Citi, Goldman, Capital Economics, Barclays για ιταλικές εκλογές: Το μεγάλο τεστ για μετοχές και ομόλογα θα έλθει μετά τον Οκτώβριο

Σχετική ηρεμία αναμένουν οι αναλυτές των διεθνών οίκων στις αγορές έπειτα από τα αποτελέσματα της κάλπης στην Ιταλία τα οποία και είχαν αποτιμηθεί, ωστόσο το μεγάλο τεστ για μετοχές και ομόλογα θα έλθει από τα μέσα Οκτωβρίου και μετά όταν θα έχει σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση και οι επενδυτές θα στρέψουν το ραντάρ τους στη στάση που θα κρατήσει απέναντι στην Ε.Ε. “Οι ανησυχίες για τα δημόσια οικονομικά της Ιταλίας θα μπορούσαν να φουντώσουν ανά πάσα στιγμή, δεδομένου του μεγέθους του δημόσιου χρέους της χώρας”, όπως επισημαίνουν. 

Η ευρέως αναμενόμενη νίκη του δεξιού συνασπισμού στις γενικές εκλογές της Ιταλίας δεν αποτελεί άμεσο κίνδυνο για τις αγορές ομολόγων, εκτιμά η Capital Economics. Ωστόσο, το γεγονός ότι η χώρα θα κυβερνάται από μια ομάδα ιστορικά ευρωσκεπτικιστών κομμάτων υπό μια αδοκίμαστη ηγεσία αυξάνει τον κίνδυνο απώλειας της εμπιστοσύνης στα δημόσια οικονομικά της Ιταλίας στο μέλλον.

Μόλις η νέα κυβέρνηση αναλάβει τα καθήκοντά της (πιθανότατα στα τέλη Οκτωβρίου/αρχές Νοεμβρίου), είναι πιθανό να τηρήσει, τουλάχιστον αρχικά, τους δημοσιονομικούς στόχους της ΕΕ και να αποφύγει μεγάλες συγκρούσεις με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για την οικονομική πολιτική. Συνεπώς, η Capital Economics δεν βλέπει μεγάλους άμεσους κινδύνους για τις ιταλικές χρηματοπιστωτικές αγορές από τις ίδιες τις εκλογές. 

“Ωστόσο, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις λόγοι να πιστεύουμε ότι η εμπιστοσύνη στο ιταλικό δημόσιο χρέος θα μπορούσε να επιδεινωθεί στο μέλλον”, επισημαίνει. 

Πρώτον, οποιαδήποτε καθυστέρηση στην ψήφιση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σε ορισμένες από τις οποίες αντιτάχθηκαν τα κόμματα του συνασπισμού, θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την πρόσβαση της Ιταλίας στα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και ίσως την επιλεξιμότητα της Ιταλίας για το νέο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ. 

Δεύτερον, η κυβέρνηση θα μπορούσε να χαλαρώσει σημαντικά τη δημοσιονομική πολιτική ή/και να υιοθετήσει πιο ευρωσκεπτικιστική ρητορική στη συνέχεια. 

Και τρίτον, ο συνασπισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί ασταθής: υπήρξαν ήδη μεγάλες διαφορές απόψεων μεταξύ των κομμάτων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και η ικανότητα της Μελόνι να διατηρήσει τον συνασπισμό δεν έχει δοκιμαστεί. 

Γενικότερα, όπως καταλήγει η Capital Economics,  από την ενεργειακή κρίση.

Από την πλευρά της η Barclays επισημαίνει επίσης ότι η  ιστορία δείχνει ότι μπορεί να χρειαστεί τουλάχιστον ένας μήνας για να σχηματιστεί κυβέρνηση, ακόμη και σε ένα γρήγορο σενάριο. Το Κοινοβούλιο θα σχηματιστεί στις 13 Οκτωβρίου, το οποίο θα σηματοδοτήσει την έναρξη της διαδικασίας σχηματισμού κυβέρνησης -π.χ. εκλογή των προέδρων της Γερουσίας και της Βουλής, διαβουλεύσεις- που μπορεί να διαρκέσουν περίπου 10 ημέρες, εάν όλα εξελιχθούν ομαλά.

Βραχυπρόθεσμα, η βρετανική τράπεζα πιστεύει ότι οι κίνδυνοι εντάσεων είναι μέτριοι, αλλά θα μπορούσαν να ενταθούν μεσοπρόθεσμα. Πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης θα είναι η ολοκλήρωση του προϋπολογισμού του 2023. Δεδομένου του περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου για την ολοκλήρωσή του, πιστεύει ότι η κεντροδεξιά κυβέρνηση μπορεί να χρειαστεί να βασιστεί στις δημοσιονομικές προβλέψεις που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση Ντράγκι μέχρι το τέλος του μήνα.

Μεσοπρόθεσμα, αναμένεται ότι μια κεντροδεξιά κυβέρνηση θα επιφέρει χαλαρότερη δημοσιονομική στάση και μεγαλύτερο κίνδυνο τριβών με την ΕΕ. Η Barclays υπολογίζει ότι ο δημοσιονομικός αντίκτυπος των μέτρων που περιλαμβάνονται στο μανιφέστο της κεντροδεξιάς διαμορφώνεται στα 30-70 δισ. ευρώ (1,5%-3,9% του ΑΕΠ) συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών αντισταθμίσεων. Ωστόσο, αυτά πιθανότατα θα εφαρμοστούν με την πάροδο του χρόνου. Η ολοκλήρωση ορισμένων πολιτικά αμφιλεγόμενων μεταρρυθμίσεων του NGEU (π.χ. μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, νόμος περί ανταγωνισμού) θα μπορούσε επίσης να κινδυνεύσει, καθώς αυτές οι μεταρρυθμίσεις αντιμετώπισαν ενεργό αντίθεση από τα Αδέλφια της Ιταλίας στο κοινοβούλιο.

“Καθώς η εκλογική αβεβαιότητα έχει απομακρυνθεί, αναμένουμε από τους συμμετέχοντες στην αγορά να επικεντρωθούν στην πολιτική, ιδίως στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της δημοσιονομικής πολιτικής”, σημειώνει η Goldman Sachs. 

Τα εκλογικά μανιφέστα του κεντροδεξιού συνασπισμού έθεσαν μια σειρά από φιλόδοξες δημοσιονομικές προτάσεις και η Goldman Sachs πιστεύει ότι θα ήταν δύσκολο να εφαρμοστούν όλα αυτά, δεδομένης της ήδη υφιστάμενης σημαντικής δημοσιονομικής στήριξης που σχετίζεται με την ενέργεια, το ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής και τις αρνητικές επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης στην ιταλική οικονομία.

Πριν από τον διορισμό νέου υπουργικού συμβουλίου, που είναι πιθανό να πραγματοποιηθεί όχι νωρίτερα από τα τέλη Οκτωβρίου, η πολιτική αβεβαιότητα θα είναι στο επίκεντρο των αγορών και θα συνεχιστεί μέχρι την παρουσίαση του προϋπολογισμού και το δημοσιονομικό έλλειμμα που θα στοχεύσει το νέο υπουργικό συμβούλιο το 2023. Όπως εκτιμά η Goldman Sachs, η εστίαση των συμμετεχόντων στην αγορά στην Ιταλία θα είναι ιδιαίτερα έντονη από τα μέσα Οκτωβρίου και μετά.

Η πρώτη βασική απόφαση της Μελόνι θα είναι ο διορισμός του υπουργού Οικονομικών, με μια φιλοευρωπαϊκή, δημοσιονομικά προσεκτική προσωπικότητα να φαίνεται μια πιθανή επιλογή προς το παρόν, σημειώνει η Citigroup. “Δεν αναμένουμε άμεση ώθηση για σημαντική δημοσιονομική χαλάρωση, αλλά βλέπουμε μεσοπρόθεσμα κινδύνους ότι η πολιτική ατζέντα της δεξιάς θα συγκρουστεί με τους στόχους της ΕΕ”, τονίζει η αμερικάνικη τράπεζα.

Η Citi επισημαίνει μερικά ζητήματα που θα μπορούσαν να φέρουν την Ιταλία σε τροχιά σύγκρουσης με την ΕΕ τα επόμενα τρίμηνα:

1) Εξωτερική στάση απέναντι στη Ρωσία – Οι πρόσφατοι δεσμοί της ιταλικής δεξιάς με τη Ρωσία θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν αντιευρωπαϊκό συναίσθημα σε περίπτωση επιδείνωσης της ενεργειακής κρίσης ή/και του πολέμου στην Ουκρανία, παρά τη μέχρι στιγμής σαφή δέσμευση των Αδελφών της Ιταλίας να υποστηρίξουν τις κυρώσεις της ΕΕ.

2) Μεγαλύτερος ρόλος για το κράτος και μια πιο παρεμβατική προσέγγιση στη βιομηχανική πολιτική που υποστηρίζεται από τα Αδέλφια της Ιταλίας θα έλθουν σε σύγκρουση με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

3) Δημοσιονομική πολιτική – Οι χαμηλότεροι φόροι και οι υψηλότερες συντάξεις/το χαμηλότερο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ήταν πάντα οι βασικές δυνάμεις των δεξιών κομμάτων, ιδιαίτερα της Lega. Η ΕΕ είναι πολύ απίθανο να συμφωνήσει σε ένα πιο γενναιόδωρο ιταλικό συνταξιοδοτικό σύστημα (οι συνταξιοδοτικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη και το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό μεταξύ των χαμηλότερων).

4) Ατζέντα μεταρρυθμίσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Το πρόγραμμα της δεξιάς απαιτεί αναθεώρηση, η οποία είναι τεχνικά εφικτή, αλλά οποιαδήποτε απόκλιση από την ατζέντα του Ντράγκι είναι δύσκολο να εγκριθεί από την ΕΕ. Η αντίθεση της Lega στις μικρο-μεταρρυθμίσεις του Σχεδίου Ανάκαμψης, όπως οι απελευθερώσεις της εγχώριας αγοράς, θα μπορούσε να είναι πιο έντονη όταν βρίσκεται στην εξουσία.

5) Το μεταναστευτικό παραμένει ένα πολύ ευαίσθητο θέμα μεταξύ των δεξιών ψηφοφόρων και θα μπορούσε να φέρει την Ιταλία σε αντίθεση με άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ, εάν επαναληφθούν οι εισροές μετανάστευσης.

Η  Citi επισημαίνει πως τα ιταλικά spreads έχουν συγκρατηθεί σχετικά κατά το πρόσφατο sell-off, αγνοώντας τον εκλογικό κίνδυνο. Ωστόσο, εκτιμά πως ο δεξιός συνασπισμός θα άνοιγε την πόρτα για συνταγματικές τροποποιήσεις χωρίς δημοψήφισμα και, έτσι, η αμερικανική τράπεζα συνεχίζει να προβλέπει εκτόξευση των 10ετών spreads στις 275 μ.β., από περίπου 220 μ.β. πριν από τις εκλογές.