Ασφαλιστικές: Απειλή οι αποζημιώσεις – μαμούθ λόγω πολέμου στην Ουκρανία και στο βάθος… αξιώσεις στα δικαστήρια

Καθηλωμένα αεροσκάφη, πλοία που έχουν δεχθεί πλήγμα, βομβαρδισμένα κτίρια και μη ανακτήσιμα χρέη που δημιουργήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχουν αφήσει τον παγκόσμιο ασφαλιστικό κλάδο να προετοιμάζεται για εκτίναξη των αποζημιώσεων και παρατεταμένες νομικές διαμάχες.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να κοστίσει στις ασφαλιστικές δισεκατομμύρια δολάρια σε αποζημιώσεις, με τον κλάδο της αεροπορικής ασφάλισης μόνο να αντιμετωπίζει δυνητικά τις μεγαλύτερες απώλειες στην ιστορία του λόγω των εκατοντάδων αεροσκαφών που βρίσκονται καθηλωμένα στη Ρωσία.

Καθώς οι σκληρότερες κυρώσεις της Δύσης αποκλείουν τους τομείς της αεροπορίας και του διαστήματος της Ρωσίας από τις ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές αγορές, η προσδοκία είναι ότι οι κίνδυνοι θα αυξηθούν.

«Το ντόμινο από αυτή την τρομερή κατάσταση θα γίνει ευρύτερα αισθητό», ανέφερε η Caroline Wagstaff, διευθύνουσα σύμβουλος του London Market Group, μιας επαγγελματικής οργάνωσης του κλάδου διεθνών ασφαλίσεων του Λονδίνου. «Θα υπάρξουν απαιτήσεις για αποζημιώσεις –που πιθανότατα θα είναι σημαντικές σε όλη την αγορά- και η αγορά εργάζεται για να κατανοήσει το εύρος και την κλίμακά τους».

Οι ασφαλιστικές εταιρείες προσπάθησαν να περιορίσουν την έκθεσή τους στη σύρραξη, αρνούμενες τυχόν νέα συμβόλαια που θα μπορούσαν να τους ανοίξουν περαιτέρω ζημίες στη Ρωσία, ξαναγράφοντας πολιτικές για να αποκλείσουν τη χώρα από μελλοντικές αξιώσεις ή απαιτώντας εντυπωσιακά πρόσθετα ασφάλιστρα για να καλύψουν πλοία που περνούν από επικίνδυνα ύδατα.

Αλλά για τα ασφαλισμένα πλοία, αεροπλάνα, κτίρια και εμπορεύματα που βρέθηκαν στη μέση των μαχών, η ζημιά μπορεί να έχει ήδη γίνει.

Η παγκόσμια αγορά εξειδικευμένων ασφαλίσεων, με τους Lloyd’s του Λονδίνου στο επίκεντρό της, αναμένεται να δεχθεί πλήγμα. Οι μετοχές των ασφαλιστικών της Lloyd’s, όπως οι Lancashire και Beazley – που ειδικεύονται σε εκτεθειμένους τομείς όπως ο πόλεμος και ο πολιτικός κίνδυνος – έχουν καταγράψει απότομη πτώση τις τελευταίες εβδομάδες. Και οι δύο όμιλοι αρνήθηκαν να σχολιάσουν αυτό το άρθρο.

Μεγάλοι αντασφαλιστικοί όμιλοι, που πωλούν κάλυψη σε ασφαλιστές που επιδιώκουν να προστατευτούν, έχουν αναφέρει μικρότερες πτώσεις, με τα στελέχη να αρνούνται να αναφέρουν συγκεκριμένα νούμερα αναφορικά με την αναμενόμενη έκθεσή τους.

Η Lloyd’s of London αναμένει μια σημαντική αλλά διαχειρίσιμη συνολική ζημιά, σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει το θέμα, που εκτίμησε ότι ο τελικός λογαριασμός, μετά την εξόφληση της αντασφάλισης, θα μπορούσε να φτάσει κάπου στα 1-4 δισ. δολάρια.

«Είναι πραγματικά δύσκολο να προσδιορίσουμε το ανώτερο άκρο αυτού του εύρους επειδή υπάρχουν τόσα πολλά διαφορετικά πράγματα που πρέπει να γίνουν», είπε άλλο ανώτατο στέλεχος στην αγορά της Lloyd’s.

Η Lloyd’s, η οποία δέχτηκε καθαρό «χτύπημα» άνω των 4 δισ. δολαρίων το 2020 από απαιτήσεις που σχετίζονται με την Covid, αρνήθηκε να σχολιάσει τη συνολική έκθεσή της, αλλά είπε ότι η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 1% των ασφαλίστρων της.

Η Τράπεζα της Αγγλίας παρέμεινε αισιόδοξη σχετικά με τον αντίκτυπο των κυρώσεων στον κλάδο, αλλά η πραγματικότητα, λένε στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς, είναι ότι είναι δύσκολο να αποκτήσει κανείς την αίσθηση των καθηλωμένων και κατεστραμμένων περιουσιακών στοιχείων σε μια εμπόλεμη ζώνη.

Η δυσκολία τόσο των επιτόπιων αξιολογήσεων, όσο και της χρήσης τεχνολογίας όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη δημιουργούσε μια «ανεπάρκεια πληροφοριών» για τον κλάδο, δήλωσε ο Forbes McKenzie, διευθύνων σύμβουλος της McKenzie Intelligence Services με έδρα το Λονδίνο.

Οι εικόνες ακινητοποιημένων αεροπλάνων και πλοίων που χτυπήθηκαν σε διασταυρούμενα πυρά σημαίνουν ότι τα φώτα της δημοσιότητας έχουν στραφεί σε ασφαλιστικές εταιρείες θαλάσσιων και αεροπορικών μεταφορών, ιδιαίτερα σε πολιτικές γνωστές ως καλύψεις «κινδύνου πολέμου» ή «ανάληψης κινδύνου» που προστατεύουν τους ιδιοκτήτες από ζημιές ή κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων σε μια σύρραξη.

Οι ναυτιλιακές ασφαλιστικές εταιρείες κινήθηκαν γρήγορα για να περιορίσουν την οικονομική ζημιά, με την Κοινή Επιτροπή Πολέμου, έναν διεθνή οργανισμό, να χαρακτηρίζει όλο και περισσότερα ύδατα γύρω από τη Ρωσία και την Ουκρανία υψηλότερου κινδύνου, πράγμα που σημαίνει ότι ο ιδιοκτήτης πρέπει να επικοινωνήσει με τον ασφαλιστή του εάν θέλει να εισέλθει. Ωστόσο, αναμένονται ακόμη αξιώσεις, καθώς υπάρχουν μερικά πλοία που έχουν ήδη υποστεί ζημιές.

Η σύρραξη απειλεί να δημιουργήσει τη «μεγαλύτερη αεροπορική απώλεια στην ιστορία» εάν δεν ανακτηθούν τα καθηλωμένα αεροπλάνα, δήλωσε ο Garrett Hanrahan, παγκόσμιος επικεφαλής του τμήματος αεροπλοΐας της Marsh, του μεγαλύτερου ασφαλιστικού μεσίτη στον κόσμο.

Οι εκτιμήσεις του κλάδου είναι ότι τα σχεδόν 600 αεροπλάνα δυτικής κατασκευής στη Ρωσία θα μπορούσαν να έχουν αξία 13 δισ. δολαρίων. Αλλά τα ασφαλιστήρια συμβόλαια έχουν συγκεντρωτικά όρια για το πόσο μπορεί να πληρωθεί. Η Marsh εκτίμησε ότι ένα χειρότερο σενάριο όπου τα αεροπλάνα δεν θα μπορούσαν να ανακτηθούν θα άφηνε την παγκόσμια ασφαλιστική αγορά με ζημιά περίπου 5 δισ. δολαρίων, μεγαλύτερη από αυτή που υπέστη μετά την 11η Σεπτεμβρίου.

Μια τέτοια εκτεταμένη απώλεια θα ήταν ένα «γεγονός το οποίο αλλάζει τα πάντα», πρόσθεσε ο Hanrahan. Υπερβαίνουν μέχρι στιγμής τα προσφερόμενα έσοδα από αυτό το είδος ασφάλισης και έτσι ορισμένοι ασφαλιστές μπορεί να επιλέξουν να αποσύρουν εντελώς από τον κλάδο.

Πολλοί αναμένουν μια νομική διαμάχη για το εάν τα συμβόλαια θα πρέπει να πληρωθούν, με αναφορές ότι οι ασφαλιστές έσπευσαν να ακυρώσουν κάποιες βραχυπρόθεσμες καλύψεις.

Την περασμένη εβδομάδα, η εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης αεροσκαφών BOC Aviation δήλωσε ότι οι διεθνείς ασφαλιστικές εταιρείες «ακυρώνουν προοδευτικά ορισμένα στοιχεία» των σχετικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων.

Στο επίκεντρο της διαφωνίας θα βρεθεί το πότε δόθηκαν ειδοποιήσεις ακύρωσης από τους ασφαλιστές και εάν, για παράδειγμα, ήρθαν μετά την επιβολή κυρώσεων, αλλά πριν από την απαλλοτρίωση του αεροπλάνου. «Πιστεύουμε ότι ένας ανάδοχος δεν μπορεί να εκδώσει ειδοποίηση για να μειώσει ή να αποκλείσει την κάλυψη ενός αντικειμένου ασφάλισης… ενώ βρίσκεται εν μέσω ενός ασφαλισμένου κινδύνου», είπε ο Hanrahan.

Εμπειρογνώμονες στον τομέα των ασφαλίσεων λένε κατ’ ιδίαν ότι οι ασφαλιστές μπορεί επίσης να αναφέρουν κυρώσεις ως λόγο που δεν μπορούν να τηρήσουν απαιτήσεις. «Θα καταλήξει στα δικαστήρια», δήλωσε ο Michael Weiss, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων αεροσκαφών ABL Aviation.

Η Hiscox, μια ακόμα από τις μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες της αγοράς του Λονδίνου, αναμένει ότι η έκθεσή της σε πιθανές αξιώσεις από ζημιές σε περιουσιακά στοιχεία στην Ουκρανία, όπως κτίρια, θα μπορούσε να ανέλθει σε δεκάδες εκατομμύρια στερλίνες. Ωστόσο, η εταιρεία είναι σε μεγάλο βαθμό αντασφαλισμένη και είπε ότι οποιαδήποτε ζημία στα κέρδη θα ήταν «πολύ διαχειρίσιμη».

«Αυτά τα ασφαλιστήρια συμβόλαια έχουν σχεδιαστεί για να ανταποκρίνονται σε τέτοιου είδους γεγονότα. Γι’ αυτό τα συντάσσουμε», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Aki Hussain. Εν τω μεταξύ, η Axa, είπε σε αναλυτές ότι έχει έκθεση πολιτικού κινδύνου ύψους 130 εκατ. ευρώ στην Ουκρανία και 180 εκατ. ευρώ στη Ρωσία — αν και το ήμισυ είναι αντασφαλισμένο.

Επίσης, υπό την ομπρέλα του πολιτικού κινδύνου εμπίπτει ευρύτερα και η ασφάλιση πιστώσεων, η οποία προστατεύει από τη μη πληρωμή από οφειλέτες, όπως ένας Ρώσος αγοραστής ξένων αγαθών ή ο αποδέκτης τραπεζικής χρηματοδότησης. Οι ευρύτερες οικονομικές κυρώσεις έχουν θέσει εν αμφιβόλω πολλές πληρωμές.

Ένας τραπεζίτης του κλάδου των εμπορευμάτων είπε ότι παρ’ όλο που δεν ανησυχούσε για το δανεισμό οποιασδήποτε τράπεζας ή τα ανοίγματα χρηματοδότησης του εμπορίου – επειδή είχαν ασφαλιστεί – προέβλεψε «κολοσσιαίες απαιτήσεις» στον ορίζοντα για τους ασφαλιστές «πολιτικού κινδύνου». Ο τομέας αυτός ήδη κλονίζεται από αξιώσεις και αποτυχίες ορισμένων εμπόρων βασικών εμπορευμάτων που σχετίζονται με την Covid, όπως η Hin Leong Trading, η οποία κατέρρευσε πέρυσι χρωστώντας 4 δισ. δολάρια στους πιστωτές.

Την ώρα που υπολογίζουν τις απώλειές τους, ο φόβος των ασφαλιστών και των μεσιτών είναι ότι οι κυρώσεις θα μπορούσαν να επεκταθούν σε τομείς της ενέργειας και της ναυτιλίας που βρίσκονται στον πυρήνα της αγοράς του Λονδίνου. Στην Lloyd’s, η ναυτιλία, οι αερομεταφορές, οι μεταφορές και η ενέργεια αποτελούσαν το 12% των εργασιών το 2020. Υπήρξαν ευρέως διαδεδομένες προβλέψεις ότι οι αξιώσεις στον κυβερνοχώρο θα μπορούσαν επίσης να αυξηθούν, αλλά οι μεσίτες κυβερνοασφαλίσεων δεν ανέφεραν αξιοσημείωτη άνοδο στις επιθέσεις εναντίον εταιρειών.

Κατ’ ιδίαν, πολλοί ασφαλιστικοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι τα μεγάλα νούμερα αποζημιώσεων που ακούγονται ενδέχεται να μην υλοποιηθούν μόλις τελειώσει η σύρραξη. Πολλά θα εξαρτηθούν από το «τι είδους συνεννόηση θα καταλήξει η Ρωσία με τον υπόλοιπο κόσμο», είπε σε αναλυτές την περασμένη εβδομάδα, το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της αντασφαλιστικής Hannover Re, Sven Althoff.

Αν όμως οι μάχες και οι αξιώσεις για αποζημιώσεις εκτροχιαστούν, τότε οι συμμετέχοντες στην αγορά λένε πως ίσως χρειαστεί κρατική υποστήριξη.

Ο Hanrahan της Marsh ενεργούσε ως ασφαλιστικός μεσίτης για την American Airlines κατά τη διάρκεια της τραγωδίας της 11ης Σεπτεμβρίου όταν η αμερικανική κυβέρνηση ενέκρινε ένα «μαξιλάρι» για τον κλάδο και είπε πως μπορεί να υπάρξει ανάγκη και πάλι για κρατική παρέμβαση.

Όπως ανέφερε, αν αυξηθούν οι απώλειες, θα «πρέπει να εξετάσουμε την δυνατότητα μιας λύσης ΣΔΙΤ δεδομένου ότι η ζημιά θα προέλθει από κρατική ενέργεια».