Alpha Bank: Οι τράπεζες είναι σε θέση να διαδραματίσουν το βασικό τους ρόλο μετά τη β’ αξιολόγηση

Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος και τα σημαντικά βήματα σε επίπεδο νομοθετικών πρωτοβουλιών και εμπλουτισμού του ρυθμιστικού πλαισίου για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων αποτελούν ισχυρό πλεονεκτήματα στην προσπάθεια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις των επομένων ετών, δηλαδή την πλήρη και δομική διόρθωση των ανισορροπιών των ισολογισμών τους και  την επιτυχή αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, επισημαίνει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.

Στο πλαίσιο αυτό οι ελληνικές τράπεζες είναι σε θέση εκ νέου να διαδραματίσουν το βασικό τους ρόλο, δηλαδή τη διοχέτευση των αποταμιευτικών πόρων της ελληνικής οικονομίας προς τα πλέον αποδοτικά επενδυτικά σχέδια καθώς και την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων για την εξυγίανση πολλών επιχειρήσεων. 

Υπάρχουν πολλά ενθαρρυντικά στοιχεία προς την κατεύθυνση αυτή. Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα ενώ παράλληλα συνεχίζεται η τάση απομόχλευσης των στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο της εφαρμογής των σχεδίων αναδιάρθρωσης, κυρίως μέσω της πώλησης θυγατρικών στο εξωτερικό. Η αποκλιμάκωση της έκτακτης χρηματοδότησης (Emergency Liquidity Assistance) είναι ιδιαιτέρως εμφανής από το δεύτερο εξάμηνο του 2016 και ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες του 2017, φθάνοντας τον Μάιο στα €41 δισ. όπως φαίνεται στο Γράφημα 1. 

Η εξάρτηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από τον μηχανισμό του Ευρωσυστήματος για έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα βρίσκεται σημαντικά χαμηλότερα από το ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2015 (€86,8 δισ.), όταν είχαν επιβληθεί  οι έλεγχοι κεφαλαίων (capital controls) και είχαν ήδη καταγραφεί πολύ σημαντικές εκροές καταθέσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, τον Ιούνιο του 2015 η συνολική εξάρτηση των Ελληνικών τραπεζών για χρηματοδότηση από το Ευρωσύστημα ανερχόταν σε €127 δισ., ενώ τον Μάιο του 2017 μειώθηκε στα €57 δισ. Επιπλέον σημειώνεται ότι, τον Δεκέμβριο του 2016 το υπόλοιπο των υποχρεώσεων των Ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων προς το Ευρωσύστημα αποτελούσε το 38% του ΑΕΠ, ποσοστό υψηλό σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η μείωση του ποσοστού των αναγκών των πιστωτικών ιδρυμάτων σε ρευστότητα μέσω του ELA είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και την επάνοδο της οικονομίας σε ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης. 

Η Alpha Bank συνεχίζει τη μείωση της  χρηματοδότησής της από τις Κεντρικές Τράπεζες. Μειώθηκε σημαντικά το 2016, κατά 25% σε ετήσια βάση, ενώ συνεχίσθηκε η διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης της Τραπέζης, με την άντληση κεφαλαίων από τη διατραπεζική αγορά και από μεγάλους διεθνείς οργανισμούς. Παράλληλα, η χρηματοδότηση από τον Έκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας της Τραπέζης της Ελλάδος (ELA) μειώθηκε κατά €2,2 δισ. κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2016 ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2017 υποχώρησε περαιτέρω κατά €1 δισ. και διαμορφώθηκε  σε €12,2 δις. στο τέλος Μαρτίου 2017. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τράπεζα, με σκοπό την πλήρη αποδέσμευση από τα Ομόλογα που φέρουν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και χρησιμοποιούνται ως ενέχυρα για χρηματοδότηση μέσω του ELA, αποπλήρωσε το τέταρτο τρίμηνο του 2016 ομόλογα συνολικής ονομαστικής αξίας ύψους €1,8 δισ., μειώνοντας το υπόλοιπο σε €0,3 δισ. στο τέλος του 2016.

Ιδιαίτερο συμβολισμό έχει η εξέλιξη αυτής της εβδομάδας. Κατέστη δυνατή η λήξη υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 3723/2008, δηλαδή έπαυσε η χρήση των εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του Ν. 3723/2008 (Πυλώνας ΙΙ). 

Με άλλα λόγια, η Τράπεζα προχώρησε στην πλήρη αποπληρωμή της απορρέουσας ρευστότητας που είχε αντληθεί μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος. Με τη λήξη ισχύος των εγγυήσεων, από την ίδια ημερομηνία, η Τράπεζα δεν υπάγεται πλέον στις διατάξεις και στις σχετικές δεσμεύσεις του Ν. 3723/2008, περιλαμβανομένης και της υποχρεώσεως διορισμού εκπροσώπου του Ελληνικού Δημοσίου στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τραπέζης. Υπενθυμίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει παύσει από τον Απρίλιο 2014 να κατέχει προνομιούχες μετοχές της Τραπέζης εκ του άρθρου 1 του Ν. 3723/2008 (Πυλώνας Ι), συνεπεία ολοσχερούς αποπληρωμής τους, και ότι έχει ήδη ακυρωθεί το σύνολο των ειδικών τίτλων εκ του άρθρου 3 του Ν. 3723/2008 (Πυλώνας ΙΙΙ).