Αμυντική Βιομηχανία: Πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, ρίσκα και χρηματοδοτήσεις

Συστημική φοβία για τις εγχώριες ιδέες αναφορικά με την αμυντική βιομηχανία, ασταθής χρηματοδότηση, έντονες γεωπολιτικές αναταράξεις: Αυτοί είναι οι πιο σημαντικοί λόγοι για τους οποίους, παρά την κινητικότητα που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό μέσω των προγραμμάτων του Υπουργείου Άμυνας και ποικίλων εξαγγελιών, η χώρα μας μπορεί να μείνει στάσιμη στις εξελίξεις της αμυντικής βιομηχανίας.

Για το ζήτημα αναφέρθηκε πριν από μερικές ώρες ο Πρωθυπουργός στη Βουλή τονίζοντας ότι βασική φιλοσοφία του προγράμματος άμυνας «έχει πρώτα και πάνω απ’ όλα να κάνει με την ενσωμάτωση των νέων αμυντικών τεχνολογιών και του τρόπου με τον οποίο ουσιαστικά βλέπουμε στην πράξη ότι αλλάζει το θέατρο των επιχειρήσεων από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή». Έκανε, δε, λόγο για μακροχρόνιο σχεδιασμό των ενόπλων δυνάμεων: «Μη επανδρωμένα οχήματα, περιπλανώμενα πυρομαχικά, drone και αντι-drone, αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, έμφαση στην κυβερνο-άμυνα αλλά και στην κυβερνο-επίθεση, όλες αυτές είναι τεχνολογίες θα πρέπει να ενσωματωθούν στον μακροχρόνιο σχεδιασμό των ενόπλων δυνάμεων» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Χ. Κόλλιας: Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας: Μην χάσουμε ξανά το τρένο των επενδύσεων στην άμυνα

Με αφορμή τις εξαγγελίες Μητσοτάκη για την αμυντική βιομηχανία ο Χρήστος Κόλλιας, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ανέφερε στο Financial Report ότι «είναι μια καλή συγκυρία για να μην χάσουμε ξανά το τρένο των επενδύσεων», ενώ συμφώνησε με τον Πρωθυπουργό σε ό,τι αφορά την ανάγκη για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα όσα υπογράμμισε ο αναπληρωτής καθηγητής εφαρμοσμένης οικονομικής με ειδίκευση στην Άμυνα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Χρήστος Κόλλιας “η περίπτωση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας συγκεντρώνει όλες τις παθογένειες της μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Παρά τις επενδύσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς, το γεγονός ότι δεν υπάρχει μακροπρόθεσμος και συστηματικός σχεδιασμός έχει συμβάλει στη στασιμότητά της. Στον αντίποδα, η Τουρκία ήταν πάντα στοχοπροσηλωμένη σε ό,τι αφορά τον αμυντικό της σχεδιασμό και αυτό έχει συντελέσει σήμερα στο να έχει οφέλη, αλλά και να αποτελεί και εξαγωγική βιομηχανία ειδικά σε ό,τι αφορά στρατιωτικά οχήματα και drones, καθώς βρίσκεται ανάμεσα στις 15 πρώτες χώρες εξαγωγής στρατιωτικού υλικού παγκοσμίως“.

Όπως τονίζει επίσης ο κ. Κόλλιας “φαίνεται ότι τον τελευταίο καιρό υπάρχει μια κινητικότητα σε ό,τι αφορά την άμυνα, το θέμα είναι να μετουσιωθεί και σε έργα και επενδύσεις. Γιατί εξαγγελίες τέτοιου τύπου όπως έκανε πριν από μερικές ώρες ο Πρωθυπουργός τις έχουμε ακούσει κατά καιρούς, αλλά δεν είδαμε τελικά να γίνεται κάποιο αξιόλογο έργο που να μπορεί να αποτελέσει και δίαυλο ανατροφοδότησης της ελληνικής οικονομίας“.

Σε σχέση με την ίδρυση του ΕΛΚΑΚ πριν από 10 μήνες ο κ. Κόλλιας αναφέρει χαρακτηριστικά ότι “είναι ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, μια καινοτόμα προσέγγιση, έχει αρχίσει να προκηρύττει κάποια προγράμματα, ωστόσο θεωρώ ότι υπάρχει ακόμα κενό όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις και το πόσο γρήγορα μπορούν να προχωρήσουν κάποια νέα σχέδια, ενώ θα πρέπει να ληφθούν και ρίσκα, καθώς κάποια από αυτά τα προγράμματα μπορεί τελικά να μην τελεσφορήσουν

O Χρήστος Κόλλιας

Την ίδια στιγμή ο αναπληρωτής καθηγητής κάνει λόγο για πολύ δυνατό ανθρώπινο δυναμικό και σε καινοτόμες ιδέες που υπάρχουν στην Ελλάδα στον κλάδο της αμυντικής πρωτοπορίας: “Σε ό,τι αφορά την πρωτοπορία στην αμυντική βιομηχανία έχουμε πολύ ικανό ανθρώπινο δυναμικό, υπάρχουν ιδέες, όμως σημειώνεται ακόμα θεωρώ μια συστημική φοβία σε ό,τι αφορά τις ελληνικές λύσεις που μπορούν να δοθούν σε θέματα άμυνας. Για παράδειγμα έχουμε πολλά να επιδείξουμε ως χώρα στον κλάδο των drones, υπάρχουν εταιρείες που κάνουν σημαντικά πράγματα. Σε κάθε περίπτωση, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια “μαγιά” ανθρώπων και ιδεών στις οποίες το κράτος, αλλά και οι ιδιώτες μπορούν να επενδύσουν και να πάρουν ρίσκα, καθώς και η διεθνής συγκυρία είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή και ενθαρρύνει και τις συμπράξεις. Έχουμε πλέον τα εφόδια για να μην χάσουμε πάλι το τρένο στις αμυντικές εξελίξεις “.

O ρόλος του ΕΛΚΑΚ

Σε αυτό το πλαίσιο, σημαίνων είναι ο ρόλος του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας, το οποίο ξεκίνησε την πορεία του τον περασμένο Ιούνιο. Στους σκοπούς της επιχείρησης περιλαμβάνεται η επιτάχυνση της ανάπτυξης και της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών από τις Ένοπλες Δυνάμεις και η υποβολή εισηγήσεων για τη διαμόρφωση του Ειδικού Στρατηγικού Σχεδιασμού Προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης. Σύμφωνα με τα όσα είχε δηλώσει στο Financial Report ο Executive Director της εταιρείας Μάρκος Βασιλικός, σε πρώτη φάση, το ΕΛΚΑΚ θα απορροφήσει 100 projects της Διοίκησης Αεροπορικής Εκπαίδευσης (ΔΑΕ), ενώ επεξεργάζεται, επίσης, κάποια μη ακόμα ανακοινώσιμα projects, αλλά και κάποια άκρως απόρρητα έργα που αναμένεται να δώσουν λύσεις στο πεδίο της άμυνας.

Ο Μάρκος Βασιλικός

Αυτό που υπογράμμισε επί της ουσίας ο κ. Βασιλικός είναι ότι «το ΕΛΚΑΚ έρχεται να συνδέσει ένα μεγάλο οικοσύστημα εταιρειών που θέλουν να δημιουργήσουν καινοτόμες αμυντικές τεχνολογίες, χωρίς απαραίτητα, μέχρι πρότινος, να προχωρούν στη δημιουργία ενός προϊόντος και προσπαθεί να δώσει επαρκείς πόρους σε αυτές για να παράξουν τελικά προϊόν που θα λύνει επιχειρησιακούς στόχους». Το ζήτημα, ωστόσο, που τίθεται είναι το αν υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό που θα στελεχώσει αυτά τα projects: Σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος, σε λίγα χρόνια θα έχει εκπαιδευθεί εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, που τώρα βρίσκεται στα Πανεπιστήμια και δεν θα χρειαστεί στο μέλλον να εργαστούν στο εξωτερικό. «Αρκεί να ξεκινήσουν να υλοποιούνται μέσα στα επόμενα χρόνια αυτά τα ενδιαφέροντα projects αμυντικής βιομηχανίας που θα τους προσελκύσουν, ώστε να μείνουν στη χώρα» τόνισε με νόημα.

Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο του κέντρου ορίστηκε σε 1,5 εκατ. ευρώ, αλλά η ετήσια χρηματοδότησή του εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 20 έως 30 εκατ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά θα προέλθουν τόσο από τον κρατικό προϋπολογισμό όσο και από τα κοινοτικά κονδύλια, αλλά και άλλων διεθνών οργανισμών που χρηματοδοτούν δράσεις έρευνας και ανάπτυξης, τόσο στον αμυντικό, όσο και στον πολιτικό τομέα. Επικεφαλής του Κέντρου, που στόχο θα έχει να προάγει την αμυντική καινοτομία, τέθηκαν ο αντιναύαρχος ε.α. Παναγιώτης Λυμπέρης και ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Παντελής Τζωρτζάκης. Στο ΔΣ ακόμη συμμετέχουν ο Γρηγόρης Δημητριάδης και η Χαρίκλεια Βαραδακάρη, ως εκπρόσωποι του υπερταμείου, το οποίο κατέχει στην εταιρεία το 33%. Από την πλευρά του βασικού μετόχου που κατέχει το 67% των μετοχών, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, σύμφωνα με πληροφορίες, θα συμμετέχουν εκτός από τον πρόεδρο και τον διευθύνοντα σύμβουλο, οι Παναγιώτης Παπαγεωργίου, Γιώργος Παπαγεωργαντάς, Μάρκος Βασιλικός και οι υποστράτηγοι Γιάννης Μπούρας και Γιώργος Πανούσης.

Παρουσία σε έκθεση αμυντικών εξοπλισμών με μόλις εννέα εταιρείες

Χαρακτηριστικό της σημερινής εικόνας της Ελλάδας αναφορικά με την αμυντική βιομηχανία ήταν η ισχνή, και το 2025, παρουσία της σε διεθνείς εκθέσεις. Για παράδειγμα, μόλις με εννέα εταιρείες εκθέτες από τον κλάδο της αμυντικής βιομηχανίας, η Ελλάδα συμμετείχε φέτος στη Διεθνή Έκθεση Άμυνας και Αμυντικού Εξοπλισμού International Defence Exhibition & Conference (IDEX), η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) και της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ).
Σημειώνεται ότι το εθνικό περίπτερο διοργανώθηκε από την Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής Άμυνας & Ασφάλειας (Ε.ΕΛ.Ε.Α.Α.) και την Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece) στο εκθεσιακό κέντρο ADNEC στο Άμπου Ντάμπι, από τις 17 έως τις 21 Φεβρουαρίου 2025.

Μαρία Μπακοπούλου

[email protected]