Alpha Bank: Η φορολογική επιβάρυνση μπλοκάρει την ιδιωτική κατανάλωση

Η φορολογική επιβάρυνση των ελληνικών νοικοκυριών «φρενάρει» την ιδιωτική κατανάλωση, σύμφωνα με το εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της Alpha Bank.

«Ο πληθωρισμός με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή επιταχύνθηκε σημαντικά στο δεύτερο τρίμηνο, κυρίως λόγω της περαιτέρω αυξήσεως των τιμών ενέργειας, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στο 1,0% τον Ιούνιο του 2018 (έναντι 0,9% τον περυσινό Ιούνιο) με μέση ετήσια αύξηση 0,5% το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους», τονίζουν οι αναλυτές της Alpha Bank. Παράλληλα στην Ευρωζώνη, ο πληθωρισμός ανήλθε στο 2,0% τον Ιούνιο του 2018, έναντι 1,3% τον Ιούνιο του 2017.

Ο πληθωρισμός τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωζώνη ακολουθεί αυξητική πορεία, ωστόσο, στην Ευρωζώνη διαμορφώνεται υψηλότερα έναντι της Ελλάδος, όπως παρατηρείται στο Γράφημα 1.

Με βάση τις τελευταίες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ιούλιος 2018), ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη αναμένεται να διαμορφωθεί στο 1,7% το 2018 (ελαφρά υψηλότερα από το 1,5% που προέβλεπε η Ε.Επιτροπή τον Μάιο του 2018) και στην Ελλάδα στο 0,7% (από 0,5% που ήταν η πρόβλεψη Μαΐου 2018).

Η εκτίμηση για ελαφρά άνοδο του πληθωρισμού στην Ελλάδα το 2018 βασίζεται στην αλληλεπίδραση αντίρροπων δυνάμεων όπως:
Επίδραση του Κόστους Ενέργειας: Οι αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου σε διεθνές επίπεδο είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση του εναρμονισμένου δείκτη τιμών ενέργειας από τον Απρίλιο του 2018, όπως φαίνεται στο Γράφημα 2 (κόκκινη γραμμή).

Σημειώνεται ότι, τον Ιούνιο του 2018 τα ανωτέρω συνέβαλαν στην άνοδο του δείκτη τιμών καταναλωτή κατά 0,75 εκατοστιαίες μονάδες. Tο ΔΝΤ στην τελευταία έκθεση για την παγκόσμια οικονομία (WEO Update, Ιούλιος 2018) εκτιμά ότι οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν κατά 33% το 2018, έναντι εκτιμήσεως για αύξηση 18% τον Απρίλιο του 2018, από 23,3% το 2017.

Εξάλειψη της επιδράσεως των αυξήσεων των φορολογικών συντελεστών και αποτέλεσμα βάσεως: Στην Ελλάδα, η πορεία του πληθωρισμού από την αρχή του 2018 προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το αρνητικό αποτέλεσμα βάσεως εξαιτίας δύο παραγόντων που επιβάρυναν σημαντικά τον πληθωρισμό του προηγούμενου έτους και δεν επαναλήφθηκαν κατά το τρέχον έτος.

Πρώτον, η αύξηση των φορολογικών συντελεστών σε αρκετές κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών και δεύτερον, η επίπτωση των έντονων καιρικών φαινομένων, στις αρχές του 2017, που οδήγησαν σε αύξηση στις τιμές των ειδών διατροφής.  Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 2, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή των μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής μειώνεται από τις αρχές του 2018, ως αποτέλεσμα των αυξήσεων που παρατηρήθηκαν τους πρώτους μήνες του 2017 (γκρι γραμμή).

Μισθολογικό και Μη Μισθολογικό Κόστος Εργασίας: Ένας ακόμα προσδιοριστικός παράγοντας του πληθωρισμού είναι το κόστος εργασίας, το οποίο συνίσταται από το μισθολογικό και το μη μισθολογικό κόστος.  Το 2017, σημειώθηκε αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, κατά 0,9%, όπως παρατηρείται στο Γράφημα 3, καθώς (ι) οι αμοιβές της εξαρτημένης εργασίας ανά απασχολούμενο, σε ονομαστικούς όρους, αυξήθηκαν οριακά κατά 0,1%, και (ιι) η παραγωγικότητα της εργασίας μειώθηκε κατά 0,8%.

Το 2018, με βάση την εκτίμηση της Τραπέζης Ελλάδος, η αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος θα περιορισθεί σε 0,7%, αύξηση που προκύπτει από το συνδυαστικό αποτέλεσμα της ελαφρά υψηλότερης αυξήσεως των αμοιβών ανά απασχολούμενο (0,5%) και της εξαλείψεως της επιδράσεως του αυξημένου μη μισθολογικού κόστους που προέκυψε το 2017 λόγω αυξήσεων των ασφαλιστικών εισφορών.  Ως αποτέλεσμα, η παραγωγικότητα της εργασίας θα περιορισθεί ελαφρά κατά 0,2%.

Υποτονική αύξηση της εγχώριας ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης:

 Η οριακή αύξηση της ιδιωτικής καταναλώσεως, κατά 0,2% το 2017, και η μείωσή της στο πρώτο τρίμηνο του 2018, κατά -0,4%, σε ετήσια βάση, δείχνει την περιορισμένη καταναλωτική δυνατότητα των νοικοκυριών. Παρά την  αύξηση της απασχολήσεως κατά 2,2% το 2017, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών παρουσιάζει σχετικά μικρή αύξηση, κατά 1,1%, καθώς με βάση το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, το 51,1% των νέων συμβάσεων εργασίας του ιδιωτικού τομέα αφορά σε θέσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχολήσεως.

Επιπλέον, δεδομένης της φορολογικής επιβαρύνσεως των νοικοκυριών, δεν αναμένεται ισχυρή ενίσχυση της ιδιωτικής καταναλώσεως και συνεπώς στο εγγύς μέλλον δεν αναμένεται να υπάρξουν πληθωριστικές πιέσεις προερχόμενες από την πλευρά της ζητήσεως.
Τούτο αντανακλάται στην εξέλιξη του πληθωρισμού για τα μη-ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά, ο οποίος παραμένει σε αρνητικό επίπεδο (-0,4% τον Ιούνιο του 2018), όπως φαίνεται με τις διακεκομμένες γραμμές στο Γράφημα 1.

Με επιβραδυνόμενο ρυθμό, κατά 9,0%. Ειδικότερα, τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας, ως προς την ηλικία και το φύλο, έχουν ως ακολούθως:

Το ποσοστό ανεργίας των ανδρών και των γυναικών βαίνει μειούμενο και εξακολουθεί να είναι υψηλότερο στις γυναίκες (Πίνακας 1).
Τον Απρίλιο του 2018, το ποσοστό ανεργίας των γυναικών διαμορφώθηκε σε 24,7%, έναντι 16,5% των ανδρών.