Απάτες στο όνομα της «πράσινης» μετάβασης: Πώς μια κινέζικη εταιρεία εξαπάτησε το γερμανικό κράτος

Η μεγαλύτερη ίσως απάτη στην κλιματική πολιτική της Γερμανίας αποκαλύπτεται μέσα από διεθνή έρευνα των Deutsche Welle και ZDF. Τα μέσα αυτά ανέδειξανένα εκτεταμένο σκάνδαλο με ψεύτικα «πράσινα» έργα στην παραγωγή πετρελαίου στην Κίνα. Το σύστημα των λεγόμενων «Upstream Emission Reductions» (UER) – το οποίο στοχεύει στη μείωση εκπομπών πριν καν τα ορυκτά καύσιμα φτάσουν στα διυλιστήρια – φαίνεται να μετατράπηκε σε μηχανισμό εκμετάλλευσης αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Το υπόβαθρο του συστήματος UER

Από το 2020, εταιρείες πετρελαίου που δραστηριοποιούνται στη Γερμανία μπορούν να εκπληρώνουν μέρος της υποχρέωσής τους για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου αγοράζοντας πιστοποιητικά που εκδίδονται για UER έργα στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας. Ουσιαστικά οι εταιρείες πετρελαίου που δραστηριοποιούνται στη Γερμανία μπορούν να χρηματοδοτούν projects στο εξωτερικό για να μειώσουν έμμεσα τις εγχώριες εκπομπές τους, κερδίζοντας έτσι πολύτιμα carbon credits. Τα έργα αυτά υποτίθεται ότι συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών μέσω τεχνολογιών και πρακτικών που μειώνουν, για παράδειγμα, τη διαφυγή αερίου στις πετρελαϊκές πηγές.

Η αρχή του σκανδάλου:

Η έρευνα έφερε στο φως περιπτώσεις στις οποίες τα έργα είτε δεν υπήρξαν ποτέ και είχαν κατασκευαστεί «στα χαρτιά» από εταιρείες-φαντάσματα, είτε προϋπήρχαν πολύ πριν εγκριθούν ως «νέα». Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εγκαταστάσεις που υποτίθεται ότι είχαν κατασκευαστεί για περιβαλλοντικούς σκοπούς δεν βρέθηκαν πουθενά. Αντί για μοντέρνο εξοπλισμό, οι ρεπόρτερ βρήκαν, κενές εκτάσεις ή παλιές μονάδες που λειτουργούσαν ήδη πολύ πριν εγκριθούν τα έργα. Ενώ τα κεντρικά της εταιρείας ήταν ενα εγκαταλελειμμένο κοτέτσι στην Κίνα.

Ανεπαρκείς έλεγχοι και αδυναμίες του συστήματος

Κανείς από την αρμόδια Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος (Umweltbundesamt – UBA) δεν επισκέφθηκε ποτέ τα έργα στην Κίνα. Οι έλεγχοι ανατέθηκαν σε ιδιωτικές εταιρείες πιστοποίησης. Παρά την παρουσία δορυφορικών εικόνων και αναφορών που έθεταν υπό αμφισβήτηση την αυθεντικότητα των σχεδίων, η γερμανική υπηρεσία δεν διέθετε το ανθρώπινο δυναμικό ή τις διαδικασίες για να διασταυρώσει τα στοιχεία σε βάθος.

Αποτέλεσμα ήταν η έγκριση 66 κινεζικών έργων, συνολικής αξίας άνω των 2 δισ. ευρώ, χωρίς επαρκείς επιτόπιους ελέγχους. Πολλά από αυτά τα έργα βρίσκονταν σε απομακρυσμένες περιοχές, όπως η Σιντζιάνγκ, καθιστώντας τη διασταύρωση στοιχείων ακόμη δυσκολότερη.

Το δίκτυο της απάτης:

Μπροστά στις αποκαλύψεις και μετά από σχετικές καταγγελίες, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος ξεκίνησε επίσημες έρευνες. 

Η έρευνα αποκάλυψε πως πίσω από πολλά από τα έργα βρισκόταν η εταιρεία «Beijing Karbon New Energy Technology». Σύμφωνα με καταγγελίες, η εταιρεία αυτή φέρεται να παραποίησε στοιχεία, παρουσίασε ανύπαρκτες ή προϋπάρχουσες εγκαταστάσεις ως νέες και, σε τουλάχιστον μια περίπτωση, υπέβαλε πρότζεκτ στο όνομα άλλης κινεζικής εταιρείας χωρίς την έγκρισή της.

Παρότι οι γερμανικές ελεγκτικές εταιρείες αρνούνται κάθε εμπλοκή, δορυφορικές εικόνες και φωτογραφίες δείχνουν ξεκάθαρες αναντιστοιχίες: λιγότεροι αποθηκευτικοί χώροι και γεννήτριες από όσες δηλώνονταν στα έγγραφα, και εγκαταστάσεις εμφανώς παλιές που αναφέρονταν ως νεόδμητες. 

Ήδη, σύμφωνα με ανακοίνωση της Εισαγγελίας του Βερολίνου (15 Ιουλίου 2024), έγιναν έρευνες σε τρεις εταιρείες στην Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία και στη Βαυαρία, οι οποίες εξειδικεύονται στην εκπόνηση περιβαλλοντικών εκθέσεων. Η έρευνα αφορά 17 υπόπτους, μεταξύ των οποίων διευθυντές και υπάλληλοι ελεγκτικών κέντρων, με κατηγορίες για εμπορική απάτη. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος κατέθεσε μήνυση στις 27 Μαΐου 2024. Σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, πέντε έργα που φέρονται να ήταν επιλέξιμα για UER πιστοποιήσεις προκάλεσαν ζημία στο γερμανικό δημόσιο ύψους 1.125.751,63 ευρώ.

Λήξη του συστήματος και αυστηροποίηση κανόνων

Το σύστημα UER, όπως ισχύει σήμερα, πλησιάζει στο τέλος του. Σύμφωνα με τροποποίηση (8 Ιουνίου 2024), η δυνατότητα αντιστάθμισης εκπομπών μέσω UER θα λήξει στο τέλος του 2025.

Πολιτικές αντιδράσεις και καθυστερημένα μέτρα:

Μετά τις αποκαλύψεις, η Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Γερμανίας ανέστειλε το πρόγραμμα νέων αιτήσεων UER, ενώ έχει θέσει υπό καθεστώς αναθεώρησης 45 από τα 66 έργα. Κοινοβουλευτικά στελέχη έχουν καλέσει επανειλημμένα τον Πρόεδρο της Υπηρεσίας σε εξηγήσεις, ενώ το πολιτικό κλίμα γύρω από τις κλιματικές πολιτικές γίνεται όλο και πιο τεταμένο.

Περιβαλλοντικές οργανώσεις και ειδικοί ασκούν δριμεία κριτική, τονίζοντας πως η απάτη αυτή αποδεικνύει τα κενά ενός συστήματος βασισμένου σε ιδιωτικούς ελέγχους και ελλιπή διερεύνηση. Επισημαίνουν ότι τα διορθωτικά μέτρα της κυβέρνησης λαμβάνονται με σημαντική καθυστέρηση, ενώ το πλήγμα στην αξιοπιστία των μηχανισμών κλιματικής προστασίας είναι ήδη μεγάλο.

Συμπέρασμα:

Η «υπόθεση Beijing Karbon» αποκαλύπτει πόσο εύθραυστο μπορεί να αποδειχθεί ένα σύστημα που στοχεύει σε μια πιο «πράσινη» βιομηχανία πετρελαίου. Μέσα από παραποιημένα έγγραφα, προβληματικές επιθεωρήσεις και ανεπαρκείς ελέγχους, επιτήδείοι κατάφεραν να αντλήσουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, πλήττοντας την αξιοπιστία των διεθνών προσπαθειών για τη μείωση των εκπομπών.  πλήττοντας την αξιοπιστία των διεθνών μηχανισμών κλιματικής προστασίας.

Πλέον, οι γερμανικές αρχές και η δικαιοσύνη βρίσκονται αντιμέτωπες με το έργο της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης και της θωράκισης του συστήματος απέναντι σε μελλοντικές απόπειρες εξαπάτησης.

Δείτε παρακάτω το βίντεο της Deutsche Welle που αποκαλύπτει το σκάνδαλο:

How a small Chinese company tricked the German state | DW Investigation
Projects in the fuel sector (UERV)

Durchsuchungen wegen des Verdachts der betrügerischen Zertifizierung von UER-Projekten – Berlin.de

Die Ölkonzerne und der Klimaschutz-Fake I Spurensuche I frontal