Μπάιντεν – Σι: Πού συμφωνούμε, πού διαφωνούμε, ποιες οι «κόκκινες γραμμές»

Ολοκληρώθηκε η τρίωρη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν με τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος και μετέδωσε η κινεζική κρατική τηλεόραση. Ήταν η πρώτη φυσική συνάντηση με απευθείας συνομιλίες ανάμεσα στους ηγέτες των δύο μεγάλων δυνάμεων και πραγματοποιήθηκε ενόψει της συνόδου κορυφής των G20 στο Μπαλί της Ινδονησίας, με στόχο να βγουν από το ψυγείο οι σχέσεις των δύο χωρών, που βρίσκονται στο χειρότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών.

Οι δύο ηγέτες χαμογέλασαν και έδωσαν θερμή χειραψία μπροστά από τις εθνικές σημαίες τους, μια μέρα πριν από τη σύνοδο κορυφής και εν μέσω ενός διεθνούς περιβάλλοντος γεμάτου ένταση λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Πίσω από τα χαμόγελα

Πίσω από τα χαμόγελα, στην τρίωρη συνάντηση θίχτηκαν μια σειρά από δύσκολα ζητήματα, όπως η διατύπωση αμερικανικών αντιρρήσεων για τις «ολοένα πιο επιθετικές ενέργειες της Κίνας προς την Ταϊβάν», τις «οικονομικές πρακτικές της εκτός αγοράς», αλλά και τις πρακτικές του Πεκίνου σε «Σιντζιάνγκ, Θιβέτ και Χονγκ Κονγκ, και ευρύτερα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα».

«Ως ηγέτες των δύο χωρών μας, μοιραζόμαστε την ευθύνη να δείξουμε ότι Κίνα και Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να διαχειριστούν τις διαφορές, να αποτρέψουν τη μετατροπή του ανταγωνισμού σε σύγκρουση και να βρουν τρόπους να συνεργαστούν σε επείγοντα παγκόσμια ζητήματα που απαιτούν αμοιβαία συνεργασία», είπε ο Μπάιντεν στους δημοσιογράφους.

Η πολιτική της μίας Κίνας δεν άλλαξε, ωστόσο δεν χρειάζεται να εισέλθουμε σε νέο ψυχρό πόλεμο. Δεν νομίζω ότι η Κίνα σχεδιάζει να επιτεθεί στην Ταϊβάν. Ο Σι μίλησε καθαρά και ξάστερα, δείχνοντας ότι θα φανεί συμβιβαστικός σε σειρά καίριων ζητημάτων, εκτίμησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ο Μπάιντεν είπε στον Κινέζο ομόλογό του ότι οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν τις δυνάμεις ασφαλείας τους στην Ασία και θα προστατεύσουν τους συμμάχους τους στην περιοχή, εάν το Πεκίνο δεν είναι σε θέση να χαλιναγωγήσει τα προγράμματα ανάπτυξης όπλων της Βόρειας Κορέας.

Ο Μπάιντεν δεσμεύτηκε να διατηρήσει ανοιχτές τις γραμμές επικοινωνίας σε προσωπικό και κυβερνητικό επίπεδο. «Καταλαβαίνουμε πια ο ένας τον άλλο», είπε.

Σι: Η πρώτη κόκκινη γραμμή μας…

Απαντώντας, ο Σι τόνισε ότι η σχέση των δύο χωρών δεν ανταποκρίνεται στις παγκόσμιες προσδοκίες.

«Πρέπει να χαράξουμε τη σωστή πορεία προς τα εμπρός και να ανυψώσουμε τις διμερείς σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ», δήλωσε.

«Ο κόσμος αναμένει ότι η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διαχειριστούν σωστά αυτή τη σχέση», είπε, προσθέτοντας ότι ανυπομονεί να συνεργαστεί με τον Μπάιντεν για να επαναφέρουν αυτή τη σχέση στον σωστό δρόμο.

Το ζήτημα της Ταϊβάν βρίσκεται στον πυρήνα των κινεζικών συμφερόντων και αποτελεί την πρώτη κόκκινη γραμμή μας, τόνισε ο Κινέζος ηγέτης. Η επίλυσή του είναι εσωτερική κινεζική υπόθεση, πρόσθεσε. Όποιος επιθυμεί να διαχωρίσει την Ταϊβάν από την Κίνα παραβιάζει τα θεμελιώδη συμφέροντα του κινεζικού έθνους.

Ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ θα εναρμονίσουν τα λόγια με τις πράξεις τους και θα αποδεχτούν την πολιτική της μίας Κίνας, διευκρίνισε.

Η Κίνα ανησυχεί για την τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία. Προσβλέπουμε στη συνέχιση ειρηνευτικών συνομιλιών ανάμεσα στις δύο πλευρές, δήλωσε ο Σι Τζινπίνγκ. 

Οι επιτυχίες τόσο της Κίνας όσο και των ΗΠΑ είναι ευκαιρίες για όλους μας, όχι προκλήσεις, τόνισε επίσης. Η έκρηξη ενός εμπορικού ή τεχνολογικού πολέμου, η ανόρθωση φραγμών και εμποδίων και η διατάραξη εφοδιαστικών αλυσίδων στρέφεται ενάντια στις αρχές του διεθνούς εμπορίου.

Διγλωσσία και αθόρυβη διπλωματία

Το περιβόητο αφήγημα περί δημοκρατίας ενάντια στον αυταρχισμό δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου, δήλωσε ευθαρσώς ο Κινέζος ηγέτης. Η αμερικανική πλευρά πρέπει να μεταφράσει τις δεσμεύσεις της σε συγκεκριμένες ενέργειες, αντί να λέει άλλα και να κάνει άλλα.

Καμία πλευρά δεν πρέπει να προσπαθεί να αλλάξει την άλλη. Η Κίνα έχει μακρά και επιτυχή παράδοση στην αυτοβελτίωσή της. Οι προσπάθειες να περιοριστεί απλώς θα δυναμώσουν τη θέληση και την αυτοπεποίθηση του κινεζικού λαού, επισήμανε ο Σι. 

Ο ανταγωνισμός μεταξύ μας πρέπει να στοχεύει στη βελτίωση και των δύο, να μαθαίνει ο ένας από τον άλλον, και όχι να μας τραβάει σ’ ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Αμοιβαίο συμφέρον είναι να προωθήσουμε την παγκόσμια ανάκαμψη, να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή και να επιλύσουμε τα περιφερειακά ζητήματα σε πνεύμα συνεργασίας, συμπλήρωσε.

Δήλωσε αντίθετος στην πολιτική εργαλειοποίηση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων και των συναλλαγών των δύο χωρών στην επιστήμη και την τεχνολογία.

Οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας έχουν διαταραχθεί τα τελευταία χρόνια από τις αυξανόμενες εντάσεις για ζητήματα που αφορούν το Χονγκ Κονγκ, την Ταϊβάν, τις εμπορικές πρακτικές και τους περιορισμούς των ΗΠΑ στην κινεζική τεχνολογία.

Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι τους τελευταίους δύο μήνες υπήρξαν αθόρυβες προσπάθειες τόσο από το Πεκίνο όσο και από την Ουάσιγκτον για την αποκατάσταση των δεσμών.

Οι Μπάιντεν και ο Σι, που είχαν πέντε τηλεφωνικές επικοινωνίες ή βιντεοκλήσεις από τότε που ο Μπάιντεν έγινε πρόεδρος τον Ιανουάριο του 2021, συναντήθηκαν για τελευταία φορά αυτοπροσώπως κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα, όταν ο Μπάιντεν ήταν αντιπρόεδρος.

Ο οικοδεσπότης της συνόδου κορυφής της G20 πρόεδρος της Ινδονησίας Τζόκο Ουιντόντο δήλωσε ότι ελπίζει πως η συνάντηση θα μπορούσε να «φέρει συγκεκριμένες συνεργασίες που θα βοηθήσουν στην οικονομική ανάκαμψη του πλανήτη».

Ωστόσο, ένα από τα κύρια θέματα στη σύνοδο θα είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπου οι θέσεις των δύο χωρών απέχουν, ενώ ο Μπάιντεν δεν θα υποχωρήσει στην υπεράσπιση του Κιέβου, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι την περασμένη εβδομάδα.

Ο Σι και ο Πούτιν έρχονται όλο και κοντά τα τελευταία χρόνια, καθώς μοιράζονται την κοινή δυσπιστία τους προς τη Δύση, ενώ επιβεβαίωσαν τη συνεργασία τους λίγες μέρες πριν εισβάλει η Ρωσία στην Ουκρανία. Ωστόσο, η Κίνα φρόντισε να μην παράσχει άμεση υλική υποστήριξη στη Μόσχα, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει δυτικές κυρώσεις εναντίον της.