Alpha Bank: Προϋπόθεση για την ανάκαμψη της οικονομίας η έγκαιρη ολοκλήρωση της β΄αξιολόγησης

Προϋπόθεση για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το 2017 χαρακτηρίζει η Alpha Bank την έγκαιρη ολοκλήρωση της β΄αξιολόγησης.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας στο δεύτερο εξάμηνο του 2016 κατά 1,2% σε ετήσια βάση υπεραντιστάθμισε τελικώς την ήπια ύφεση του πρώτου εξαμήνου με αποτέλεσμα ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ για το έτος συνολικά να διαμορφωθεί σε +0,3% σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Σε μεγάλο βαθμό η ανοδική πορεία του δευτέρου εξαμήνου συνδέεται με τα ισχυρά αποτελέσματα βάσεως (base effects) του τρίτου τριμήνου του έτους σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015 όταν επεβλήθησαν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι.
Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 1, στο τέταρτο τρίμηνο του 2016, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά μόλις 0,3% σε ετήσια βάση, έναντι της αναθεωρημένης προς τα επάνω εκτίμησης για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2% στο τρίτο τρίμηνο του 2016.
Σε τριμηνιαία βάση, το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 0,4%, έναντι αύξησης 0,9% στο τρίτο τρίμηνο του 2016 (εποχικά διορθωμένα στοιχεία).
Η ανάκαμψη του δευτέρου εξαμήνου του 2016 ήταν αναμενόμενη καθώς αντανακλά την εξέλιξη μιας σειράς πρόδρομων δεικτών της οικονομικής δραστηριότητας κατά την ίδια περίοδο όπως η βιομηχανική παραγωγή (αύξηση κατά 2,7%), αύξηση των εξαγωγών κατά 4,3% και η βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος στις 93,1 μονάδες στο δεύτερο εξάμηνο του 2016, από 90,5 στο πρώτο εξάμηνο του 2016.  
Επιπλέον, η ταχύτερη αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ελληνικού Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης βελτίωσε ελαφρώς τις συνθήκες ρευστότητας των επιχειρήσεων.
Επισημαίνεται ότι αποπληρώθηκαν € 2,8 δισ. έως το τέλος του 2016, ενώ οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές ανέρχονται στα € 4,5 δισ.

2017: Εύθραυστη Ανάκαμψη – Κίνδυνοι και Προϋποθέσεις

Στις χειμερινές προβλέψεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρεί την εκτίμησή της ότι η οικονομία θα αυξηθεί κατά 2,7% το 2017, λόγω ενίσχυσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων, ενώ και ο εξωτερικός τομέας θα συμβάλει θετικά.
Ωστόσο, η εκτίμηση για ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας το 2017 στηρίζεται σε μια σειρά από προϋποθέσεις:
Ειδικότερα, η έγκαιρη και πλήρης ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και συνολικά του προγράμματος προσαρμογής αναμένεται να συνοδευθεί από ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης στην οικονομία ώστε να καταστεί δυνατή η προσέλκυση επενδύσεων. Παράλληλα, θα διαμορφώσει τις συνθήκες για την (ι) εξειδίκευση του δεύτερου σταδίου των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, (ιι) ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, (iii) πλήρη άρση των κεφαλαιακών ελέγχων και (iv) την περαιτέρω εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα, εξέλιξη που θα ενισχύσει τις συνθήκες ρευστότητας αντισταθμίζοντας σε κάποιο βαθμό το υφεσιακό αντίκτυπο της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Η ανάκαμψη των επενδύσεων είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Όπως φαίνεται στο Γράφημα 2, από τις χώρες που συμμετείχαν σε προγράμματα προσαρμογής αλλά και την Ισπανία, η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να ανακτήσει το επίπεδο των επενδύσεων προ-κρίσης, καθώς όπως φαίνεται στο Γράφημα, το 2016 οι επενδύσεις διαμορφώθηκαν μόλις 11,8% του ΑΕΠ και βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες.
Μόνο η Ιρλανδία έχει καταφέρει να ανακτήσει πλήρως το επίπεδο των επενδύσεων σε σχέση με το 2010, όταν υπέγραψε το πρόγραμμα προσαρμογής.

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν και θέτουν σε αμφισβήτηση την πραγματοποίηση υψηλού ρυθμού ανάπτυξης (2017: 2,7%, 2018: 3,1%) αφορούν:

1. την συνεχιζόμενη δημοσιονομική προσαρμογή που δίνει έμφαση στο σκέλος των φορολογικών εσόδων.
Η αυξημένη φορολογία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων είναι πιθανό να μην οδηγήσει στα αναμενόμενα φορολογικά έσοδα το 2017 και να περιορίσει τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ.
2. τους εξωτερικούς  κινδύνους που έχουν προστεθεί και επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία και αναπόφευκτα και την ελληνική, όπως η ένταση των διεθνών γεωπολιτικών κινδύνων, η εξέλιξη του προσφυγικού ζητήματος, η ενίσχυση του ευρωσκεπτικισμού και η υιοθέτηση πολιτικών προστατευτισμού που ελλοχεύουν κινδύνους σχετικά με το διεθνές εμπόριο.