις για επιμέρους ενεργειακά έργα.

Ως  αποδέκτης της χρηματοδότησης βάσει των σχετικών οδηγιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θεωρείται η τελευταία οντότητα (νομικό ή φυσικό πρόσωπο) που λαμβάνει κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, σύμφωνα με την επίσημη σελίδα του εθνικού σχεδίου Ελλάδα 2.0.

Οι ενεργειακοί κολοσσοί

Εστιάζοντας στους ομίλους ιδιωτικών επιχειρήσεων, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο όμιλος ΔΕΗ, που είναι και ο Νο1 αποδέκτης σωρευτικά από τα κονδύλια που λαμβάνουν και οι θυγατρικές του. Τόσο στον πίνακα του Ιουλίου όσο και στον πίνακα του Νοεμβρίου διακρίνεται ότι η ΔΕΗ είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αθροιστικά ανάμεσα στις ιδιωτικές εταιρίες καθώς στην ουσία έχει στην κατοχή της μικρότερους πολλαπλούς αποδέκτες ανάλογα με την δραστηριότητα ή το έργο που εκτελούν.

Στην κατοχή της, συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται τα εξής: τα τέσσερα φωτοβολταϊκά πάρκα της ΔΕΗ στο Αμύνταιο, που αναφέρονται ως ξεχωριστές επιχειρηματικές οντότητες (με διαφορετικό ΑΦΜ) και βρίσκονται στην κατάταξη των επιχειρήσεων στις θέσεις 12, 25, 32 και 37, η ΔΕΗ ΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ με ποσό χρηματοδότησης 290  εκατ. ευρώ, καθιστώντας τον τρίτο μεγαλύτερο αποδέκτη σαν ξεχωριστή επιχειρηματική οντότητα καθώς και την εταιρεία Φοίβη Ενεργειακή με 184 εκατ. ευρώ που βρίσκεται στην 7η θέση των ιδιωτικών τελικών αποδεκτών.

Ακόμα θυγατρική της ΔΕΗ είναι και η SOLARLAB, η οποία καλύπτει καλύπτοντας μεγάλο μέρος του χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ ΑΠΕ. Βρίσκεται στην 23η θέση  έλαβε 49 εκατ. ευρώ σε δανειακά κεφάλαια για φωτοβολταϊκά σε περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας. Έτσι, το ποσό των δανείων που έχει λάβει συνολικά ο Όμιλος ΔΕΗ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) ανέρχεται σχεδόν στα 968 εκατ. ευρώ για το 2024 τοποθετώντας τον στην κορυφή των ενεργειακών ομίλων αποδεκτών του Ταμείου.

Στη δεύτερη θέση των μεγαλύτερων δικαιούχων είναι ο ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), ο οποίος  μεμονωμένα είναι και ο κορυφαίος αποδέκτης των αναπτυξιακών κονδυλίων με 385 εκατ. σύμφωνα με την καταγραφή Ιουλίου και 437 εκατ. σύμφωνα με την καταγραφή του Νοεμβρίου 2024.

Ανάμεσα στα έργα που έχει αναλάβει είναι η αύξηση ισχύος υποσταθμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας για να διευκολυνθεί η σύνδεση νέων ΑΠΕ, η αναβάθμιση δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας σε δασικές περιοχές για την αποτροπή πυρκαγιών, η υπογειοποίηση και αναβάθμιση δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας σε αστικές περιοχές για τη θωράκισή τους έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων.

Ο τρίτος μεγαλύτερος δικαιούχος είναι ο Όμιλος ΑΔΜΗΕ με τις θυγατρικές του. Και στους δύο πίνακες ο ΑΔΜΗΕ εμφανίζεται ως ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΑΔΜΗΕ) Α.Ε., όμως υπάρχει και η θυγατρική του, η THE GRID ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ. Από άποψη αριθμών, ο ΑΔΜΗΕ σαν επιχειρηματική οντότητα βρίσκεται στη δεύτερη θέση των ιδιωτικών φορέων με πόσο 303 εκατ. , ενώ η θυγατρική του έλαβε 61 εκατ. (17η θέση). Συνολικά ο Όμιλος ΑΔΜΗΕ είναι αποδέκτης  χρηματοδότησης ύψους 365 εκατ. ευρώ.

Ακολουθεί ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ο οποίος υποστηρίχθηκε με 379 εκατ. ποσό που κατά το μεγαλύτερο μέρος αφορά το έργο αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία. Όμως φορέας του έργου αυτού είναι η Τέρνα Ενεργειακή, πλέον πρώην θυγατρική του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα, καθώς εξαγοράστηκε από την αραβική Masdar.  Στον όμιλο παραμένει το έργο δημιουργίας οπτικών ινών Terna Fiber με χρηματοδότηση 129 εκατ. ευρώ.

Χρηματοδότηση 261 εκατ. ευρώ έλαβε και ο Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ). Σημειώνεται ότι μέτοχοι της εν λόγω οντότητας είναι η Senfluga Energy Infrastructure Holdings  με ποσοστό 66%, η οποία είναι σύμπραξη των εταιριών  α) SNAM S.P.A., β) ENAGAS INTERNACIONAL S.L.U,  γ) Η FLUXYS SA,  δ)Όμιλος Κοπελούζου (DAMCO ENERGY Α.Ε) και το Ελληνικό Δημόσιο με 33%.

Η Karatzis Renewables και οι μικρότεροι ενεργειακοί αποδέκτες

Η τελευταία εταιρία που εξετάζεται σε επίπεδο ομίλων γιατί εμφανίζεται στον πίνακα με τρία διαφορετικά ενεργειακά έργα ΑΠΕ είναι ο Όμιλος Καράτζη. Ο εν λόγω όμιλος εμφανίζεται στον πίνακα τρεις φορές με τρία διαφορετικά φωτοβολταϊκά πάρκα, τα οποία έλαβαν χρηματοδότηση  περίπου στα 100 εκατ. ευρώ αθροιστικά, χρηματοδότηση σαφώς πολύ μικρότερη από αυτή που έλαβαν οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι στον κλάδο- με προοπτικές όμως στον τομέα των ΑΠΕ. Έτσι, λοιπόν, ο όμιλος εμφανίζεται στις θέσεις 34, 35 και 38.

Στους ενεργειακούς αποδέκτες συγκαταλέγεται και η  Αιολική Βερμίου με ποσό 182 εκατ. και τον Ιούλιο και τον Νοέμβριο κατατάσσοντάς την στην 8η θέση των ιδιωτικών επιχειρήσεων συνολικά. Στη συνέχεια ο όμιλος Μυτιληναίος (έχει μετονομαστεί σε Metlen) με δύο εταιρείες, την Εγνατία Wind, την οποία έχει απορροφήσει και την Εγνατία Εκμετάλλευση και Διαχείριση Ακινήτων Α.Ε., οι οποίες κατασκευάζουν έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά) και έχουν λάβει χρηματοδότηση 168 εκατ. ευρώ.

Ακολουθεί η SUNLIGHT GROUP με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας που εμφανίζεται στον πίνακα τελικών αποδεκτών με δύο επιχειρηματικές οντότητες, την Sunlight Group SA και την Sunlight Technosystes SA, οι οποίες έχουν λάβει χρηματοδότηση 96 εκατ. ευρώ, 59 εκατ. ευρώ και 37 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Μόνες εταιρίες ενέργειας με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανακάμψης για ενεργειακά έργα φαίνεται να είναι η Sunrider Single Members SA στην 27η θέση με 40 εκατ. ευρώ χρηματοδότηση και η New Solar Developments Holding ΜΟΝ. SA με 35 εκατ. στην 33η θέση. Η μεν πρώτη είναι θυγατρική του Ομίλου Cero Generation με δραστηριότητα τα φωτοβολταϊκά και η χρηματοδότηση αφορούσε δάνεια για το επενδυτικό έργο  κατασκευής  και εκμετάλλευσης φωτοβολταϊκού πάρκου 100MW, στην Προσοτσάνη Δράμας.

Η δε δεύτερη είναι θυγατρική της ελληνοβρετανικών συμφερόντων National Energy  και η χρηματοδότηση αφορούσε δάνεια για φωτοβολταϊκό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, 2,1 MW εγκατεστημένης ισχύος στη Θήβα.

Άλλοι μεγάλοι αποδέκτες κονδυλίων

Στην πρώτη δεκάδα που καταγράφει η έρευνα του ENA λαμβάνοντας υπόψιν τις καταγραφές του Ιουλίου, τις οποίες το Financial Report διαπίστωσε ότι ισχύουν και για τον Νοέμβριο, εντοπίζονται και άλλες σημαντικές εταιρίες εκτός του ενεργειακού κλάδου.

Αρχικά, εμφανίζονται με εντυπωσιακά νούμερα δύο εταιρείες ενοικίασης-leasing. Αυτές είναι η  Olympic Α.Ε, γνωστή και ως AVIS  στην 4η θέση με 269 εκατ. ευρώ χρηματοδότηση συνολικά και η Autohellas με 150 εκατ. ευρώ στη 10η θέση.

Τη «χρυσή» δεκάδα του ΤΑΑ συμπληρώνουν η μεταλλευτική εταιρία Ελληνικός Χρυσός με 200 εκατ. ευρώ και η τεχνική εταιρία Ενιπέας με 170 εκατ. ευρώ, η οποία έχει εξαγοραστεί από την Lightsource BP.

Μαριάνθη Πελεκανάκη