Δαπάνες για το περιβάλλον: Τί συμβαίνει στην ΕΕ και στην Ελλάδα

Η κλιματική αλλαγή και οι φονικές πυρκαγιές που εκδηλώνονται σταθερά κάθε καλοκαίρι, ειδικά στις χώρες της Μεσογείου έφεραν συνεχιζόμενη στήριξη στις χώρες της ΕΕ στις δαπάνες για το περιβάλλον.

Ωστόσο, παρά το γεγονός η δημόσια περιβαλλοντική δαπάνη παραμένει διαχρονικά σταθερή στο σύνολο της ΕΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ (από το 1995 έως σήμερα κυμαινόταν μεταξύ του 0,7% και 0,9% του ΑΕΠ της ΕΕ) αξιοσημείωτες διαφορές σημειώνονται ανάμεσα στα κράτη μέλη. Σε απόλυτα μεγέθη οι χώρες με την υψηλότερη δαπάνη για προστασία του περιβάλλοντος το 2021 ήταν η Γαλλία (26 δις ευρώ), η Γερμανία (20,7 δις), και η Ιταλία (16,9 δις).

Η κατάταξη χωρών εντυπωσιάζει: Το 2021 η Κροατία βρισκόταν στην πρώτη θέση με 1,5% του ΑΕΠ. Ακολουθούσε η Ολλανδία (1,4% του ΑΕΠ), το Βέλγιο και η Μάλτα (1,3%). Στο τέλος της κατάταξης ήταν η Φινλανδία (0,2% του ΑΕΠ) και η Ιρλανδία (0,3%). Στη Δανία, την Αυστρία και την Κύπρο η συνολική δημόσια δαπάνη για περιβαλλοντική προστασία ήταν επίσης χαμηλή και ανέρχονταν στο 0,4% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα το 2021 βρισκόταν στην τέταρτη θέση της ΕΕ ως προς τη δημόσια δαπάνη για περιβαλλοντική προστασία (1,2% του ΑΕΠ), και στη 10η θέση της κατάταξης με βάση τα απόλυτα μεγέθη (2,1 δις). Όμως δυστυχώς, η υψηλή δημόσια δαπάνη δεν συνεπάγεται απαραιτήτως αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος.

Συγκεκριμένα, στη χώρα μας το 65% της συνολικής δαπάνης κατευθύνεται στη διαχείριση απορριμμάτων (έναντι μ.ό. ΕΕ 44%). Το σχετικό ποσό (1,4 δις) αντιστοιχούσε σε 0,8% του ΑΕΠ–υψηλότερο ποσοστό από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Παρόλα αυτά, η διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα συχνά παραβιάζει το περιβαλλοντικό δίκαιο της ΕΕ, με αποτέλεσμα υπέρογκα πρόστιμα.

Μόνο για την ύπαρξη παράνομων χωματερών, η χώρα μας έχει πληρώσει 66,5 εκατ. ευρώ από το 2015 έως σήμερα.

Γ. Στουρνάρας: Οι δράσεις για την κλιματική αλλαγή να φέρουν πιο αποτελεσματικές βιώσιμες μορφές ανάπτυξης

Παρέμβαση για το κλίμα έκανε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας. Σύμφωνα με τον Διοικητή της Τράπεζα της Ελλάδος «εκτός από τους κινδύνους που δημιουργεί η μεταβολή του κλίματος, οι δράσεις για την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μπορούν να αποτελέσουν και ευκαιρίες, εάν αντιμετωπιστούν ως επενδύσεις που θα φέρουν νέες, πιο αποτελεσματικές και περισσότερο βιώσιμες μορφές ανάπτυξης, προς μια πιο ανθεκτική και πράσινη οικονομία. H χρηματοδότηση αυτών των επενδύσεων αποτελεί ευκαιρία και για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την αποδοτικότερη αξιοποίηση των αποταμιεύσεων των Ευρωπαίων πολιτών».

Στην Τράπεζα της Ελλάδος, η ενασχόληση με τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και της βιωσιμότητας ξεκίνησε το 2009 με τη σύσταση της διεπιστημονικής Επιτροπής Μελέτης των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ), η οποία έκτοτε συμβάλλει συστηματικά στην έρευνα και στη χάραξη πολιτικής, ώστε να περιοριστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις και να διευκολυνθεί η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο κύριος Στουρνάρας.

Τα τελευταία 15 χρόνια η Τράπεζα της Ελλάδος έχει επιτύχει αρκετά ορόσημα, όπως η δημοσίευση σχετικών εκθέσεων και αναλύσεων, η συμμετοχή στο οκταετές έργο LIFE-IP AdaptInGr1 για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, η συμβολή σε διεθνή και ευρωπαϊκά fora για θέματα βιωσιμότητας, όπως το Δίκτυο Κεντρικών Τραπεζών και Εποπτικών Αρχών για ένα Πράσινο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα (NGFS),2 οι επενδύσεις σε πράσινα ομόλογα και η εφαρμογή αρχών βιώσιμων και υπεύθυνων επενδύσεων στα χαρτοφυλάκια που δεν σχετίζονται με τη νομισματική πολιτική, αλλά και δράσεις για την ενίσχυση του αλφαβητισμού για την οικονομία και το κλίμα.